Зәйнәб Фәрхетдинова: «Ул чаклар искә төшеп, йөрәкне телгәли»

Бүгенге әңгәмәбездә җыр­чы үзенең уй-хыяллары белән уртак­лашты.

 

− Гомернең узуын җырланган җыр­ларым белән чагыштырып әйтә алам. Аларны башта яшьлектәге җырларым, күпмедер вакыттан соң гаилә корган чорларымдагы иҗатым һәм бүгенге көнгә чаклы булганнарына бүләр идем. Аннары гомер узганын әйләнә-тирәдәге үзгәрешләрдән дә күреп була. Шәһәр урамнары яшьләр белән генә тулган кебек тоела миңа. Аларга карагач, олыгая баруыңны сизәсең.

 

– Бик сөенер идем.

 

− 1997 елда Зөфәр белән Франциягә барырга аэропортка юл тоттык. Самолетка утырганчы ук хәлем начараеп китте. Барып җитеп, кунакханәгә урнаштык. Авыр­туым басылмады. Төнлә администратор табиб чакыртты. Аннары «Ашыгыч ярдәм» машинасы белән хастаханәгә озаттылар. Анда табибларга соңгы мәртәбә кайчан мөрәҗәгать итүем белән кызыксна башладылар. Франциягә китәргә ун көн кала кечкенә генә яра белән бер район хастаханәсенә мөрәҗәгать итәргә туры килгән иде. Шунда яра аша инфекция керткән булганнар икән. Франция клиникасы үзләрендә дәвалау тәкъдим итте. Шунда ук риза булдым, тик алар миңа бер шарт куйды: ничек дәвалаулары хакында үз илемдә сөйләргә тиеш түгелмен. Бер атна дигәндә, мине хастаханәдән чыгардылар. Туган илгә терелеп кайттым. Әмма чит ил табиблары серен чишмәдем, чөнки шуның өчен кул куйдым. Ул чакта алар дәвалаган кайбер дарулар бездә ун еллар чамасы узгач пәйда булды.

– Адәм баласы кайда яшәсә, шунда ияләшә торгандыр ул. Үзем читтәге татарларга башка мохиттә яшәүнең ничек авыр икәнлеген сизеп кайтам. Аларга Ходай ярдәм бирсен. Милләттәшләребез нинди генә авыр эш булса да курыкмыйлар, төрле урыннарда хезмәт куя. Акыллы, зирәк булып яшәүләренә рәхмәт. Алар үзләренең татар икәнлекләрен онытмый.

 

– Беркөнне коймак пешерә башладым. Ни өчендер коймагым уңмый. Он пакетының тышлыгына карасам, аңа соя оны кушылган икән. Хәзерге вакытта сыйфатлы әйбергә теләсә нинди кушылма салалар. Азык-төлек, кием-салым күбәйде, ә сыйфатлысы юк диярлек. Үзебезнең сәхнәгә килсәк тә, алдашулары куркыта. Күп кенә яшьләр җайлы гына студиядә җыр яздыралар да, сәхнәгә чыгып, плюс фонограммага авыз ачып торалар. Эстрадада үз тавышы белән җырлаучылар берничә генә. Шундый ялган нәрсәләр эчне пошыра. Ул җырчының төп эше югыйсә. Зал тутырып килгән тамашачыны алдарга ярамый. Яшьләргә киңәшем шул: фонограммага җырлап маташмасыннар иде.

 

− Тормыштагы авырлык­ларны җиңәр өчен көч куясың. Кайвакыт ул чаклар искә төшеп, йөрәкне телгәли. Авырлыкларны яхшы уй белән җиңәргә кирәк. Шуңа күрә тормыштагы яхшылык­ларны гына искә төшереп яшәү зарур.

 

– Ходай кешеләргә искиткеч акыл биргән. Дөньяда галимнәрнең искиткеч, башка сыймаслык ачышлар ясавы гаҗәпләндерә мине. Шундый кешеләр булуына сөенеп яшим.

 

– Вакыт җитмәү сәбәпле, ул эшкә җитди итеп тотынганым юк. Кем белә, бәлки киләчәктә ул юнәлештә дә эшләп карау мөмкин булыр.

 

– Мин Туфан абыйның «Хушыгыз» спектаклен караганда, үземне Миләүшә образында күреп утырдым. Нәҗибә апа Ихсанова уйнаганда, аның батырлыгына сок­ланып, өзелеп-өзелеп әйткән сүзләренә буылып елаганым истә.

 

– Беренче чиратта, әти-­әниләргә саулык белән гомер бирер идем. Бөтен кешеләрне тынычлыкта яшәтеп, авыруларны сихәтләндерер идем. Концертыбызда, сәхнәдән залга төшеп җырлаганда, инвалид арбасында утырган балаларның, өлкәннәрнең дә аркаларыннан сыйпап китәм. Аларга җиңеллек бирәсем килә.

 

− Әгәр урынлы була икән, тәнкыйть кирәк нәрсә. Тәнкыйть­тән курыккан кеше сәхнәгә менми, дияргә яратам.

– Бер-берең белән киңәш­ләшү кирәк. Кеше сүзенә колак салсаң да, һәр нәрсәгә үз карашың булырга тиеш.

 

− Тамашачы яшь җырчыларны да күрә алачак. Калганнары сер булып калсын.