поиск новостей
  • 29.03 "Рөстәм маҗаралары" Кариев театры, 13:00
  • 29.03 "Кияүләр" Тинчурин театры, 18:30
  • 30.03 "Кәҗүл читек" Кариев театры, 11:00
  • 30.03 "Тапшырыл...ган хатлар" Кариев театры, 18:00
  • 30.03 ПРЕМЬЕРА "Флешка, рэп һәм мәхәббәт"Тинчурин театры, 13:00 һәм 17:00
  • 31.03 "Шәй-бу, шай-бу" Кариев театры, 18:00
  • 31.03 "Өч аршын җир" Тинчурин театры, 17:00
  • 02.04 Хан кызы Турандык. Тинчурин театры, 18:30
  • 03.04 Гомер буе сине көтәм. Тинчурин театры, 18:30
  • 04.04 Кияү урлау. Тинчурин театры, 18:30
  • 05.04 Гастрольләр: Тайна замка на холме. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 11:00 һәм 13:00
  • 05.04 Гастрольләр: Ханума. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 18:30
  • 06.04 Гастрольләр: Мастер и Маргарита. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 07.04 Гастрольләр: Мелодия коралловых бус. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 09.04 Җилкәнсезләр. Тинчурин театры, 13:00 һәм 18:30
  • 10.04 Синең хакта… Тинчурин театры, 18:30
  • 11.04 Ядәч! Исемдә! Бер гаилә трагикомедиясе. Тинчурин театры, 18:30
  • 12.04 Флешка, рэп һәм мәхәббәт. Тинчурин театры, 18:30
  • 13.04 Яратам! Бетте-китте! Тинчурин театры, 17:00
  • 14.04 Полиционер. Тинчурин театры, 17:00
Бүген кемнәр туган
  • 29 Март
  • Шәкүр - җырчы
  • Рөстәм Абязов - дирижер
  • Илфат Фәйзрахманов - журналист
  • Мөхәммәт Сабиров (1932-2015) - дәүләт эшлеклесе
  • Айгөл Хәйри - җырчы
  • Ринат Хәйретдинов - көрәшче
  • Никах, юбилей,Туган кон,балалар бэйрэмен,торле кичэлэрне алып барабыз.8-4кэ хэтле шалтыратта аласыз.89393453961
  • Чистаидан иорт сатып Алам чистаинын узенэн 89274905164
  • 1 булмэле фатир моселман гаилэсенэ озак вакытка арендага бирелэ ЖК Салават купере. Собственник ( риелтор тугел!!!)89509488227.
  • Сдается 2-х комнатная квартира по ул. Ф.Амирхана порядочной семье на длительный срок. В квартире есть мебель, рядом остановка, магазины, рынок. Только граждане РФ без животных!!! 8-965-584-66-30 собственник.
  • Продаю листы нержавейки 530х630, толщина 3,5мм, запчасти на УАЗ.тел 89178553159.
  • Коттедж төзэргэ кирэк казанда минэм номер 89274905164
  • Баян сатыла. Казан. Тел.:89003238614
  • татар теленең аңлатмалы сүзлеге сатыла, 3 томда, Казан, Татарстан китап нәшрияты, 1981 ел. тел.8 919 647 47 91
  • Казанда оч булмэле фатирнын залына тэртипле кыз эзлим. Бигичев урамы. Риелторсыз 89600347300
  • Исэнмесез! Бенто тортларга hэм капкейкларга заказлар кабул итэм! Казан шэhэре. 89377708700 Динара.
Архив
 
14.03.2012 Мәдәният

Кардәш җилкәсе

Яшерен-батырын түгел, төрки халыкларның үзара мәдәни багланышлары махсус органнарның даими күз уңында тора. Бу элек-электән шулай булган. Патша вакытында ук төркиләрнең дини һәм милли бердәмлеген таркатыр өчен "пантюркизм" дигән карачкы уйлап тапканнар.

Сталин вакытында да, "пантюркизм"да гаепләнеп, халкыбызның бик күп асыл уллары юк ителде. Төрки халыклар димәктән, алар арасында, әлбәттә, Төркия аерым урын тотты... Чөнки ул мөстәкыйльлеген җуймаган бердәнбер төрки дәүләт иде. Аның башка төрки халыкларга мәдәни һәм сәяси йогынтысы Мәскәүне даими шомландыра килде һәм ул һәр заманда да безнең үзара багланышларыбызга киртә салырга теләде. Бу хәл бүген дә үзгәрмәде. Төрек-татар лицейларын тар-мар итү, төрек мөгаллимнәрен куып җибәрү кебек безнең өчен хурлыклы вакыйгалар моңа өстәмә дә­лил булса кирәк.

 

Инкыйлабка кадәр төрек газета-журналлары һәр мәдрә­сәгә, һәр китапханәгә килгән, мәдрәсә белеме алган татарлар госманлы телендә иркен аралашкан. Тукайны гына искә төшерик! Аның бит беренче шигырьләре саф госманлы төрек телендә язылган.

