поиск новостей
  • 29.03 "Рөстәм маҗаралары" Кариев театры, 13:00
  • 29.03 "Кияүләр" Тинчурин театры, 18:30
  • 30.03 "Кәҗүл читек" Кариев театры, 11:00
  • 30.03 "Тапшырыл...ган хатлар" Кариев театры, 18:00
  • 30.03 ПРЕМЬЕРА "Флешка, рэп һәм мәхәббәт"Тинчурин театры, 13:00 һәм 17:00
  • 31.03 "Шәй-бу, шай-бу" Кариев театры, 18:00
  • 31.03 "Өч аршын җир" Тинчурин театры, 17:00
  • 02.04 Хан кызы Турандык. Тинчурин театры, 18:30
  • 03.04 Гомер буе сине көтәм. Тинчурин театры, 18:30
  • 04.04 Кияү урлау. Тинчурин театры, 18:30
  • 05.04 Гастрольләр: Тайна замка на холме. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 11:00 һәм 13:00
  • 05.04 Гастрольләр: Ханума. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 18:30
  • 06.04 Гастрольләр: Мастер и Маргарита. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 07.04 Гастрольләр: Мелодия коралловых бус. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 09.04 Җилкәнсезләр. Тинчурин театры, 13:00 һәм 18:30
  • 10.04 Синең хакта… Тинчурин театры, 18:30
  • 11.04 Ядәч! Исемдә! Бер гаилә трагикомедиясе. Тинчурин театры, 18:30
  • 12.04 Флешка, рэп һәм мәхәббәт. Тинчурин театры, 18:30
  • 13.04 Яратам! Бетте-китте! Тинчурин театры, 17:00
  • 14.04 Полиционер. Тинчурин театры, 17:00
Бүген кемнәр туган
  • 29 Март
  • Шәкүр - җырчы
  • Рөстәм Абязов - дирижер
  • Илфат Фәйзрахманов - журналист
  • Мөхәммәт Сабиров (1932-2015) - дәүләт эшлеклесе
  • Айгөл Хәйри - җырчы
  • Ринат Хәйретдинов - көрәшче
  • Никах, юбилей,Туган кон,балалар бэйрэмен,торле кичэлэрне алып барабыз.8-4кэ хэтле шалтыратта аласыз.89393453961
  • Чистаидан иорт сатып Алам чистаинын узенэн 89274905164
  • 1 булмэле фатир моселман гаилэсенэ озак вакытка арендага бирелэ ЖК Салават купере. Собственник ( риелтор тугел!!!)89509488227.
  • Сдается 2-х комнатная квартира по ул. Ф.Амирхана порядочной семье на длительный срок. В квартире есть мебель, рядом остановка, магазины, рынок. Только граждане РФ без животных!!! 8-965-584-66-30 собственник.
  • Продаю листы нержавейки 530х630, толщина 3,5мм, запчасти на УАЗ.тел 89178553159.
  • Коттедж төзэргэ кирэк казанда минэм номер 89274905164
  • Баян сатыла. Казан. Тел.:89003238614
  • татар теленең аңлатмалы сүзлеге сатыла, 3 томда, Казан, Татарстан китап нәшрияты, 1981 ел. тел.8 919 647 47 91
  • Казанда оч булмэле фатирнын залына тэртипле кыз эзлим. Бигичев урамы. Риелторсыз 89600347300
  • Исэнмесез! Бенто тортларга hэм капкейкларга заказлар кабул итэм! Казан шэhэре. 89377708700 Динара.
Архив
 
15.02.2023 Җәмгыять

Путин янына барып кайткан Ирек Мөхәммәтдинов: «Татарстаннан беркая да китәргә җыенмыйм»

КФУ доценты Ирек Мөхәммәтдинов нефть чыгаруның яңа ысулын тәкъдим итә. Махсус катализатор уйлап тапкан өчен ул Россия Президенты премиясенә ия булды. Яшь галим узган атнада Мәскәүдә Владимир Путин белән очрашып кайтты. Ирек Мөхәммәтдинов белән аның ачышлары, киләчәккә планнары турында сөйләштек.

– Президент премиясе лауреаты булыр өчен дүрт ел дәвамында авыр нефтьне җиңеләйтүче катализаторлар булдырып, аның нефтькә йогынтысын тикшереп, промысел сынаулары үткәрдек. Моның өчен безгә «Татнефть», РИТЭК, «Зарубежнефть» оешмалары ярдәм күрсәтте. Казанышларыма шундый зур бәя бирелү минем өчен көтелмәгән хәл булды. Башта ышанып та бетмәдем. Кремльдә ил башлыгы котлап, минем белән сөйләшеп утырыр дип хәтта күз алдыма да китермәгән идем. Мин – Чаллыда туып үскән гап-гади татар егете. Дөресен генә әйткәндә, миндә дулкынлану да, сөенү дә, бәхет һәм курку хисләре берьюлы булды. Безнең эшебезне шулай зурлаган өчен бик рәхмәтлемен, – ди 33 яшьлек  Ирек Мөхәммәтдинов.
 
Алдагы ачышлары да нефтькә бәйле булыр дип уйлый ул. Аның әйтүенчә, катализаторлар белән фәнни казанышларын дәвам итәчәк.
 
