поиск новостей
  • 07.02 "Әтәч менгән читәнгә" Камал театры, 19.00, 12+
  • 07.02 "Гомер буе сине көтәм" Тинчурин театры, 18:30, 16+
  • 07.02 "Суперкияү" Кариев театры, 18:30, 16+
  • 08.02 "Хуш, авылым" Камал театры, 12.00, 16+
  • 08.02 "Нәни куллар" Камал театры, 14.00, 6+
  • 08.02 "Гөргери кияүләре" Камал театры, 18.00, 12+
  • 08.02 "Туган-тумача" Тинчурин театры, 17:00, 12+
  • 09.02 "Болганчык еллар. Мөһаҗирләр" Камал театры, 18.00, 16+
  • 09.02 "Кияү урлау" Тинчурин театры, 17:00, 12+
  • 11.02 "Килемшәк" Камал театры, 19.00, 12+
  • 11.02 "Күрәсем килгән иде..." Тинчурин театры, 18:30, 6+
  • 11.02 "Йосыф" Кариев театры, 18:30, 16+
  • 12.02 "Бию пәрие" Камал театры, 19.00, 12+
  • 12.02 "Кияүләр" Тинчурин театры, 18:30, 6+
  • 13.02 "Тапшырылмаган хатлар" Камал театры, 19.00, 16+
  • 13.02 "Алай түгел, болай ул" Тинчурин театры, 18:30, 12+
  • 14.02 "Җанкисәккәем" Камал театры, 19.00, 16+
  • 14.02 "Хуш, авылым" Камал театры, Кече зал, 19.00, 16+
  • 14.02 "Беренче мәхәббәт" Тинчурин театры, 18:30, 6+
  • 14.02 "Шайтан. Егет. Кыз" Кариев театры, 18:30, 16+
Бүген кемнәр туган
  • 07 Февраль
  • Илсөяр Иксанова - шагыйрә
  • Рузил Мөхетдинов - программист
  • Фәрит Салихов - журналист
  • Мәгъсүм Гәрәев - язучы
  • Галим Мөхәмитшин (1911-1956) - язучы
  • Марат Мөлеков (1930-1997) - җәмәгать эшлеклесе
  • Мортаза Рәхимов (1934-2023) - дәүләт эшлеклесе
  • Марат Зарипов - дәүләт эшлеклесе
  • Ирина Шәрипова - модель
  • Холодильник сатыла. Саба районы. 8-93-93-68-65-40
  • Казанның Совет районында озак вакытка 3 бүлмәле фатир бирелә. "МЕГА" сәүдә үзәгеннән ерак түгел. 8987276274 (РИЕЛТОРЛАР, ШАЛТЫРАТМАГЫЗ, АПТЫРАТМАГЫЗ!!!)
  • Бер бүлмәле фатир или гостинка кирәк иде снимать итәргә. 89655819346
  • Казаннан гостинка или бер булмэле кв снимать итэм. 89393037580
  • Авиатөзелеш районында озак вакытка 2 бүлмәле фатир бирелә. Яхшы ремонт белән, метродан ерак түгел. 89046753690
  • сатыла.джили атлас,2019 ел, бер кулда. 89600349053
  • Казанда Мәүлетов урамында урнашкан мәктәпкә ишегалды җыештыручы (дворник) кирәк. 89172935717
  • Сыер сую планлаштырыла,кирэк кешелэр тубэндэге телефонга мэрэжэгать итегез 8-927-043-74-36
  • Казанда, Горки бистәсендә, гараж сатыла (ГСК "Горки 7А", бокс 10 (н), 16,9 кв.метр) Телефон: 89046641669 (ватсапка язсагыз иде)
  • Казанның Яңа Савин районыннан, АРТ-Сити яки ДРКБ тирәсендәге торак комплекслардан бер-ике бүлмәле квартира снимать итәсе иде. Вариантлар булса, түбәндәге номерга языгыз әле, зинһар. Без посредников, хуҗадан кирәк иде. 89272497983
Архив
 
16.08.2008 Җәмгыять

ҮБЕШЕП ТОРГАН ҮСМЕРЛӘРНЕ ОЯЛТМЫЙЛАР

Журналист Айгөл Гыймранова бу җәйне Америкага эшкә киткән иде. Миннесота штатында урнашкан балалар лагеренда вожатый булып эшләде ул. Кесәсен дә калынайтты, дөньяны да күреп кайтты.

Мин эшләгән "Урман күле" лагере Конкордия тел өйрәнү авылларына карый. Монда хәзер 15 телле авыл бар. Соңгы елларда гына итальян, португал, гарәп телен өйрәтүче лагерьлар ачылган. Ә рус лагерена инде 42 ел. Моннан тыш, ике испан, өч француз, фин, норвег, алман, кытай, япон һәм башка тел өйрәнү авыллары бар. Балаларга тел белән бергә әлеге халыкның мәдәнияте, тарихы, әдәбияты да өйрәтелә. Безнең лагерьда, мәсәлән, балалар элекке СССР дәүләтләре, Россиянең башка милләтләре хакында да мәгълүмат алды, аларның мәдәнияте белән танышты. Миңа кечкенә генә Сабантуй үткәрергә туры килде.

 

Лагерьга  балалар килгәнче, бер атна буе вожатыйлар өчен дәресләр үткәрделәр. Тренинг вакытында лагерьда килеп чыгарга мөмкин булган очракларны сәхнәләштереп, аларны анализладык. Мәсәлән, үсмерләр бер-берсенә гашыйк булган очракта вожатыйлар нишләргә тиеш? Бездә, гадәттә, андыйларны бер-берсеннән аерырга, күздән ычкындырмаска тырышалар. Америкада тәртип башкачарак. Үсмерләрнең үбешкәнен күрсәң, аларны оялтмаска кирәк. Соңыннан балалар качып йөрерлек булмасын.