 

Совет вакытында без асылда ике генә төрек язучысын – Назыйм Хикмәт белән Азиз Несинны гына белә идек. Аларны да күбрәк урыс теле аша. Дөрес, Н.Хикмәтнең бер китабын Шамил Анак туры­дан-туры төрек теленнән тәрҗемә иткән иде. Әлеге ике бө­ек язучының бездәге популярлыгы, әлбәттә, аларның коммунистик идеология тарафдарлары булуыннан килә иде.

 

"Үзгәртеп кору" дигән елларда вәзгыять бераз үзгәрде. Бик күп татар балалары Төркиягә барып укыды. Язучылар арасында да багланышлар күпмедер җанланды. Татар әдәбиятының кайбер үрнәкләре төрек телендә дөнья күрде. Төрек әсәрләре дә татарчага бераз тәрҗемә ителде. Бу – диңгездән бер тамчы гына, әлбәттә. Нишлисең, төрки халыклар белән мәдәни ­багланышлар җәһәтеннән безнең бернинди дәүләти программа юк. Бу игелекле эш бары тик аерым фида­карьләр – энтузиастлар тарафыннан гына башкарыла.

 

Мин шуларның берсе турында сүз катмакчы булам. Моңа гүзәл сәбәп тә бар: Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы, тәрҗемәче Фатих Котлы татар язучысы Аяз Гый­ләҗевнең "Өч аршын җир" әсәрен төрек теленә тәрҗемә иткәне өчен (әлеге китап инде өченче басма булып дөнья күргән) Евразия язучылар берлегенең махсус премия­сенә лаек булган!

 

Безнең әдәби җәмәгать­челеккә Фатих Котлының исеме инде күптән билгеле. Ул чын-чынлап татар әдәбияты­на гашыйк кеше, шактый еллар Казанда яши. Татар әдә­бияты белән төрек укучысын да таныштырырга омтыла, күңеленә охшаган әсәрләрне тәрҗемә итә. 2005 елда аның тәрҗемәсендә Төркиядә татар язучыларының ун хикәя­сеннән хасил "Васыять" дигән җыентык дөнья күргән иде. Ул да ике тапкыр нәшер ителде (Төркиядә беренче басманың тиражы тиз таралып бетсә, аны яңадан бастыралар). Төрек укучылары Ш.Камал, Ә.Еники, Ф.Хөсни хикәя­ләрен бик яратып кабул итте. Бүген Фатих Котлы "Һәҗә" ("Иҗек") нәшрияты өчен тагын бер китап әзерли. Аны да хәзерге татар язучыларының янә ун хикәясе тәшкил итәчәк. Былтыр татар Пен-үзәге Тукайның "Өч әкият" дип аталган китабын инглиз, төрек, урыс һәм татар телләрендә нәшер иткән иде. Аның тө­рекчә вариантын да Фатих бәй эшләде. "Кардәш-каләмнәр” журналында Тукайга багышланган әсәрләрне тәрҗемә итүче дә ул иде.

 

Фатих Котлы татар укучысын төрек әдәбияты белән таныштыру җәһәтеннән дә шактый эшләр башкарды. Җиһад Зариф углының "Йөрәк бабай һәм падишаһ" әсәрен татар теленә тәрҗемә итте. Бөек төрек шагыйре Нәҗип Фазыл Кысакүрәкнең Асия Рәхимова тәрҗемә иткән "Мәрхәмәт" китабына мөхәррир булды. Шулай ук А.Рәхимова тәрҗемәсендә дөнья күргән "Кил әле, таныш булыйк" дигән "Тө­рек әдәбиятының гүзәл хи­кәяләре"н дөньяга чыгаруда да аның өлеше бар. "Хикәя­ләр" дип аталса да, әлеге китапка Аләү Алатлының “Ясминнәр”, Орхан Памукның "Кара китап" һәм "Минем атым кызыл" романнарыннан өзекләр да кергән. Хосусән, Нобель премиясе лауреаты­ның әлеге романнары тулысынча да татарчага тәрҗемә ителсә, әдәби тормышыбызда вакыйга булыр иде.

 

Бер карлыгач яз китерми, дисәләр дә, бер кешедән бик күп нәрсә тора. Тарихка күз салсаң да, зур эшләр аерым бер фидакарьләрнең казгануыннан башланган. Безгә аларны бәяли белергә генә кирәк. Һәм, әлбәттә, ярдәмләшеп бергә-бергә эшләргә...


Ркаил ЗӘЙДУЛЛА
Ватаным Татарстан
№ 45 | 14.03.2012
Ватаным Татарстан печать

▲ Өскә
Матбугат-инфо
Матбугат.ру
Ватаным Татарстан
Шәһри Казан
Бердәмлек
Рәшит Ваһапов фестивале
Камал театры
Тинчурин театры
Татар дәүләт филармониясе
Ирек мәйданы
Татарстан яшьләре
Кариев театры
Идел
Өмет
Татарстан китап нәшрияты
Милли Музей
Шаян
Татаркино
Ханский дом
Татар телен һәм ТР яшәүче халыклар вәкилләренең<br />туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе
«Элита»