поиск новостей
  • 29.03 "Рөстәм маҗаралары" Кариев театры, 13:00
  • 29.03 "Кияүләр" Тинчурин театры, 18:30
  • 30.03 "Кәҗүл читек" Кариев театры, 11:00
  • 30.03 "Тапшырыл...ган хатлар" Кариев театры, 18:00
  • 30.03 ПРЕМЬЕРА "Флешка, рэп һәм мәхәббәт"Тинчурин театры, 13:00 һәм 17:00
  • 31.03 "Шәй-бу, шай-бу" Кариев театры, 18:00
  • 31.03 "Өч аршын җир" Тинчурин театры, 17:00
  • 02.04 Хан кызы Турандык. Тинчурин театры, 18:30
  • 03.04 Гомер буе сине көтәм. Тинчурин театры, 18:30
  • 04.04 Кияү урлау. Тинчурин театры, 18:30
  • 05.04 Гастрольләр: Тайна замка на холме. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 11:00 һәм 13:00
  • 05.04 Гастрольләр: Ханума. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 18:30
  • 06.04 Гастрольләр: Мастер и Маргарита. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 07.04 Гастрольләр: Мелодия коралловых бус. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 09.04 Җилкәнсезләр. Тинчурин театры, 13:00 һәм 18:30
  • 10.04 Синең хакта… Тинчурин театры, 18:30
  • 11.04 Ядәч! Исемдә! Бер гаилә трагикомедиясе. Тинчурин театры, 18:30
  • 12.04 Флешка, рэп һәм мәхәббәт. Тинчурин театры, 18:30
  • 13.04 Яратам! Бетте-китте! Тинчурин театры, 17:00
  • 14.04 Полиционер. Тинчурин театры, 17:00
Бүген кемнәр туган
  • 29 Март
  • Шәкүр - җырчы
  • Рөстәм Абязов - дирижер
  • Илфат Фәйзрахманов - журналист
  • Мөхәммәт Сабиров (1932-2015) - дәүләт эшлеклесе
  • Айгөл Хәйри - җырчы
  • Ринат Хәйретдинов - көрәшче
  • Никах, юбилей,Туган кон,балалар бэйрэмен,торле кичэлэрне алып барабыз.8-4кэ хэтле шалтыратта аласыз.89393453961
  • Чистаидан иорт сатып Алам чистаинын узенэн 89274905164
  • 1 булмэле фатир моселман гаилэсенэ озак вакытка арендага бирелэ ЖК Салават купере. Собственник ( риелтор тугел!!!)89509488227.
  • Сдается 2-х комнатная квартира по ул. Ф.Амирхана порядочной семье на длительный срок. В квартире есть мебель, рядом остановка, магазины, рынок. Только граждане РФ без животных!!! 8-965-584-66-30 собственник.
  • Продаю листы нержавейки 530х630, толщина 3,5мм, запчасти на УАЗ.тел 89178553159.
  • Коттедж төзэргэ кирэк казанда минэм номер 89274905164
  • Баян сатыла. Казан. Тел.:89003238614
  • татар теленең аңлатмалы сүзлеге сатыла, 3 томда, Казан, Татарстан китап нәшрияты, 1981 ел. тел.8 919 647 47 91
  • Казанда оч булмэле фатирнын залына тэртипле кыз эзлим. Бигичев урамы. Риелторсыз 89600347300
  • Исэнмесез! Бенто тортларга hэм капкейкларга заказлар кабул итэм! Казан шэhэре. 89377708700 Динара.
Архив
 
07.05.2022 Җәмгыять

“Очраткан еланның төрен билгели алмыйсыз икән, аны агулы дип уйлагыз”

Тәүлекнең уртача температурасы + 5 градустан артты исә, еланнар кышкы йокыдан уяна башлый. Татарстанда алар төр саны буенча дүртәү: тузбаш, бакыр елан, гади зәһәр елан (кара елан) һәм дала зәһәр еланы. Бу исемлектәге еланнарның бары ике төре – зәһәр еланнар гына агулы һәм кешегә зыян китерә. Еланнардан саклану һәм тешләгән очракта беренче ярдәм күрсәтүнең үз кагыйдәләре бар. Бу хакта бүген ТР Сәламәтлек саклау министрлыгының баш токсикологы Алия Насыйбуллина һәм Идел-Кама тыюлыгының өлкән фәнни хезмәткәре, биология фәннәре кандидаты Алексей Павлов сөйләде.

