Камал театры артисты Илнур Закиров: "Джек Воробей кебек рольдә уйныйсы килә"

Ә бит аның фанатлары арасында балалар да шактый. Ничекме? Чөнки “Та­тар­­­мультфильм”ның бик күп герое Илнур абыйлары тавышы белән сөйли. 

 

Татарстан китап нәш­рия­тының аудиокитапларын да Илнур Закиров укый. Мәхмүт Галәүнең “Мө­һа­җир­ләр”е, Гаяз Исха­кый­ның “Тормышмы бу?” әсәре шундыйлардан. Тиз­­­­­­дән Нурихан Фәттахның “Сызгыра торган уклар” романын да Илнур Закиров укыячак. Без аның белән театр сән­гате, яңалыклары һәм проблемалары турында сөй­ләштек.

 

 

– Миңа калса, мондый чараларның ярдәме бар. Театр тамашачы өчен махсус про­ектлар башлап җи­бәрде, алар ярдәмендә халык белән театр арасы тагын да якынайды. Сер түгел, бюджет караганда мәдә­ният соңгы пунктларга языла. Ә инде елга театр исемен бирү финанс яр­дә­менә сәбәп була ала,  проб­ле­маларга игътибар би­релә. Тамашачы җәһәтеннән Камал те­атрының аптыраганы юк. Халык йөри, соңгы елларда яшьләр тартыла. Театр елына карап кына тамашачы артты дип әйтә  алмыйм. Җанатар­лар элек тә булган, хәзер дә бар.

 

 

– Бу сезонда – Һиндс­танда, күптән түгел Венгриядә булып кайттык. Алардагы тамашачы белән мондагыны чагыштырып булмый. Ул, бәл­кем, дөрес тә түгелдер. Чөнки дөньяны кабул итү, холык-фигыль, тәрбия башка. Минем өчен иң җылы тамашачы – Казанда. Чит илдә спектакльне тып-тын карыйлар, шылт ит­кән тавыш та ишетелми. Мисалга Будапешт тамашачысын китерәм. Спектакль башланып китте, тынычлык. Әй­тер­сең, зал буш. Сискәнеп күз ташласам, халык шыгрым тулы. Шулай итеп абсолют тынлыкта уйнап бетердек, шуннан соң зал алкышлардан тетрәнде. Өч-дүрт тапкыр чакырып чыгардылар, тынмыйлар. Без исә ул кадәр күре­нергә, баш ияргә күнекмәгән дә. Үзебезнең эшләгән эшебезне күрсәтә белмәү микән инде ул...

 

 

– Иң яратып уйнаганы – “Яшь йөрәкләр”дә Хәйретдин роле. Камалга  килеп кергәч тә билгеләнгән, бик озак уйнаган ролем ул. Егет чак, самими, дуамал чак. Анда дөньяга караш та үзгә. Хәйретдин дә шундыйрак образ бит инде ул. Шуңа бик рәхәт, бик ихлас булды. Хәзер булса, икенче төрлерәк уйнар идем,  билгеле. Рольгә караш та бүтәнчә, тәҗрибә дә бар дигәндәй. Ләкин хәзерге образ теге вакытта уйнаган эчкерсез, саф Хәйретдингә җитмәс иде барыбер. “Кил­мешәк” спектакле дә кызык­лы. Чөнки мин анда берьюлы дүрт образны уйныйм. Үзеңне телевизор каналын күчергән шикелле үз­гәртергә кирәк. Гомумән, ярат­кан, яратмаган  дип аерасым килми роль­ләрне. Кат­лау­лырак булган саен эшләве кызыграк.

 

 

– Бу сорауны еш бирәләр. Мин инде Әзһәр абыйлар яшенә җиткәч, шул рольне уйнамыйча калдым, дип сөйләр­мен. Ә болай... Джек Воробей кебек, бер караганда усал, икенче яктан киң күңелле,  начар да, яхшы да, җыеп әйт­кәндә,  катлаулы, үзгәрүчән образны уйныйсым килә.

