поиск новостей
  • 29.03 "Рөстәм маҗаралары" Кариев театры, 13:00
  • 29.03 "Кияүләр" Тинчурин театры, 18:30
  • 30.03 "Кәҗүл читек" Кариев театры, 11:00
  • 30.03 "Тапшырыл...ган хатлар" Кариев театры, 18:00
  • 30.03 ПРЕМЬЕРА "Флешка, рэп һәм мәхәббәт"Тинчурин театры, 13:00 һәм 17:00
  • 31.03 "Шәй-бу, шай-бу" Кариев театры, 18:00
  • 31.03 "Өч аршын җир" Тинчурин театры, 17:00
  • 02.04 Хан кызы Турандык. Тинчурин театры, 18:30
  • 03.04 Гомер буе сине көтәм. Тинчурин театры, 18:30
  • 04.04 Кияү урлау. Тинчурин театры, 18:30
  • 05.04 Гастрольләр: Тайна замка на холме. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 11:00 һәм 13:00
  • 05.04 Гастрольләр: Ханума. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 18:30
  • 06.04 Гастрольләр: Мастер и Маргарита. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 07.04 Гастрольләр: Мелодия коралловых бус. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 09.04 Җилкәнсезләр. Тинчурин театры, 13:00 һәм 18:30
  • 10.04 Синең хакта… Тинчурин театры, 18:30
  • 11.04 Ядәч! Исемдә! Бер гаилә трагикомедиясе. Тинчурин театры, 18:30
  • 12.04 Флешка, рэп һәм мәхәббәт. Тинчурин театры, 18:30
  • 13.04 Яратам! Бетте-китте! Тинчурин театры, 17:00
  • 14.04 Полиционер. Тинчурин театры, 17:00
Бүген кемнәр туган
  • 29 Март
  • Шәкүр - җырчы
  • Рөстәм Абязов - дирижер
  • Илфат Фәйзрахманов - журналист
  • Мөхәммәт Сабиров (1932-2015) - дәүләт эшлеклесе
  • Айгөл Хәйри - җырчы
  • Ринат Хәйретдинов - көрәшче
  • Никах, юбилей,Туган кон,балалар бэйрэмен,торле кичэлэрне алып барабыз.8-4кэ хэтле шалтыратта аласыз.89393453961
  • Чистаидан иорт сатып Алам чистаинын узенэн 89274905164
  • 1 булмэле фатир моселман гаилэсенэ озак вакытка арендага бирелэ ЖК Салават купере. Собственник ( риелтор тугел!!!)89509488227.
  • Сдается 2-х комнатная квартира по ул. Ф.Амирхана порядочной семье на длительный срок. В квартире есть мебель, рядом остановка, магазины, рынок. Только граждане РФ без животных!!! 8-965-584-66-30 собственник.
  • Продаю листы нержавейки 530х630, толщина 3,5мм, запчасти на УАЗ.тел 89178553159.
  • Коттедж төзэргэ кирэк казанда минэм номер 89274905164
  • Баян сатыла. Казан. Тел.:89003238614
  • татар теленең аңлатмалы сүзлеге сатыла, 3 томда, Казан, Татарстан китап нәшрияты, 1981 ел. тел.8 919 647 47 91
  • Казанда оч булмэле фатирнын залына тэртипле кыз эзлим. Бигичев урамы. Риелторсыз 89600347300
  • Исэнмесез! Бенто тортларга hэм капкейкларга заказлар кабул итэм! Казан шэhэре. 89377708700 Динара.
Архив
 
10.06.2011 Авыл

14 кәҗә белән бер өйдә торучыларга ярдәм итәрлеге калмаган

Балтач районының Чепья авылында кәҗәләр белән бер өйдә яшәүче әниле-кызлы гаилә турында ишеткәч, үз күзләрем белән барып күрәсе, танышасым килде. Башта ук шунысын әйтергә кирәк: якынча нинди шартларда яшәүләрен белеп барсам да, бу кадәресенә үк берничек тә әзер түгел идем. Шунда барганымны белгән танышымның беренче сүзе: "Ник, алар да кәҗәләр белән бергә печәндә йоклыймыни?" – булды. "Юк, – минәйтәм, – кәҗәләр алар белән постельдә йоклый..."