Быел елан тешләү очраклары әлегә теркәлмәсә дә (былтыр аларның саны 12 булган), алардан саклану чараларын күрә башларга вакыт. Хәзер еланнар бер пиклы активлык чорында, тәүлекнең уртача температурасы + 20 артканнан соң, ике пиклы активлыкка (иртән һәм кич) күчәчәк. Тәүлекнең эссе вакытын бу җан ияләре яратмый, бу чакта алар үзләрен начар хис итә һәм хәтта һәлак булырга да мөмкиннәр.
 
- Еланнарның “туй чоры” башланды, бу вакытта ата еланнар үзара көч сынаша, үрчү дә күзәтелә, шуңа еланнар күпләп очрый. Май азагы - җәй башыннан алып сезон азагына кадәр аларның бүленеше тигезләнәчәк, - дип аңлатты Алексей Павлов. – Җәй айларында еланнар сулыкларны, бигрәк тә чишмә буйларын үз итә.
 
Агулы еланны агусызыннан (мәсәлән, тузбашны зәһәр еланнан) берничә ысул ярдәмендә аерып була: моңа хайванның зурлыгы, төс һәм күз карасы формасы һ.б. үзенчәлекләре керә. Кешеләр тузбашны зәһәр еланнан башындагы сары яки кызгылт сары тапларга карап аерырга гадәтләнгән. Әмма, мисал өчен, Идел буйлап, Ульян өлкәсе белән чикләр узган урыннарда очрый торган тузбашларның 1-1,5 проценты тулысынча кара төстә – шулай итеп, аларны бер-берсеннән аеру эше катлаулана төшә. “Очраткан еланның төрен билгели алмыйсыз икән, аны һәрвакыт агулы дип уйлагыз” – еланга тап булган очракта, белгечләр әлеге кагыйдәгә буйсынып, үзебезне куркыныч астына куймаска киңәш итә.
 
Белгечләр табигатькә чыкканда гади, әмма бик мөһим кагыйдәләрне үтәргә чакыра:
 
1. Табигатькә чыкканда материаль әзерлек белән беррәттән психологик әзерлек тә зур әһәмияткә ия: үзегезнең кайда, нинди шартларда булачагыгызны аңлау мөһим.
2.Сыланып тормаган,калын кием кияргә (бу вакытта елан тешләренең калын кием аша үтү ихтималы кими).
3. Аптечкада гистаминнарга каршы (супрастин кебек), гормональ рәткә кергән дарулар, стериль бәйләвеч йөртергә:
 
-  Елан тешләгән урынны кысып бәйләү катгый тыела! Кысып бәйләгән яки жгут куйган очракта, некроз башлану куркынычы яный. Аннан исә операциядән башка котылып булмаячак, – дип кисәтте Алия Насыйбуллина.
 
4. Үзегез белән 1,5 – 2 литр чиста су йртергә (елан тешләгән очракта, кан басымы төшәргә мөмкин).
5. Гөмбә яки җиләк-җимеш җыйганда, иң элек тирә-якка күз салырга, җыя торган урынга таяк белән ревизия уздырырга. 
 
ТАТАРСТАННЫҢ АГУЛЫ ХАЙВАННАРЫ
 
Татарстанда нинди агулы хайваннар тереклек итә? Агулы еланны агусызыннан ничек аерырга? Агулы елан тешләсә нишләргә? Бу һәм башка сорауларга җавапны без Казан (Идел буе) федераль университетының зоология һәм гомуми биология кафедрасында эзләдек.

Сәрбиназ ШӘЙХЕЛОВА
Идел
№ --- | 07.05.2022
Идел печать

▲ Өскә
 
Матбугат-инфо
Матбугат.ру
Ватаным Татарстан
Шәһри Казан
Бердәмлек
Рәшит Ваһапов фестивале
Камал театры
Тинчурин театры
Татар дәүләт филармониясе
Ирек мәйданы
Татарстан яшьләре
Кариев театры
Идел
Өмет
Татарстан китап нәшрияты
Милли Музей
Шаян
Татаркино
Ханский дом
Татар телен һәм ТР яшәүче халыклар вәкилләренең<br />туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе
«Элита»