|
|
Бүген кемнәр туган
|
|
Архив
|
25.06.2010 Сәясәт
БЕЗГӘ ТУП ТА ЭЛӘКМӘДЕБыелгы футбол беренчелеге элеккеләреннән нык аерыла. Африкада узганы өчен генә түгел, әлбәттә. Башта бар дөньяның игътибары вувузела һәм типкән якка очмый торган «джубулани» тупларында булса, хәзер бай командалар тирәсендәге бәхәсләрне күзәтәбез. Рәхәт, җәмәгать. Чөнки бу чемпионатта Россия катнашса, күпме чәч агартырга туры килер иде. Чемпионатның ике атнасы төгәлләнде. Шушы вакыт эчендә төркемнәрдә ярышкан командалар үзара ике көчле команданы ачыкларга тырышты. Гаҗәп нәтиҗәләр бар. Әмма планета беренчелегенең тәүге матчларында күпчелек тамашачы игътибарын җыя алмый азапланды. Вувузеланың ни икәнен хәзер бөтен дөнья белә. Умарта күче тавышын чыгаручы Африка быргыларын ничек тыярга белмәделәр. Әмма ФИФА президенты Иозеф Блаттер вувузеланы җирле мәдәниятнең бер өлеше дип атады. Шуның белән бәхәсләр кимеде. Хәзер исә вувузеланың тавышы болай да сирәк ишетелә. «Кара» континент командалары, шул исәптән Көньяк Африка Республикасы (КАР) футболчылары да, төркемнән чыга алмады. Дрогба, Это’О, «Локомотив»та чыгыш ясаучы яртылаш татар Одемвингие, үзебезнең Сибайа киләсе уеннарны тамашачы буларак кына күзәтәчәк. Сүз уңаеннан, КАР командасы антирекорд белән истә калды. Моңарчы чемпионатны кабул иткән ил командалары даими рәвештә төркемнән чыгуга ирешә иде. Ә менә КАР булдыра алмады. Африканың бар өмете Гана футболчыларында.
Кызганыч, әмма күпләр ни өчендер Африкадагы чемпионатның начар якларын гына телгә ала. Вувузела гына түгел икән футбол дошманы. Берәүләргә инде чемпионатка кадәр үк сынау узган «джубулани» ошамый. Яңа туп типкән якка очмый икән. Икенчеләр КАРны караклар иле буларак күрсәтергә тырыша. Африкада журналист, якташыбыз Тимур Сираҗиевның да эш төркеме һөҗүмгә дучар булган икән.
Әмма футбол кызган саен, бу проблемалар икенче планга күчте. Хәзер төп игътибар хөкемдарларда. Чыннан да, уенчыларны, кызыл утта «яндырып», футбол кырыннан куып чыгару очраклары һәр матчта диярлек була. Әмма плэй-оффта беренче планга барыбер уенчылар чыгачак.
Быелгы чемпионат телгә алынган кимчелекләр белән генә түгел, бай командаларның ярышны уңышсыз башлавы белән дә тарихка кереп калды инде. Аргентина белән Бразилия өметләрне аклады аклавын. Французлар күптән кайтып китте инде, Германия һәм Англия плэй-оффка көч-хәл белән эләктеләр. Менә шушы вакыйгаларны җанатар түгел, ә гади тамашачы буларак күзәтү җанга тынычлык өсти. Бу чемпионатка Россия эләккән булса, нәрсә эшләр идек? Безнекеләр планета беренче-легендә соңгы тапыр 2002 елда уйнады, Мәскәүдә нинди мәх-шәр купканын хәтерлисезме? Ә хәзер Франция футболындагы шау-шуны рәхәтләнеп күзәтәбез. 2004 елгы Европа беренчелегендә Мостовойның командадан куылуын исә бик азлар гына искә ала. Бездә дәүләт җитәкчеләре спортчыларны җиңүләрдән соң гына кабул итә. Ә менә Франция башлыгы Николя Саркози шушы көннәрдә футболчы Анри белән очрашырга тиеш иде. Аерманы сизәсезме? Бу команда үзе дә Ир-ландия капкасына бәхәсле туп кертеп кенә Африкага юллама алды. Анри белән Саркози шул хакта сөйләшерме, әллә тренер турындамы – мөһим түгел. Киләсе ярышта французлар барыбер яхшырак чыгыш ясаячак.
