поиск новостей
  • 28.03 "Ак чәчәкләр кебек..." Кариев театры,18:30
  • 28.03 "Җан Баевич" Тинчурин театры, 18:30
  • 29.03 "Рөстәм маҗаралары" Кариев театры, 13:00
  • 29.03 "Кияүләр" Тинчурин театры, 18:30
  • 30.03 "Кәҗүл читек" Кариев театры, 11:00
  • 30.03 "Тапшырыл...ган хатлар" Кариев театры, 18:00
  • 30.03 ПРЕМЬЕРА "Флешка, рэп һәм мәхәббәт"Тинчурин театры, 13:00 һәм 17:00
  • 31.03 "Шәй-бу, шай-бу" Кариев театры, 18:00
  • 31.03 "Өч аршын җир" Тинчурин театры, 17:00
  • 02.04 Хан кызы Турандык. Тинчурин театры, 18:30
  • 03.04 Гомер буе сине көтәм. Тинчурин театры, 18:30
  • 04.04 Кияү урлау. Тинчурин театры, 18:30
  • 05.04 Гастрольләр: Тайна замка на холме. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 11:00 һәм 13:00
  • 05.04 Гастрольләр: Ханума. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 18:30
  • 06.04 Гастрольләр: Мастер и Маргарита. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 07.04 Гастрольләр: Мелодия коралловых бус. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 09.04 Җилкәнсезләр. Тинчурин театры, 13:00 һәм 18:30
  • 10.04 Синең хакта… Тинчурин театры, 18:30
  • 11.04 Ядәч! Исемдә! Бер гаилә трагикомедиясе. Тинчурин театры, 18:30
  • 12.04 Флешка, рэп һәм мәхәббәт. Тинчурин театры, 18:30
Бүген кемнәр туган
  • 28 Март
  • Ренат Әюпов - режиссер
  • Фирүзә Җамалетдинова - язучы
  • Артур Поляков - мәдәният хезмәткәре
  • Гиоргий Куприянов - дәүләт эшлеклесе
  • Вил Мәһдиев - көрәшче
  • Никах, юбилей,Туган кон,балалар бэйрэмен,торле кичэлэрне алып барабыз.8-4кэ хэтле шалтыратта аласыз.89393453961
  • Чистаидан иорт сатып Алам чистаинын узенэн 89274905164
  • 1 булмэле фатир моселман гаилэсенэ озак вакытка арендага бирелэ ЖК Салават купере. Собственник ( риелтор тугел!!!)89509488227.
  • Сдается 2-х комнатная квартира по ул. Ф.Амирхана порядочной семье на длительный срок. В квартире есть мебель, рядом остановка, магазины, рынок. Только граждане РФ без животных!!! 8-965-584-66-30 собственник.
  • Продаю листы нержавейки 530х630, толщина 3,5мм, запчасти на УАЗ.тел 89178553159.
  • Коттедж төзэргэ кирэк казанда минэм номер 89274905164
  • Баян сатыла. Казан. Тел.:89003238614
  • татар теленең аңлатмалы сүзлеге сатыла, 3 томда, Казан, Татарстан китап нәшрияты, 1981 ел. тел.8 919 647 47 91
  • Казанда оч булмэле фатирнын залына тэртипле кыз эзлим. Бигичев урамы. Риелторсыз 89600347300
  • Исэнмесез! Бенто тортларга hэм капкейкларга заказлар кабул итэм! Казан шэhэре. 89377708700 Динара.
Архив
 
02.07.2011 Җәмгыять

Булачак пенсияң кай тарафта йөри?


Дөньяда икътисади тотрыксызлык башлангач, дәүләт оешмаларына шактый кыенга туры килде. Хәер, дәүләтнекеләргә генә түгел, ә шәхси эшмәкәрләр оештырганнарына да җиңел булмады ул чорда. Эшсезлек төп бәлагә әйләнде. Кулында дипломы булган яшьләр, кыскартылуга эләккән тәҗрибәле хезмәткәрләр бер оешмадан икенчесенә кереп, эш эзләп йөрергә мәҗбүр булды. Совет чорында эштән күп әйбер булмаса, хәзер эш дефицитка әйләнде.

