Короновируска каршы – орлык сөте?

Ә яңалыгыбыз шул: үзебезнең Татарстанда җитештерелә торган биологик актив кушылмалар арасында да мондый төр вирусларны җиңә алырлык продуктлар бар икән! Үрдерелгән бөртекле ашлыктан Нияз Зәйнулла улы Хисмәтов технологиясе буенча җитештерелә торган продуктларның вирусларны юк итү һәм иммунитетны күтәрү үзлегенә ия булуы бик күпләрдә кызыксыну уяткан. Автор фикеренчә, Русия патентына һәм халыкара патентка тәкъдим ителгән әлеге продукт коронавируска каршы көрәшә алырлык көчле препарат булып санала ала.

 

Татарстан галиме – техник фәннәр докторы Нияз Хисмәтов соңгы елларда актив рәвештә үрдерелгән ашлыкны тирәнтен биологик эшкәртү белән шөгыльләнә. Ул үрдерелгән бөртекле культураларны эшкәртү ысулын һәм технологияләрен генә түгел, аларны биологик ысул ярдәмендә тирәнтен эшкәртү өчен катлаулы биопроцессор да уйлап тапкан. “Бодай, борчак, соя, фасоль кебек үрдерелгән бөртекләрне биопроцессорда эшкәртү нәтиҗәсендә сөтсыман консистенциядәге сыек масса барлыкка килә. Гади генә итеп без аны орлык сөте дип атыйбыз, – ди Нияз әфәнде. – Әлеге продукция өч баскычлы биопроцессор ярдәмендә эшләнә. Беренче баскыч – үрдерелгән бөртекләрдән һәм чикләвекләрдән органик масса алу, икенче баскыч – аксым мембраналарын таркатып, алардан аминокислота һәм нуклеотид барлыкка китерү, өченчесе – тирәнтен эшкәртү барышында барлыкка килгән сөтсыман массага антисептик һәм табигый антибиотик өстәүдән гыйбарәт. Беренче баскычта барлыкка килә торган орлык сөте көндәлектә куллану өчен витаминнарга һәм минералларга бай менә дигән файдалы азык. Ә инде вирусларга каршы көрәшә алырлык табигый матдәләр белән туендырылганын биологик актив кушылма дип атарга мөмкин. Аның нигезендә күп төрле препаратлар әзерләп, актив рәвештә медицинада кулланырга була.

 

Бүгенге көндә Covid-19 га каршы төрле ил галимнәре препаратлар тәкъдим итә. Ә безнең продуктлар тагын да нәтиҗәлерәк, – ди галим. – Чөнки чит ил галимнәре уйлап тапкан препаратлар, ягъни, химия куллану бит ул ике яклы. Барыбызга да билгеле: химиянең бер якка күпмедер дәрәҗәдә файдасы булса, икенче якка зарары да бар, ул нинди дә булса органга начар йогынты ясарга яки башка авырулар китереп чыгарырга мөмкин. Ә безнең продукциягә бернинди химия кушылмый, ул тулысынча табигый препарат. Иң мөһиме, аның составындагы табигый антибиотик һәм антисептик канга, күзәнәкләргә һәм ДНК молекулаларына кадәр барып җитә, күзәнәккә үтеп кереп, вирусларны юк итә, канны сыегайта. Ә аминокислоталар өлешчә үзләштерелә, тагын таркалып, нуклеотидлар барлыкка китерә. Нәкъ менә шул нуклеотидлар геннарыбызны сәламәтләндерә дә инде. Барлык зарарланган ДНКлар яңадан элеккеге сәламәт хәленә кайтырга мөмкин. Моннан тыш, организмда яңа кызыл тәнчекләр барлыкка килә һәм шуның нәтиҗәсендә кешенең иммун системасы ныгый”.

 