– Без ачышлар ясау белән әле шөгыльләнә генә башладык, тәүге алымнарны ясыйбыз. Катализаторлар нефтьле җир катламына акватермолиз технологиясе ярдәмендә тәэсир итә, зур сумала һәм асфальт молекулаларын җимереп, авыр нефтьне җиңеләйтеп, сыегайтып җибәрә, нефтьнең химик составын яхшы якка үзгәртә. Бу үзгәрешләр авыр һәм үзлеге югары булган нефтьне чыгаруны бик күпкә җиңеләйтә, – дип сөйләде ул хезмәте турында. – Бу ачыш чыннан да бик кирәкле һәм актуаль, чөнки җиңел нефть күләме кими бара, ә республикабызда һәм, гомумән, Россиядә авыр нефть күп. Безнең ачышыбыз илебезгә нефть чыгару буенча алдынгылыкны югалтмаска ярдәм итәчәк.
 
Гадәттә, техник галимнәрнең татарча белүе чамалы. Ирек туган телен бик яхшы белүе белән дә сокландыра. Әнисе Рәйханә – Яңа Чишмә районының Шахмай, әтисе Изаил – Оренбург өлкәсенең Абдуллин районындагы Иске Шалты авылыннан. Гаиләдә татар һәм рус телендә аралашалар.
 
Ирек Мөхәммәтдинов Чаллы шәһәренең Пушкин исемендәге 78 нче лицейны тәмамлаган. Мәктәптә яхшы билгеләргә укыган. «Укытучылар бик көчле иде. Барыбызның да яхшы укып, югары уку йортларына керәсе килде», – ди ул, мәктәп еллары турында.
 
Химия фәненә мәхәббәтне анда укытучысы Наталья Нәбиуллина уяткан. Укучысының кызыксынуын күреп, олимпиадаларга әзерләгән. Ирек 9 нчы сыйныфтан төрле олимпиадаларда катнашып, беренче урыннар яулаган. Алдагы һөнәри юлын сайлаганда, кая барырга, дип аптырап калмаган. Казан дәүләт химия-технология университетының нефть һәм нефть химиясе факультетына укырга кергән.
 
– Университетта укыганда нефть химиясе, нефть чыгару, эшкәртү турында кызыксына башладым. Белемемне арттыру, фәнни эшләр белән шөгыльләнү өчен укуымны аспирантурада дәвам иттердем. Казан федераль университетының Геология институтына аспирантурага кердем. Шул ук вакытта «Казаноргсинтез» оешмасына 5 нче разрядлы аппаратчы булып эшкә урнаштым, – ди Ирек.
 
Аспирантурада укыганда фәнни җитәкчесе Алим Кемалов белән юл түшәмәсен ныгыту өчен махсус кушылма (присадка) уйлап тапканнар. Аннан шушы тема буенча диссертация яклый. «Чаллыда хәтта безнең матдә кушып җәелгән юл участогы да бар. Бу юлның асфальт катламы вакыт үткәч тә ватылмаган, киресенчә, ныгыган», – дип горурлана егет.
 
Аспирантураны тәмамлагач, аны КФУның «Внутрипластовое горение» лабораториясенә эшкә чакыралар һәм бүген ул шунда эшләвен дәвам иттерә. Галим әйтүенчә, лабораториядә алар авыр нефтьне чыгару ысуллары белән шөгыльләнә, авыр һәм үзлеге югары булган нефтьне тикшерәләр. Монда яшь галим нефтьне тулысынча тикшереп, тәҗрибәләр ясап, физик һәм химик үзлекләрен ачыклый. Шулай ук яшь доцент студентларга лекцияләр укый, практика һәм лаборатория дәресләрен алып бара.
 
Аспирантурада укыганда конференцияләрдә катнашып, беренче урыннар яуласа, 2021 нче елда «Иң яхшы яшь галим» бәйгесендә 2 нче урын алган. «Вверх», «Иң яхшы 50 инновацион идея» бәйгеләрендә җиңгән, Арбузов премиясе призеры. «Бүгенге шартларда фәнебезгә игътибар кирәк», – ди ул.
 
Мондый акыллы егетне читкә чакыручылар да бардыр, әлбәттә. «Беркая да китәргә җыенмыйм, – диде ул өздереп. – Китүчеләрнең, бәлки, башка төбәкләрдә яшисе килгәндер. Минем Татарстанга хезмәт итәсем килә».

Сәрия МИФТАХОВА
Ватаным Татарстан
№ --- | 15.02.2023
Ватаным Татарстан печать

▲ Өскә
 
Матбугат-инфо
Матбугат.ру
Ватаным Татарстан
Шәһри Казан
Бердәмлек
Рәшит Ваһапов фестивале
Камал театры
Тинчурин театры
Татар дәүләт филармониясе
Ирек мәйданы
Татарстан яшьләре
Кариев театры
Идел
Өмет
Татарстан китап нәшрияты
Милли Музей
Шаян
Татаркино
Ханский дом
Татар телен һәм ТР яшәүче халыклар вәкилләренең<br />туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе
«Элита»