 

 

– Совет чорында андый мавыгу булган, хәзер алай ди­мәс идем. Театр үзгәрә, төрле тәҗрибәләр куела. Яшьләр кызыклы проектлар әзерли­ләр. Аннан килеп, без бит үзе­без дә артистны шулай кабул итәбез. Авыл халкы, мәсә­лән, син яхшы кешене уйный­сыңмы, начарнымы, дип сорый. Уртача кешене уйныйм дисәң, аптырап калалар. Ничек була ул уртача, яхшы да, яман да түгел­мени, диләр.

 

 

– Элек-электән театр тәр­бияви эш алып барган инде ул. Ләкин узган гасырдагы алымнар бу гасырга туры кил­мәскә мөмкин. Шуңа күрә яшьләр эзләнә, төрле юнә­леш­ләр барлыкка килә. Алар­ның берсен дә дөрес юлдан китмәгән дип әйтеп булмый. Бу очракта барометр – халык. Ул кабул итә икән, нишләп әле сайлаган юнәлешеңне дәвам итмәскә? “Әлиф” төркеме, мә­сәлән, шулай эшли дә. Дөнья да, сәнгать тә бертөрле була алмый.

 

 

– Мәгариф – иң авырткан мәсьәлә. Телгә кизәнү – тамырга кизәнү дигән сүз. Хәзер барысы да үзебездән тора. Мәсәлән, балабыз йөр­гән балалар бакчасын гына алыйк. Аның бусагасын атлау белән урысча аралашу башлана. Әгәр ата-ана, ярый инде дөнь­я­сы шул булгач, дип моңа күз йомса, бала акрынлап урысча сөйләшә, урысча фикерли торган кешегә әй­ләнә. Без Зәлиягә, әти-әни белән татарча гына сөйлә­шер­гә кирәк, дип сеңдердек. Татар балалары белән ул шулай ук татарча аралаша. Ул хәзер үзе өчен иң беренче тел – татар теле булуын аңлый башлады. Татар теле сиңа кирәк булмаячак дисәң, әлбәттә инде, тел онытыла. Тагын бер як бар: мә­га­риф тирәсендә шау-шу купканчы, барысы да үз агымында бара, телгә дә әллә ни әһәмият юк иде шикелле. Кысу безне уятты. Телнең кадерен белгән, әһәмиятен аңла­ган катлау барлыкка килде. Бәлкем, алар аз сандадыр, әмма шундый яшьләрнең булуы өмет уята. Театрга кайтсак, безнең беркайчан да урысча спектакль уйнаган юк һәм мондый хәл булмас та. Балалар спек­такльләре дә гел татарча гына бара. Телне бел­мәүчеләр өчен урыс һәм инглиз тел­ләренә тәрҗемә бар. Килә­чәктә дә татар телле артистлар, милләтпәрвәр режиссерлар булыр, моңа иманым камил.

 

 

– Әкияттәгечә булды ул кавышу. “Яшь йөрәкләр” спек­такленә әзерлек бара. Динә оркестр чокырында скрипкасында уйный. Мин – сәхнәдә. Берзаман күзем төш­те: миңа усал итеп карап тора. Җыр­лаганда “әтәч” җибәр­гән­мен­дер инде. Карашлар очрашты да, шуннан әллә нәрсә булды. Ул чакта әле Динә “Алканат” рок-груп­па­сында да уйный иде. Репе­тициядән соң аңа, концерт кайчан була, дип яздым. Бү­ген, ди. Килдем, шуннан башланды инде. Бер карауда очкын кабыну бар ул. Әлбәттә, усал карашлар, сүз йөртү­челәр дә очрый. Гаи­лә­дә мә­хәббәт, аңлау, хөрмәт булганда, болар куркыныч түгел.