Һаман совет чоры белән чагыштырып язалар инде димәгез, тагын нәрсә белән чагыштырасың соң? Бер-ике атнага чит илләргә чыгып кереп кенә әллә ни белеп булмый. Бәлки алар да, тыштан ялтырап, эчтән калтырыйлардыр? Сүз башым бит Шүрәле дигәндәй, дәүләтнеке һәм дәүләтнеке булмаган оешмалар хакында фикер йөртә башлаган идем бит. Менә шул кризис чорында дәүләтнеке булмаган оешмалар, төрле фондлар үрчеде. Дәүләт тә аларны хуплап, аларга төрле күләмдәге акчалата ярдәм, субсидияләр, финанслар бүлеп бирә башлады. Шулай итеп илне дөньякүләм кризистан «коткару» башланды. Аеруча дәүләтнеке булмаган пенсия фондлары халык башын бутарга кереште. Аларның хәтта исемнәрен генә дә истә калдырырлык түгел. Минем берничә танышым үзләренең булачак пенсия акчаларының туплам өлешен шул дәүләтнеке булмаган фондларга күчереп тә куйды. Ә мин аларның бу адымнары турында ишеткәч курка калдым. Дәүләтнеке ышанычлырак, ә теге әле яңа гына оешкан фондтан нәрсә көтәсең? Бер-ике елдан банкротлыкка чыкса, булачак пенсиягә дип салган акчаларың җилгә очачак. Россия буенча банкротлыкка төшкән шундый шәхси пенсия фондларының исемлекләре шактый җыелды бит инде. Аларның күбесе халыктан җыелган акчага йә төзелеш фирмасы ача, йә чит ил валютасына әйләндереп, акцияләр сатып ала, кыскасы, шактый буталчык эшләргә керешә һәм акчаларны юкка чыгара. Ә дусларым уйлап та бирми, анда бит процентлары югарырак булачак, дип куанып йөриләр. Мин исә ышанмыйм. Бер эшмәкәр дә гади халыкка болай гына акча арттырып ятмаячак. Ә мондый бер көнлек фондларның банкротлыкка чыкмаячагына кем гарантия бирә ала? Ю-у-ук дидем баштан ук. Ничек кенә кыстасалар да, киләчәктә миңа түләнәчәк пенсия акчасын тулаем Дәүләт фондына гына күчерәчәкмен. Әмма тырмага басачагыңны алдан ук белеп булмый шул. Миңа да шул тырмага басарга туры килде. Үзем дә сизмәстән дәүләтнеке булмаган пенсия фондына акчаларымны күчердем дә куйдым, дөресрәге, күчерделәр дә куйдылар.

 

Үзеңнән башка өйләндерү

 

Бер кичне тулай торак бүлмәсенең ишеген шакыдылар. Мин алны-артны уйлап тормастан ачтым инде. Бүлмәгә кулларына кара папкалар тоткан ике ир-ат үтте. «Без университетның торак-административ бүлегеннән килдек, паспорт мәгълүматларын җыябыз», – ди болар. Мин әллә каушап-куркып калдыммы, тиз арада боларга паспорт мәгълүматларын күчереп бирдем. Болар чыгып та китте. Бераздан бу кешеләр турында шикләнебрәк уйлап куйдым да артларыннан чыктым. Алар өстәге катта башкалардан шундый ук мәгълүмат җыеп йөриләр иде. Мин алар янына килеп, документларын сорадым. «Безгә тулай торак җитәкчесе берни хакында да хәбәр итмәгән иде бит», – дим боларга. Тегеләр исә миңа мыскыллы карадылар да, баштарак сорарга иде, дип, үз юлларында булдылар. Шуннан мин, башымны аска иеп, бүлмәгә кереп киттем һәм моның ахыры ни белән бетәр икән дип көтә башладым. Озак көтәргә туры килмәде. Берничә атнадан миңа дәүләтнеке булмаган пенсия фондында теркәлүем һәм хезмәт хакымның бер өлеше шунда күчеп барганлыгы хакында хәбәр килеп төште. Менә сиңа мә! Булачак пенсия акчасын бары тик дәүләткә генә күчерәм дип йөргән җиремнән нәрсәгә әйләнде дә куйды. Иң кызыгы шунда, мин күчерелгән шәхси пенсия фондының Казанда, Татарстанда кабул итү бүлеге юк, гомумән, ул Мәскәү астындагы ниндидер бер кечкенә шәһәрдә урнашкан булып чыкты. Шуннан мин яңадан Дәүләт пенсия фондына күчерелү артыннан йөри башладым. Ә дөресен әйтми генә мине күчереп куйган бәндәләргә хәтерем калды. Соңыннан белешкән идем, аларга, үз оешмаларына бер кеше күчергән өчен, йөз сум акча бирәләр икән. Болар шулай, кешене алдап-йолдап булса да, акча эшләп йөриләр инде. Кыскасы, йөз сум өчен күрәләтә алдыйлар, сизми дә каласың. Шуннан әлеге шәхси пенсия фондына нинди ышаныч булсын ди?! Ә дөреслектә аларны, шулай алдап, минем рөхсәттән башка гына үз фондларына күчергән өчен, судка бирергә кирәктер.