 

Дәрес вакытында берәрсенең игътибары читкә юнәлсә, уенны алыштыруың хәерле. Балаларга каты бәрелергә ярамый. Бик ачуың килсә дә, елмаеп, үсмернең тынычлануын сорарга, сабыр булырга кирәк. Бала тыңламаса, тәртип бозса, вожатыйлар аның белән аерым сөйләшә, фикерен белешә. Моннан соң ул үз-үзен тотышын үзгәртмәсә, лагерь директоры белән сөйләшә. Ә инде кабат тәртипсезләнсә, директор баланың әти-әнисенә шалтырата. Шуннан соң да үсмер акылга килмәсә, аны өенә кайтарып җибәрәләр. Тик бездә мондый хәл булмады... Студентларга лагерьда чит тел өйрәнеп имтихан тапшыру өчен кредит бирелә. Дүрт атналык уку – мәктәптәге бер ел тел өйрәнүгә тиң. Имтихан нәтиҗәсе укучы баланың да аттестатына теркәлә.

 

Монда бар да кешегә уңай булсын өчен эшләнсә дә, күңелгә ятмаган яклары да байтак булды. Кеше дигәнең оҗмахта да берәр китек җир табып, шуңа бәйләнеп утыра алыр иде, мөгаен. Иртән уянгач та нәрсәдер җитмәвенә аптырап ятам. Берничә көннән генә "барып җитте": монда сандугачлар сайрамый икән! Менә нәрсә җитми ул безнең Дим буе баласына! Төнен гагараларның моңсу тавышы үзәкне өзә...

 

Лагерь биләмәсендә борындыклар мыжгып тора. Аларны ашатмаска, үтер­мәскә, тотмаска! Ашатсаң – ялкауланалар, тисәң – тешләүләре мөмкин. Монда чүп җирдә аунап ятмый. Тәртипкә өйрәтү чарасы гади: әгәр кәнфит кәгазе ташланса, иртәгәсен кибеттә андый кәнфит сатылмый. Туңдырма белән дә шул ук хәл. Монда, гомумән, балаларны бик кызык тәрбиялиләр. Шешәгә краннан салкын су агызып, балага эчертәләр. Яңа гына суыткычтан алынган ризыкларны ашатудан да куркып тормыйлар. Шуңа аларда салкын тию, тамак шешү кебек авырулар юк та инде.

 

Бала лагерьга килергә җыена башлауга үзе турында язып җибәрә. Анда үсмернең нәрсә ашамавы турында да мәгълүмат теркәлә. Пешекчеләр кемнең дуңгыз ите ашамавын, кемнең, гомумән, вегетариан булуын алдан белеп тора. Монда мөселман яки вегетариан булу шулкадәр җиңел!

 

Америкадагы лагерьның тагын бер үзенчәлекле ягы бар: авыру балалар үз диагнозы аркасында ял итми яки тел өйрәнми калырга тиеш түгел. Безнең лагерьда балаларның күбесе Россиядәге балалар йортларыннан уллыкка-кызлыкка алынганнар, һәрберсендә диярлек нинди дә булса авыру бар. Гел өен сагынып елаучы кыз киләсен дә алдан белеп тордык. Йоклаганда йөрүче (лунатик) бала да, астматик та ял итте лагерьда.

 

Кайсыгыз Россия гимнын белә? Лагерьның бер файдасы тиде: мин аның сүзләрен ятладым. Чөнки иртән Россия флагын күтәргәндә һәм кичен аны төшергәндә гимн җырлыйбыз. Кушымтадагы "Мы гордимся тобой" дигән сүзләрне американнардан ишетү бигрәк тә кызык тоела иде миңа.

 

Директорларыбыз бик дус булганга, без кытай телен өйрәтүче лагерь белән дә аралашып тордык. Телне кем ничек өйрәтә инде. Бер баруыбызда кытайларның бәдрәфенә керергә туры килде. Анда стенада да, идәндә дә кытай телен өйрәнергә ярдәм итүче язулар эленеп тора иде...

 

Океан артына Россиядән сабый чагында ук килгәннәр инглиз телен дә, рус телен дә яхшы белә. Ә менә 8 яшьтән соң АКШка күченгәннәр урыс телен оныткан, инглиз телен яхшылап өйрәнә алмаган. Бүген андыйлар бигрәк тә жәл, чөнки бөтенләй телсез калган. Һәрберсе мөмкинлек булгач та, океан артында калган туганнарын, гаиләләрен кайтып күрергә өметләнә.

 

Лагерьда эшләүчеләрнең хезмәт хакы кечкенә. Француз, алман, корея лагерьларына дәүләтләре ярдәм итә. Алар туган илләреннән вожатыйлар чакырта, хезмәт хакы түли, юл чыгымнарын да каплый. Рус лагере тел укытырга Россиядән кеше чакыра алмый. Америкада кәсепләре бик яхшы барган эшмәкәрләр дә булышмый.

 


Айгөл ГЫЙМРАНОВА
Ватаным Татарстан
№ 169-170 | 15.08.2008
Ватаным Татарстан печать

▲ Өскә
Матбугат-инфо
Матбугат.ру
Ватаным Татарстан
Шәһри Казан
Бердәмлек
Рәшит Ваһапов фестивале
Камал театры
Тинчурин театры
Татар дәүләт филармониясе
Ирек мәйданы
Татарстан яшьләре
Кариев театры
Идел
Өмет
Татарстан китап нәшрияты
Шаян
Татаркино
Татар телен һәм ТР яшәүче халыклар вәкилләренең<br />туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе
ТР Авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министрлыгы