АКШ галимнәре ясаган тикшеренүләр күрсәткәнчә, организмдагы күзәнәкләргә эләгеп, Covid-19 инфекция өчен җаваплы булган геннарның эшчәнлеген туктата икән. Нияз Зәйнулла улы моны болай аңлата: “Организмыбыздагы күзәнәкләрнең үзләрендә үк вирусларга каршы көрәшә торган геннар бар һәм әлеге система бик төгәл эшли, аның ярдәмендә организм үзен үзе вируслардан арындыра ала. Димәк, теләсә нинди вирус эләккәч (мисал өчен, ОРВИ), әлеге геннар тиз арада сигнал бирә һәм организм шунда ук вирусларга каршы көрәшә башлый. Әмма грипптан яки ОРВИдан аермалы буларак, COVID-19 бер төркем геннарның (шул исәптән, сигнал бирә торганнарының) эшчәнлеген акрынайта. Нәтиҗәдә, “SARS-CoV-2 үпкәләргә үтеп керә һәм бик тиз үрчи башлый. Аңлашылганча, күзәнәкләр үзләренең инфекция йоктыруы турында хәбәр бирми икән, организм көрәшә алмый, үпкәләр зарарлана дигән сүз. Соңрак әлеге проблеманы чишү өчен инфекция эләккән урынга микрофаглар, лимфтоцитлар килә, әмма бу вакытта инде вирус көчәеп өлгергән була. Ә микрофаглар һәм лифтоцитлар үпкәгә эләккәч тагын да көчлерәк ялкынсыну процессы башлана, чөнки вирус белән көрәшер урынга, организм үз күзәнәкләренә һәм тукымаларына каршы көрәшә булып чыга. Шуңа күрә, Америка галимнәре дә авыруның башлангыч чорында ялкынсынудан дәваларга түгел, ә коронавирус “тоткарлаган” шул процессны җайлап җибәрергә кирәк дигән фикердә. Әмма башка ил галимнәре ДНКга җитеп, ген чылбырын ничек ялгарга, аның эшен ничек җайга салып җибәрергә икәнлекне ачыклый алмыйлар әле. Иң мөһиме, Америка галимнәренең әлегә кадәр ясаган ачышлары минем ачышларның дөрес булуын раслый. Ә италиялеләр кебек, коронавирусны химия белән туктаткан очракта, ДНК чылбыры ялганмаган килеш кала (димәк соңыннан башка авырулар да килеп чыгарга мөмкин). Ә минем ачыш шул мөһим ике функцияне дә берләштерә. Беренчедән, продукция составындагы матдәләр вирусларны юк итә, икенчедән, ДНКны тукландырып һәм тулыландырып, аның эшчәнлеген тулысынча җайга сала. Һәм болар барысы да бернинди химия кулланмыйча, тулысынча табигый продуктлар белән!

 

Коронавирус вакытында кеше организмында кызыл тәнчекләр кими, аминокислоталар синтезланмый. Ә үрдерелгән бөртекле ашлык нәкъ менә алыштыргысыз аминокислоталарга бай.

 

Нияз Зәйнулла улы үзе җитештерә торган продуктлар белән кешеләрне күптөрле авырулардан дәвалап булачагына өметләнә, алар нигезендә яңадан-яңа препаратлар, биологик актив кушылмалар (БАД) чыгару теләге белән яши. “Продуктларыбызның составы уникаль: үрдерелгән бөртекле ашлык һәм халкыбыз элек-электән куллана һәм файдасын күрә торган табигый антисептиклар. Ашлыктан алынган орлык сөте күзәнәкләрне тукландыру өчен азык булып тора, әлеге азыкны күзәнәкләргә илтү юлында табигый химик элемент барлык микробларны, вирусларны юк итеп, аны саклап бара, органик антибиотик алыштыргысыз аминокислоталарны һәм нуклеотидларны зарарланмаган килеш күзәнәкләргә һәм ДНК га илтеп җиткерү һәм мутацияләнгән ДНК ны сәламәтләндерү өчен җаваплы. Һәм иң мөһиме – әлеге матдәләрнең нинди күләмдә алынуы, ни дәрәҗәдә тирәнтен эшкәртелүе. Аерым-аерым әлеге матдәләрне куллану практикасы бар иде, ә менә өчесен берьюлы кулланып көчле продукт барлыкка китерү – безнең фәнни өйрәнүләребезнең төп нигезе. Продуктларыбызны бөтен кеше куллана ала: авыру кеше – савыга, сәламәт кешенең иммунитеты тагын да ныгый. Инфекция вакытында файдалы орлык сөтенә аеруча зур игътибар бирергә кирәк. Әлегә моннан да яхшырак, сыйфатлырак, кеше организмы өчен туры килә торган продукт юк дип саныйм”, – ди Нияз Зәйнулла улы.

 

Якташыбызга әлеге юнәлештә эзләнүләре юлында яңа ачышлар телик. Үзебездә җитештерелә торган файдалы продукция барыбызның да иммунитетын ныгытсын, яңадан-яңа көч, энергия бирсен иде. Сәламәт булыйк!