 

Кем ота, кем оттыра...

 

Шәхси пенсия фондына күчеп, яңадан дәүләтнекенә кайтыйм дисәң, шактый озак юл үтәргә туры килә икән. Башта РФ Дәүләт пенсия фондының җирле идарәсенә мөрәҗәгать итеп гариза язасың. Ни өчен шәхси фондка күчүеңнең сәбәбен дә сорарга мөмкиннәр. Минем кебекләр бу сорауга тиз генә җавап бирә алмас инде. Аннары Дәүләт пенсия фонды гаризаны тикшерә. Ә ул арада теге дәүләтнеке булмаган пенсия фонды белән ничек тә булса элемтәгә кереп, үзеңнең яңадан дәүләткә күчүеңне хәбәр итәсең. Минем очракта шәхси фондтан килгән хатта телефоннары күрсәтелгән иде, шалтыратып алар белән килешергә туры килде. Телефоннары булмаса, каян табар идем икән үзләрен. Шуннан ике ай көткәннән соң миңа яңадан Дәүләт пенсия фондына күчтегез дигән хәбәр килеп төште. Әмма күңел урыныннан купкан иде инде. Болай тегендә-монда күчеп йөрүемнең киләчәктә тискәре йогынтысы була күрмәсен дип борчылам. Дәүләтнеке булмаган пенсия фондларының эшчәнлеге «НПРФ турында»гы 75 нче Федераль закон нигезендә контрольдә тотыла анысы. Бу хезмәт пенсиясенең туплана бара торган өлеше закон белән саклана дигән сүз. Әмма шәхси оешмаларның ничек шулай күпләп үрчүләрен һәм нигә кирәк булуларын берәү дә аңлатып бирә алмый. Әллә РФ Дәүләт пенсия фонды үз эшен эшләп өлгерә алмыймы, әллә дөньякүләм кризистан соң аерым эшкуарларга эш кирәк булдымы? Ничек кенә булмасын, минемчә, бу буталчыклыктан гади халык отмый, оттыра гына сыман.

 

Акчагызны дәүләт саклый

 

Россия җәмгыяте хезмәт пенсиясенең тупланып бара торган өлешенең законсыз юллар белән генә дәүләт фондыннан шәхси кулларга күчә баруына шактый борчылып яши. Күп вакыт булачак пенсиясен билгесез бер фондка күчереп куюларын кеше үзе белми дә кала бит. Күчерелүнең болай башкарылуы, әлбәттә, дөрес түгел. Ә закон нигезендә бу гамәл ничек башкарылырга тиеш соң?

 

РФ Дәүләт пенсия фондының ТРдагы төбәк бүлегенең инвестицияләү һәм оештыру бүлеге җитәкчесе Вадим Силин бер әңгәмәдә болай ди: «Кеше дәүләтнеке булмаган пенсия фондына күчәргә теләгән очракта иң беренче итеп шул оешма белән килешү төзи, аннары 31 декабрьгә кадәр Дәүләт пенсия фондының үз җирлегендәге бүлекчәсенә барып, аннан чыгу хакында гариза яза. Шуннан киләсе елның 31 мартына кадәр сезнең тупланган акчалар шәхси фондка күчә. Аннары инде акчаларыгызны шул фонд инвестицияли, исәбен алып бара һәм пенсиягә чыккач, сезгә түли башлый. Әлбәттә, кешенең рөхсәтеннән башка гына аның акчаларын дәүләтнеке булмаган пенсия фондына күчереп куярга берәүнең дә хакы юк. Бу эш административ җаваплылыкка тартылырга мөмкин. Әмма нинди генә очракта да сезнең акчалар дәүләт тарафыннан яклана, шуңа артык борчылмагыз. Кеше үзенең булачак пенсия акчасын бер фондтан икенчесенә үзе теләгән кадәр күчерә ала, монда чикләүләр юк», – дип җавап биргән иде. Әмма шулай да ил буйлап халык акчасын контрольсез рәвештә теләсә кая күчереп йөртүләре борчу тудыра. Шуңа да өегезгә килеп документларыгызны тикшерергә йә берәр оешмага керергә чакырсалар, риза булмагыз. Килүчеләрнең документларын сорагыз, аларны кем җибәрүе белән кызыксыныгыз.