Әниле-кызлы икәүләшеп: "Мебель фабрикасы янганнан соң калган калдыклардан эшләп бирделәр, башта ук хәерче иде инде ул, почмаклары да бер-берсенә килеп җитмәгән иде", – дисәләр дә, бу щитовой өй заманында шактый зур булган. Иркен веранда, котельный, ике бүлмә, зур зал... Үз аягында, үз көчендә булган ике хатын-кыз, теләгән тәкъдирдә бу өйне гөлбакча итеп тота алыр, төгәлрәге, тотарга тиеш иде. Кызганыч, бүген инде аның күп өлеше чүп-чар белән шыплап тулган. Гадәттә мондый кешеләрне НТВ ише сенсация ярата торган каналлар күрсәтә. Баксаң, чүп-чар "җене" кагылганнар авылларда да бар икән. 

Май чүлмәге тышыннан билгеле, ди халык мәкале. Биредә дә нинди хуҗалар яшәгәне урам ягыннан ук күренә анысы. Тик тузып-ямалып беткән ишекне ачып кергәч, бөтенләй шок хәлендә каласың: иркен веранданың ике ягына исәбе-хисабы булмаган чүп-чар әрдәнәләп өелгән. Бары тик үтеп йөрер өчен кәҗә сукмагы гына калдырылган. Нәрсә барын аңышканга караганда анда нәрсә югын чамалавы җиңелрәк буласы. Чүп өеме арасында өр-яңа зур-зур кәстрүлләр, ашамлыклар, күгәргән ипиләр дә шәйләнә. Идән ролен үтәгән такталарның су күрмәгәненә ничә елдыр, белмим. Шушы ук "тәртип" өйдә (хуҗалар гафу итсен, өй диеп язар җире дә калмаган, берәүнең абзары да моннан чистарак һәм әйбәтрәктер) дә дәвам итә булып чыкты. Кайчандыр зал ролен үтәгән бүлмәдә ярымҗимерек шкаф һәм өстәл (анда клеенка, табак-савыт, ризык ише әйберләр юк), әни белән кызның икесенә кайчандыр терәкле булып, хәзер яртылашка калган бердәнбер урындык заты... Ике тәрәзәнең берсендә (берсендә генә дип хәтерлим) кәҗәләрнең буе җитмәслек итеп кайчандыр ак булып, хәзер инде төсен салган пәрдә эленгән. Стеналарның, батареяларның үз гомерендә буяу күргәне булмаган, ахры. Ә идән... Сайгагы тузып, черегәннән соң (абзар сайгагы да тиз туза бит) хуҗалар анда аркылы-торкылы такта кисәкләре өстәп, "ямап" бетергән. Котельныйда да, бердәнбер йокы бүлмәсендә дә (ә аның икенчесе верандадагы кебек чүп белән туп-тулы, хәтта чүбе бу якка ишелә башлагач, такта кисәкләре белән каплап куйганнар) шушы ук хәл. Алар йоклый торган караватлар бу өйдәге җиһазлар исемлегенә керсә дә, икесе дә яртылаш ватык, урын-җирләре дә "әстәгъфирулла!" диярлек. Соңгы вакытта зал белән ике арага ярты метр тирәсе биеклектә "ишек" терәтеп куйсалар да, кәҗәләр өчен ул "киртә" түгелгә охшап тора. 

Ә кәҗәләр... алар биредә бер көтү – 14! Әле кимендә тагын өчесе буаз дип карадык, димәк, ишәю көтелә. Килеп керүгә безне камап та алдылар. Кемнең итәген, кемнең чалбар балагын, кемнең сумкасын эләктерергә генә торалар. 

– Ач алар, ашатырга бер нәрсә юк. Әнә күрәсезме, шыр сөяккә калганнар. Аларны үткән ел ук озатасы идек инде, авырып киттем дә, калдылар. Кем алсын аларны, сөт бирми бит алар, сөтне үзебез дә сатып алабыз... Нәрсәгә асрыйсыз дип, нишләтик инде, кая куйыйк аларны? Шушы кадәр үстергәч, үтерикмени?! Инде авыл Советы әллә кемнәрне алып килде, алып китмәкчеләр, үтертмәкчеләр иде, бирмәдек. Вәхши түгел бит без... – дип өсте-өстенә тәкрарлый Клара апа. 