Ә менә безнекеләр 2014 елгы чемпионатка эләгерме? Анысын әйтеп булмый. Аның каравы Төньяк Кореяның Португалиягә 0:7 исәбе белән оттыруына авыз ерабыз. Аларны, илләренә кайткач, нинди җәзага тартырлар, янәсе? Ә үзебез бу дөнья чемпионатына бөтенләй эләкмәдек. Әле кайчан гына шул ук Португалиягә 1:7 исәбе белән җиңелүебезне искә алырга теләмибез. Һәм иң мөһим сорау: Россия Африкада Словениядән яхшырак чыгыш ясый алыр иде микән? Әллә «джубулани» безнекеләрнең иң зур дошманына әверелгән булыр идеме?
АКЧАДА МИКӘН ХИКМӘТ?
Быелгы чемпионатта чыгыш ясаучы футболчыларның гомуми бәясе 5 млрд 130 млн евроны тәшкил итә. Ә иң кыйммәт уенчы булып Аргентина вәкиле Лионель Месси санала. Аның трансфер бәясе 80 млн евро тора. Алманнарның transfermarkt.de сайты әнә шундый мәгълүмат китерә.
Хәзер берничә команданың бу акчаларны ни дәрәҗәдә аклавына күз салыйк. Акчада микән хикмәт? Иң кыйммәт команда испаннарныкы. Бу җыелмага эләккән футболчыларның гомуми бәясе 650 млн евро тирәсе. Димәк, һәр футболчы 28 млн евро тора дигән сүз. Командадан Хави (65 млн), Иньеста (60 млн), Фабрегас (55 млн) һәм Торрес (50 млн) исә чемпионаттагы иң кыйммәт 10 спортчы арасына керә. Ә Швейцария командасының гомуми бәясе испаннарныкыннан алты тапкыр очсызрак. Әмма Фернандес (5 млн) тарафын-нан Касильяс (32 млн) капкасына кертелгән туп аларга җиңү алып килде. Акчада түгел хикмәт!
Англия командасы икенче урында. Инглизләрнең гомуми бәясе 448,5 млн евро. Бу акчага егерме Төньяк Корея команда-сын сатып алырга мөмкин булыр иде. Фабио Капелло кулы астында уйнаучы Руни (53 млн) һәм Стивен Джерард (50 млн) чемпионатның иң кыйммәт 10 футболчысы арасына керә. Аның каравы бу уенчылар Алжирны да җиңә алмады. Ә бит Руни үзе генә дә Африка командасыннан (49,5 млн) кыйммәтрәк тора. Франция дә иң байлар исемлегендә. Тик 367,5 млн евролык французлар Уругвай (130 млн) белән тигез исәпкә уйнады, Мексикага (88 млн) җиңелергә мәҗбүр булды. Ә аннары, Көньяк Африка рес-публикасына оттырып, ярыштан бөтенләй төшеп калды. Акчада гына түгел икән хикмәт.
Ни гаҗәп, соңгы вакытта Бразилия (383,1 млн) уенчыларының бәяләре төшә башлады. Әмма талантны акча белән генә бәяләп булмый шул. Бразилия футболчылары беренчеләрдән булып плэй-оффка уздылар. Көньяк Корея, Яңа Зеландия һәм КАРны бергә кушсаң да, аларның бәяләре Мессидан (80 млн) очсызрак. Лионельны исәпкә алмаганда, Аргентина (347,3 млн) «йолдызлары»ның да бәяләре кайбер Европа илләрендәге футболчылар-ныкы кебек үк «кабартылмаган». Әмма алар да, ике уенда 6 очко туплап, чемпионатның хәлиткеч өлешенә уздылар. Акчада да бар икән хикмәт
«Акча капчыклары»н уйнатырлык тренерлар да кирәк бит әле. Хезмәт хакы мәсьәләсендә аларны «Интер»дан «Реал»га күчкән, дистә миллионнан артык акча алучы Жозе Моуриньо белән чагыштырып булмый, әлбәттә. Тик дөнья чемпионатындагы остазларның да хезмәт хакы ачтан үләрлек түгел.
|
Иң күп укылган
|