 

Пенсияне дәүләт түләми башлармы?

 

Дәүләтнеке булмаган пенсия фондларындагы җәнҗаллар турында еш ишетергә туры килә. Илнең төп пенсия «копилка»сы булган – Россия Пенсия фондына проблемалардан чыгарга, аның дефицитын капларга бюджеттан акча биреп дәүләт ярдәм итсә, шәхси фондларның банкротлыкка чыкмыйча саклануына беркем дә йөз процент гарантия бирми. Әле шәхси пенсия фондларының халыкка пенсия түли башлаганы юк. Бүгенгә алар бары тик кешеләрдән акча җыю белән генә шөгыльләнә. 2022 елларга (хезмәт хакының пенсиягә дигән туплам өлешен беренчеләрдән булып шәхси фондларга күчерүчеләр шушы елда ялга чыга) пенсия түли башласалар, аларның күбесе банкротлыкка чыгарга мөмкин. Шәхси фондлар булачак пенсияләрне югары процентлар белән кире кайтарырга вәгъдә итеп кешеләрне үзләренә чакыра, әмма алар ни өчендер инфляция хакында бер сүз дә әйтми. Инфляция аркасында ул процентларның бернинди дә файда китермәве мөмкин. Шулай булса да Россиядә ел саен шәхси фондларга күчүчеләр саны 2 тапкырга артып бара. Узган ике елда гына да россиялеләр үзләренең пенсия өчен дип җыела торган 11 миллиард сум акчаларын шәхси пенсия фондларына күчергән. Быел бу сан 50 миллиардка җитәр дип көтелә. Дәүләтнеке булмаган пенсия фондларының милли ассоциациясе рәисе Константин Угрюмов 2020 елга Россия халкының 60 проценты булачак пенсия акчасын шәхси фондларга күчерәчәк дип белдерә.

 

Сораштыру:

 

Сез хезмәт пенсиягезнең тупланып бара торган өлешен дәүләтнеке булмаган пенсия фондына тапшырыр идегезме?

 

Искәндәр, укытучы:

 

– Мин беренче мөмкинлек булу белән акчаларымны шәхси фондка күчердем. Аларда процентлар күпкә зуррак, ә акчалар юкка чыгачак дип курыкмыйм, чөнки ике төрле фондта да акчаларның саклануын дәүләт гарантияли.

 

Илсөя, журналист:

 

– Безнең өйгә дәүләтнеке булмаган пенсия фондыннан атнага бер киләләр хәзер. Килгән саен үз фондларын мактап туя алмыйлар, паспорт, пенсия иминиятләштерү таныклыгын сорыйлар. Мин моңа бик каршы. Кайбер күршеләр шуларның бертуктамый килеп йөрүләреннән туеп, шәхси фондка күчтеләр инде. Минемчә, бу дөрес түгел. Әйбәт нәрсә булса, өйгә килеп тәкъдим итеп йөрмәсләр иде, үзебез чират торып күчәр идек.

 

Ринат, студент:

 

– Мин ярты ставкага эшләп йөргән оешмада миннән сорамыйча да күчереп куйганнар. Хәзер булачак пенсиямнең тупланып бара торган өлеше шәхси кулларда. Эшкә баргач, ул фондның исемен сорарга кирәк әле.


Айсылу ИМАМИЕВА
Шәһри Казан
№ |
Шәһри Казан печать

▲ Өскә
Матбугат-инфо
Матбугат.ру
Ватаным Татарстан
Шәһри Казан
Бердәмлек
Рәшит Ваһапов фестивале
Камал театры
Тинчурин театры
Татар дәүләт филармониясе
Ирек мәйданы
Татарстан яшьләре
Кариев театры
Идел
Өмет
Татарстан китап нәшрияты
Милли Музей
Шаян
Татаркино
Ханский дом
Татар телен һәм ТР яшәүче халыклар вәкилләренең<br />туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе
«Элита»