поиск новостей
  • 28.03 "Ак чәчәкләр кебек..." Кариев театры,18:30
  • 28.03 "Җан Баевич" Тинчурин театры, 18:30
  • 29.03 "Рөстәм маҗаралары" Кариев театры, 13:00
  • 29.03 "Кияүләр" Тинчурин театры, 18:30
  • 30.03 "Кәҗүл читек" Кариев театры, 11:00
  • 30.03 "Тапшырыл...ган хатлар" Кариев театры, 18:00
  • 30.03 ПРЕМЬЕРА "Флешка, рэп һәм мәхәббәт"Тинчурин театры, 13:00 һәм 17:00
  • 31.03 "Шәй-бу, шай-бу" Кариев театры, 18:00
  • 31.03 "Өч аршын җир" Тинчурин театры, 17:00
  • 02.04 Хан кызы Турандык. Тинчурин театры, 18:30
  • 03.04 Гомер буе сине көтәм. Тинчурин театры, 18:30
  • 04.04 Кияү урлау. Тинчурин театры, 18:30
  • 05.04 Гастрольләр: Тайна замка на холме. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 11:00 һәм 13:00
  • 05.04 Гастрольләр: Ханума. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 18:30
  • 06.04 Гастрольләр: Мастер и Маргарита. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 07.04 Гастрольләр: Мелодия коралловых бус. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 09.04 Җилкәнсезләр. Тинчурин театры, 13:00 һәм 18:30
  • 10.04 Синең хакта… Тинчурин театры, 18:30
  • 11.04 Ядәч! Исемдә! Бер гаилә трагикомедиясе. Тинчурин театры, 18:30
  • 12.04 Флешка, рэп һәм мәхәббәт. Тинчурин театры, 18:30
Бүген кемнәр туган
  • 28 Март
  • Ренат Әюпов - режиссер
  • Фирүзә Җамалетдинова - язучы
  • Артур Поляков - мәдәният хезмәткәре
  • Гиоргий Куприянов - дәүләт эшлеклесе
  • Вил Мәһдиев - көрәшче
  • Никах, юбилей,Туган кон,балалар бэйрэмен,торле кичэлэрне алып барабыз.8-4кэ хэтле шалтыратта аласыз.89393453961
  • Чистаидан иорт сатып Алам чистаинын узенэн 89274905164
  • 1 булмэле фатир моселман гаилэсенэ озак вакытка арендага бирелэ ЖК Салават купере. Собственник ( риелтор тугел!!!)89509488227.
  • Сдается 2-х комнатная квартира по ул. Ф.Амирхана порядочной семье на длительный срок. В квартире есть мебель, рядом остановка, магазины, рынок. Только граждане РФ без животных!!! 8-965-584-66-30 собственник.
  • Продаю листы нержавейки 530х630, толщина 3,5мм, запчасти на УАЗ.тел 89178553159.
  • Коттедж төзэргэ кирэк казанда минэм номер 89274905164
  • Баян сатыла. Казан. Тел.:89003238614
  • татар теленең аңлатмалы сүзлеге сатыла, 3 томда, Казан, Татарстан китап нәшрияты, 1981 ел. тел.8 919 647 47 91
  • Казанда оч булмэле фатирнын залына тэртипле кыз эзлим. Бигичев урамы. Риелторсыз 89600347300
  • Исэнмесез! Бенто тортларга hэм капкейкларга заказлар кабул итэм! Казан шэhэре. 89377708700 Динара.
Архив
 
20.11.2010 Җәмгыять

“Фермада ял ит тә, акча түлә” (ФОТО)

“Vkontakte” сайтында бер дус кызым элеп куйган фотоларны карап утырам. Анда ул озын-озын плантацияләрдә алма кимерә, баскыч буенча алмагачка менә, лабиринт буенча йөри, тракторда элдертә, сарык бәрәннәрен сыйпый, бер тау кабак янында “кәртечке”гә төшә...

Нәрсәсе бар моның диярсез. Эш шунда ки, ул кыз Америкада. Сарман кызы Илиза Чаллы педагогия көллиятен тәмамлады. Җәй вакытында берничә тапкыр Америкада эшләп кайткач... шунда гына калырга булды. Хәзер американлы Давид исемле егет белән гаилә корып яшәп ята.

