Яшьләр телендә сөйләшү. «Хәтерлибез һәм горурланыбыз» фильмын кемгә карарга кирәк?

 

– Ул өч этаптан тора. Беренчесе – «Хәтерлибез һәм горурланабыз» («Помним и гордимся») документаль фильмын төшерү, икенчесе – әлеге фильмны белем бирү оешмаларында, аерым алганда, мәктәпләрдә күрсәтү. Ахырдан исә шушы кинокартина буенча тест-сораштыру уздырып, нәтиҗәләр чыгару да планлаштырыла. Мондый сораштыруларны берничә мәктәптә уздырырга өлгердек инде.

 

 

– Караганнары бик ошата. Аеруча скринлайф ысулын кулланып төшергән өлешләре ошый аларга. Дөресен әйткәндә, без алдан ук җитди, әһәмиятле темага караган фильмны яшьләргә аңлаешлы телдә һәм аларга ошый торган ысуллар файдаланып төшерүне максат итеп куйган идек. Һәм бу максатка ирештек кебек. Очрашу тәмамлангач, яныма килеп, сораулар бирүчеләр дә булды. Ә бу – соңгы арада бик сирәк күренеш.

 

 

– Бик очраклы булды ул. Улымның компьютерда уйнап утырганына игътибар иттем. Бөек Ватан сугышы турындагы уен иде. Ә анда СССР турында хәтта телгә дә алынмый. Бу миңа, билгеле, ошамады. Һәм мин уйлана башладым: безнең балалар тарихны нәкъ менә шушы компьютер уеннары, комикслар ише чыганаклар аша өйрәнә бит. Күпчелек очракта, алар тарихи дөреслеккә туры килми. Балалар геройларыбыз турында берни белмичә үсә. Мин әкрен-әкрен улыма һәм аның иптәшләренә очучылар, Советлар Союзы геройлары Николай Столяров, Мәгубә Сыртланова турында сөйли башладым. Аларның кызыксынып тыңлауларын күргәч, ни дә булса эшләргә кирәк, дип уйладым.

 

 

– Әйе. Николай Столяров һәм Мәгубә Сыртланова турындагы хикәятләр сюжет сызыгының фоны булып тора. Бүген без ватанпәрвәрлек турында бик еш сөйләшәбез, әмма үрнәк алырдай геройларыбызны балалар белми дә үсә. Нәкъ

 

менә аларның образлары аша балалар күңелендә яхшыга, камиллеккә омтылыш тәрбияләп була. Гомумән, патриотизм тарихи хәтер аша формалаша, дигән фикердә мин. Әгәр кеше үз тарихы белән горурлана икән, аны чын патриот дип атарга була.

 

Янә кино өлкәсенә әйләнеп кайтсак, бүген без фильмнарның тәрбияви функциясе турында оныттык кебек. Ә бит визуаль сәнгать, визуаль образлар – яшь буын өчен иң кулай һәм отышлы тәрбия чаралары. Без бит үзебез дә – геройлар, сугыш турында кино карап үскән буын. Ләкин без яратып караган фильмнар, дөресрәге, андагы алымнар бүгенге яшьләр өчен кызык түгел.

 

«Хәтерлибез һәм горурланабыз» фильмында төп рольләрне «Z буыны» вәкилләре, ягъни мәктәп укучылары үзләре үк башкара. Төшерү процессы да күбесенчә мәктәптә узды. Шактый катлаулы булды ул, шуңа да безгә ярдәм иткән Татарстан Мәгариф министрлыгына, Казанның Мәгариф идарәсенә рәхмәтле без.

 

 

– Әйе, без махсус фокус-төркемнәр җыйдык, укытучылар һәм белгечләр белән киңәшләштек.

 

 

– Фильмны төшергән вакытта, аны нәкъ менә 11–17 яшьлек үсмерләргә кызыклы итү турында уйландык. Аларга хәзер кадр артындагы текстка, озын-озак эпизодларга корылган фильмнар бөтенләй кызык түгел. «ТикТок» буынына динамика, шәп визуал, тизлек кирәк. Без моны исәпкә алырга тырыштык. Һәм шулай ук чагыштырмача яңа ысул – скринлайф кулландык. Ул фильмда телефон экраны яки компьютер мониторында барган «вакыйга»ларны күрсәтүдән гыйбарәт. Алай гына да түгел, кешенең виртуаль дөньяда үзен ничек тотуын күрсәтеп, аның холык-фигылен дә ачарга була. Балаларыбызның гына түгел, безнең дә бар тормышыбыз шул экраннарга бәйле бит хәзер. Шуңа да без мондый алым отышлы булыр дип уйладык.

 

Әңгәмәдәш – Лилия Гыймазова