"Өйләнергә хатын юк". Читләр күргәнне үзебезнкеләр ник сизми?

Тукталышыбыз бер икән. Тө­шеп калгач, Аликның теле ачылды. Өч баласы да Россиянең төр­ле төбәкләрендә туган. Шунлыктан аларга монда яшәр өчен рөхсәт бар икән.

 

– Ике бала туганчы, Свердловск өлкәсендә яшәгән идек. Татарстанда тормыш авыр түгел. Безгә барып яшәп карагыз сез! Дөрес, безне яратмаучылар күп. Килмешәкне кем колач җәеп каршыласын?! Телегез дә, динегез дә чит түгел. Туганнарым алдан килгән иде. Алар чакырды, без каршы килмәдек, – дип сөйли ул.

 

Алик Үзәк базарда җиләк-җимеш саттыра, бер кафеда  пылау пешерә икән. Уфа базарында да бер сату ноктасы бар. Мохтаҗлык кичермибез, акча гаиләне алып барырга җитә, ди. Хатыны Гөлсуны эшләтми икән.

 

– Сездәге хатыннарның ат урынына эшләвен күреп шаккатам. Безнекеләр өйдә утыра. Ирләрне кадерләп озатырга, елмаеп каршы алырга тиеш. Гаилә иминлеге – аның өстендә. Сездә­ге хатын-кыз белән хәтта танышып та булмый. Каядыр ашыгалар, тормыш куалар. Сездәге хатыннар ирләргә әйләнгән. Алар бар нәрсәне үзләре булдырырга маташа, – ди ул.

 

Ник танышырга теләвен дә яшермәде Алик.

 

– Әле менә берәр хатын табып, өйләнергә уйлыйм. Безгә бит дүрт хатын алырга ярый. Ак­чаң җитсә, рәхәтләнеп өйләнеп була. Башта аны, үзебезнең якка алып барып, туганнарыма күрсә­тер идем. Алар ошатса, өйләнәм. Яулык бәйләмәсә дә ярый. Әгәр мохтаҗлык күрмәсә, матур сүз­лә­реңне кызганмасаң, алтын, чәчәк, тәм-томнар бүләк итсәң, яулык бәйләвен  үзе дә сизми калыр, – ди юлдашым. Балаларны  күпме була, шуның кадәр табачакбыз, ди.

Гаҗәп, безнекеләр таныша бе­лә, әмма өйләнергә ашыкмый. Сәбәбен Казандагы “Гаилә” мә­чете имам-хатыйбы Рөстәм Хәй­руллиннан сорадык.

 

– Аллаһы Тәгалә, өйләнеше­гез, ди. Мөмкинлегегез булса, ике, өч, дүрт хатын алсагыз да була, диелә. Әмма өйләнгәнсең икән, гадел булырга кирәк. Әгәр хатын алдында барлык бурычларны үти аласың икән, рәхәт­ләнеп өйлән. Сугыштан соң ир­ләр дефицит заманда, тол хатын үзе генә тормасын, балаларын үстерергә ярдәм булсын дип өйләнгәннәр. Бу – күркәм гамәл, – ди хәзрәт. – Ә чит ил кешеләре безгә акча эшләр өчен генә килә. Безнең кызларга алтын таулар вәгъдә итә. Алтыны булгач, ник безгә эш эзләп килгән соң? Үзенә җайлы җир эзләп йөрүчесе дә юк түгел. Кайберләре, җәй узгач, юкка да чыга әле. Ә кызларыбыз бала белән утырып кала. Шушындый хәлгә калган хатын-кызлар мәчетебезгә көн дә шалтыратып ярдәм сорый. Гаилә корганда сак булырга, ирләрне үзебездә яшәү­че буйдаклар арасыннан эзләргә кирәк.