Бу темага район социаль яклау бүлеге җитәкчесе Алсу Гатиятуллина ачык­лык кертте: "Бу гаилә яңа өй сорап, берничә мәртәбә хакимияткә хат язды инде. Ярдәм дә күрсәтелгән булыр иде, социаль хезмәткәр дә билгеләр идек, ни дисәң дә Клара апа өлкән яшьтә, ә кызы Маргарита, эшкә сәләтле булса да, тумыштан инвалид. Әмма барлык сөйләшү кәҗәләргә барып төр­телә. Аларны өйдән чыгармый торып, беркем дә бернинди ярдәм күрсәт­мәячәк, чөнки бу кадәр кәҗә белән (әле аларның егермедән арткан чаклары да бар иде) биредә нәрсә генә эшләсәң дә, тагын шушы ук хәлгә төшәчәк. Җирле үзидарә рәисе, санэпидстанция вәкиле, участок милиционеры белән дә килеп аңлатып карадылар, берни үзгәрми. Алар кәҗәләрен калдырып башка урынга китәргә дә яки, киресенчә, кәҗәләрен башка урынга күчерергә дә риза түгел..." 

– Безгә беркем ярдәм итми, безне шушы хәлгә төшерделәр, – ди Клара апа үзе. – Безгә тиешле өйне әллә кемнәргә бирделәр. Безнең әтине бит сугыш чорында бер гаепсезгә төрмәгә утырталар, еллар үткәч кенә аклыйлар. Әнә шул документ белән башкалар файдаланды, безгә дигән ярдәм аларга булды. Нишләргә дә, кая барып ярдәм сорарга да белгән юк. Пенсиябез дә бик кечкенә... (Тик Клара апаның бик кечкенә дигән пенсиясе 8 мең, Маргаританыкы 4 мең сум булып чыкты. Моңарга әле ай саен бирелә торган 1854 сум ЕДВ һәм 1000 сум субсидияне кушарга кирәк. Районнан да ике мәртәбә биш мең сум күләмендә акчалата ярдәм күрсәтелгән. Кешечә яшәр­гә теләгән кешегә ашарга-эчәргә, көндәлек кирәк-яракка, өстәл-урындык, урын-җир һәм ике карават алырга гына җиткерергә була, диюем). 

– Һич югы кәҗәләрегезне урамга чыгарыгыз, нигә ачтан тилмертәсез аларны, – ди бу гаиләнең авыр тормышта яшәвен ишетеп, үзеннән арткан газ плитәсен аларга китергән юлдашым Вагыйз абый Таҗиев (ул үзе дә пенсионер, үзе дә группада). Аңа да җаваплары әзер әни белән кызның. Әйтерсең алар кәҗәләрдән башка бер минут та яши алмыйлар. 

– Мунчагыз бик иске күренә, кайда юынасыз соң? – дип сорыйм алардан. 

– Инде ул мунчага кермәгәнгә әллә кайчан. Кайда булсын, су җылытып, өйдә юынабыз... 

Тик өйдә дә әле, утырып димим, басып юынырга да, юынгач, аяк басарга да чиста урыны юк бит аның... 

"Безне кеше көлкесенә калдырып яза күрмә, өй кирәк безгә, ярдәм кирәк, яр­zдәм итәрлек итеп яз", – дип калган иде Клара апа. Тик нишлим соң, бу очракта хакыйкать кирәгеннән артык ачы. Үзләре теләп кәҗә арасына чумган, үз ояларын кәҗә абзарына, чүп оясына әйләндергән бу ханымнар, кызганудан бигрәк, башка хис уята. Хәрабә хәленә җиткерелгән өйләреннән бер көн килеп газны, утны (куркынычсызлык турында "онытып", әлегә аларны жәлләп кенә бу адымга бармыйлар дип аңладык) өзсәләр дә, чүпләре, кәҗә­ләре белән бергә җимерекләр астында калсалар да, аптырый торган түгел. 

– Безнең барудан ни мәгънә булды соң? – дип аптырап шалтырата соңыннан Вагыйз абый да. "Сез күңелегез теләгәнчә, изгелек эшләдегез, алар плитәгә чыннан да мохтаҗ иде бит, – дим аңа, башка әйтер сүз тапмаганга. – Ә калганы гыйбрәт өчен". 

Сез дә гыйбрәт өчен дип укысагыз иде. 


Гөлсинә ХӘБИБУЛЛИНА
Ватаным Татарстан
№ 105-106 | 10.06.2011
Ватаным Татарстан печать

▲ Өскә
Матбугат-инфо
Матбугат.ру
Ватаным Татарстан
Шәһри Казан
Бердәмлек
Рәшит Ваһапов фестивале
Камал театры
Тинчурин театры
Татар дәүләт филармониясе
Ирек мәйданы
Татарстан яшьләре
Кариев театры
Идел
Өмет
Татарстан китап нәшрияты
Милли Музей
Шаян
Татаркино
Ханский дом
Татар телен һәм ТР яшәүче халыклар вәкилләренең<br />туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе
«Элита»