 

“Ә туй машинасын трактор алмаштыра”

 

Америка халкы бездәге кебек яшелчә, җиләк-җимешләрне үзе үстерми. Илиза шуның белән бәйле рәвештә бер вакыйга сөйләп китте. Илизаның каенанасы милләте буенча инглиз. Ул - укытучы кеше. Беркөнне улы һәм килененең күңелен күрер өчен кунаккка бер помидор кыстырып килгән. Үзе үстергән. Илиза исә көлеп үлә яздым, ди: “Каенанама күрсәтмәсәм дә, миңа кызык булып китте. Бееер помидор алып килгән! Баксаң, ул аны махсус безнең өчен, гөл савытында үстергән икән. Үзе шуны үстерүе хакында исләре китеп сөйләде. Безнең кебек авылда бер басу помидор, бәрәңге үстереп өйрәнгән кеше өчен бу чыннан да кызык”.

 

 Америкалылар үзләре авыл хуҗалыгы эшләре белән шөгыльләнмәгәнгә, Илиза фотога төшеп йөргән ял итү үзәгендә ажиотаж икән. Ул үзәк “Бал чүлмәге” дип атала. Хайваннар тота торган ферма, җиләк –җимеш, яшелчә үстерә торган плантацияләрдән, махсус кибет һәм очсыз –кырыйсыз лабиринттан тора икән ул.

 

Фермер Клиффорд Мартинның Массачуетс штатында зур гына фермасы була. 1923 елны ул, беренчеләрдән булып, 200 акр җире булган шушы ферманы җәмәгатьчелек белән “бүлешергә” уйлый. Күбесенчә сөт продуктлары җитештерү белән шөгыльләнгән әлеге адәм бу җирдә алма, кабак басулары, бәрән, кәҗә, куян, дуңгызлары булган ферма да булдыра.

 

“Монда гаилә белән ял итәләр, пикниклар, мәктәп балаларына авыл хуҗалыгы буенча экскурсия үткәрәләр (моның өчен мәктәпләр түли). Биредә хәтта бәйрәм, туйлар үткәрү дә популяр!”,- ди Илиза. Менә сиңа мә! Акча түли-түли фермада туй үткәр инде. Туй машинасын трактор алмаштыра икән. Бездә “колхозлыктан” качарга тырыша, авыл кешесе булып күренүдән уттан курыккан кебек курка халык. Ә анда авыл хуҗалыгына якын булып алу үзе бер текәлек икән.

 

Бу паркка керү өчен билет түгел, ә пакет сатып аласың. Аның кечесе, уртачасы һәм зурысы бар – һәрберсенең үз бәясе. Уртача пакет 22 доллар, яисә 600 сум чамасы тора. Бу пакетка күпме сыя, шулкадәр алма тутырасың.

 

Акча түләп пакет алу белән син агач, куаклардан үрелгән лабиринтка килеп эләгәсең. Аннан тиз генә чыгам димә – ул озын һәм тупиклары күп. “Мин бәләкәй чагымда уйнап өйрәнгән боз лабиринтлары гына түгел бу! Минемчә, аны чират күп булмасын өчен ясаганнардыр. Кеше аннан чыгып җиткәнче! Мәсәлән, безнең ярты сәгатьтән артык вакытыбыз шуңа китте”,- ди Илиза.

 

Либиринттан чыктың – зур алма плантациясенә килеп чыгасың. Алма яратучылар өчен бу чын оҗмах! Алманың яшеле, кызылы, сарысы, кишер төслесе, чуары... 1000 төрле сорт алма бар икән. Алмагачның очына кадәр менеп, иң өстәге алманы кабып карыйсың килсә, бакча янындагы коймага сөялеп куелган баскычларны аласың. Ләкин монда ике алма гына ашарга мөмкин икән. Өченчесен капсаң, штраф “чәпиләр”, янәсе. Ләкин аны тикшереп, видеога төшереп торучы гомумән юк. Шуңа Илиза белән Давид, үзләре әйтүенчә, “бер еллык запас” тутырып куйганнар.

 

Бакчадан чыгуга иркен генә кабак басуы җәелгән. Монда бездәге шикелле карбыз кадәр түгел, ә грейпфрут кебек кенә кабаклар үсә икән.

