Канделаки һәм министр – бер фикердә

“Акыллы мәктәп” илкүләм мәгариф проекты кысаларында, танылган телевидение журналисты, РФ Иҗти­магый палатаның мәгарифне үстерү мәсьәләләре комиссиясе әгъзасы Тина Канделаки Казанга мәгариф реформалары турында укытучыларның, киң җәмәгатьчелекнең фикерләрен ишетергә дип килгән иде.

Ул Укытучылар көне тантанасында гына түгел, шәһә­ребез мәктәпләрендә, КФУда, “Байтик” лагеренда да булырга өлгерде. Шулай ук журналистлар белән матбугат конференциясе үткәрергә дә вакыт тапты.

Тина Канделаки Twitter һәм электрон почтасы аша (tikandelaki@yandex.ru) мәгарифтәге проблемалар турында сораулар кабул ит­кән булган икән. ТР мәгариф министры Альберт Гыйль­метдинов катнашында узган чарада ул аларның кайбер­ләрен укып та китте. Мәсәлән, аңа шундый сорау килгән: “Ни өчен быел Казан мәктәпләре дәреслекләр белән бары 30 процентка тәэмин ителгән?”

– Дөрестән дә, дәреслекләр белән тәэмин итүдә кыенлыклар бар. Дәреслек­ләргә бәяләр инфляциягә караганда күбрәк үсә. Моны бер бюджет та күтәрә алмый. Соңгы вакытта мәгариф бюджеты – икегә, ә дәреслек бәя­ләре исә 4 мәртәбә артты. Россиянең башка төбәклә­рендә дә нәкъ шундый ук хәл күзәтелә, – дип сәбәбен аң­латты министр. – Моңа кадәр дәреслекләр биш елга бер тапкыр яңартыла иде. Хәзер исә санитария кагыйдәләре һәм нормалары буенча укучының букчасы авырлыгын арттыру рөхсәт ителми. Шунлыктан бер дәреслек берничә өлештән торырга мөмкин. Укучылар төрле фәннәрдән эш дәфтәрләреннән куллана. Ә дәфтәрләр сатып алу – дәү­ләтнең бурычы тү­гел. Үз балаларын федераль дәреслекләр исемле­генә кер­­телмәгән, инновацион китаплардан укытырга те­ләгән ата-аналар да бар. Бу очракта аларга андый дә­реслекләрне үзләренә сатып алырга туры килә.

“Сингапур укытучыларын­нан тәҗрибә үзләштергән педагоглар үз белемнәрен башка хезмәттәшләренә таратса, яхшы булыр иде”, – дип тәкъ­дим итте брифинг-залдагы теле­операторларның берсе. “Әлеге укыту алымнарын үзләштерү өчен без аларны ярты ел тынычлыкта калдырырга булдык. Аннан соң алар башкаларны да сингапурча укытырга өйрәтә башлаячак. Мәктәп директорларының берсе, бу укулардан соң: “Мин 5 ел буе үзгәртергә теләгәнне сингапурлылар берничә ай эчендә үзгәртте”, – диде. Чыннан да, сингапурлылар безнең укыту системасында революция ясап киттеләр”, – диде республиканың баш педагогы, сокланып.

Тина Канделакиның үзеннән бердәм дәүләт имтиханнарын 100 баллга тапшыру серен сорадылар. “БДИга ниндидер каршылык дип карарга ярамый. Күчерү, би­ремнәрне кемнәндер эшләтү турында хыяллану – зур хата. Әгәр имтиханны бирә алма­гансың икән, син тормышка әзер түгел. Әлбәттә, биремнәрне урларга да була. Әмма бу синең тормышыңда соңгы ришвәт бит. Ә белемсез кешене берәү дә эшкә алмаячак. БДИ турында түгел, ә аннан соң нәрсә булачагын кайгыртырга кирәк”, – дип киңәш бирә танылган журналист.

Министр әйтүенчә, нә­тиҗә яхшы булсын өчен, имтихан бирәсеңне башта уйламаска да кирәк. Башта 10 ел ярым яхшы итеп укырга тиешсең. Ә инде соңгы уку чи­регендә сынауга психологик яктан әзерләнәсең, анкета тутырырга өйрәнәсең. Мин шу­ңа күрә укытучыларга да, БДИ дип балаларның башын катырмагыз, дип әйтәм. Югый­­сә имтиханыңны бирә алмасаң, аттестатсыз калачаксың, дип куркыталар түгелме соң? Бездә уку гына түгел, психология дә башкача шул.