 

Басуны узып, “колхозга” килеп эләгәсең: әнә кәҗәләр, менә сарыклар нидер кимерә, куяннар сикерешә, ә тегендә дуңгызлар ята. Сөтнең- майның каян алынганын белмәүчеләр өчен менә дигән мәгълүмат монда. Хайваннарны ашатып та карарга була. Американлыга үзен чын фермер итеп тояр өчен хайваннарның асларын гына җыештыру җитми, ахры. Балачагында авыл тормышын күреп үскән татар кызыбыз Илиза исә ул фермага кереп тә тормаган.

 

Чучка, кәҗәләрне ашаткач бу паркның махсус кибетен күреп аласың. Музей кебек ясалган бу кибет дигәне: диварда элеке авыл хуҗалыгы эш кораллары эленгән. Монда аеруча ялкаулар – пакетка алма җыярга иренүчеләр өчен алдан тутырылган пакетлар сатыла. Алмадан пешерелгән мең төрле “тәмлүшкә”ләр, алма сулары, алма кабартмалары борынны кытыклый ... “Биредә әле чын, табигый бал да сатыла. Әйтергә кирәк, Американың башка җирендә мондый чын бал табуы ай-һай”, - дип аңлата Илиза. Парк Раштуа бәйрәменә кадәр эшли дә, июль аена кадәр ул ял итә...

 

Безне, Русиялеләрне, бакчада йөрү, ферма карау, алма җыю, кабак үстерү һ.б. сы белән генә шаккатырып булмый. Шәһәр кешесенең дә дачасы бар бит. Ә татарның исә күп өлеше я авылларда яши, я анда ял итә.

 

Авыл, авыл культурасы, авыл кешесе Казанка елгасы кебек “кибеп”, бетеп килә. Шуңадырмы, бездә дә охшаш бизнес күренә. Русиядә инде балык тоту, урманга керү өчен түләүләр турында ишеткәнем бар. Төрле ерак шәһәр, ерак җирләрне әйтәсе дә юк, якын Арчада гына Балыкчы авылы яшәп килә. .. Махсус сулыкларда күпме телисең, балык чиртәсең.

 

Басу-кырларга, тауларга да акча түләп керә торган заманга ерак калмагандыр. Әби –бабайларыбыз кайчандыр яулап алган, яшәгән, сулаган, эшкәрткән бу җирләргә кәрҗин тотып керербез. Кәрҗинне,әлбәттә, сатып алып. Кызыл, пешкән җиләк, ак гөмбәләр җыярбыз... Хәзерге кебек авылга әти-әнигә,бабайга ярдәм итәргә дип түгел, ә американнар кебек ял итәргә, сыерларның кыяфәтләрен онытмас өчен кайтырбыз. Ләкин сатып алынган җиләкләр андый ук хуш исле, тәмле булырмы... ай-һай.

 

 

Шушыннан керәсе

 

 

” Лабиринтта тупиклар күп”

 

 

Алма бакчасына күрсәтә

 

 

”Әнә күпме алма коелган!”

 

 

Алма урманын йөреп чыгып булмый.

 

 

Пакетка алма җыярга иренүчеләрне дә күзәтергә булла

 

 

Пурпур төсендәге алма – иң баллыларның берсе...

 

 

“Алмагачның иң өстендә – иң тәмле алма”

 

 

“Пакетыбыз зур түгел иде”

 

 

Агачлар төбендә шулкадәр алма әрәм булып ята... Эх!

 

 

“Хәтта күл дә бар монда”

 

 

Менә шундый кабаклар үсә.

 

 

Тракторда әйләнеп килергә дә була. Туй машинасы итеп сайларга да була.

 

 

“Бетте” инглизчә.

 


Лилия ВӘЛИШ
Матбугат.ру
№ |
Матбугат.ру печать

▲ Өскә
 
Матбугат-инфо
Матбугат.ру
Ватаным Татарстан
Шәһри Казан
Бердәмлек
Рәшит Ваһапов фестивале
Камал театры
Тинчурин театры
Татар дәүләт филармониясе
Ирек мәйданы
Татарстан яшьләре
Кариев театры
Идел
Өмет
Татарстан китап нәшрияты
Милли Музей
Шаян
Татаркино
Ханский дом
Татар телен һәм ТР яшәүче халыклар вәкилләренең<br />туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе
«Элита»