Үткәннәр сагындыра

– Әллә ни чыгып йөрмим. Ә бу концертны бик күрәсем килде. Аны югыйсә телевизордан да күрсәтәләр.  Тик монда башкача  инде ул. Авырып та торам. Әмма бирешмим. Безнең татар җырлары дәвалый бит ул, – ди әбекәй. Чыннан да, кулына бер пакет дару тоткан.  Ә менә Нагорный бистәсеннән килгән Наил абый, үткәннәрне сагынып килдем, ди. “Концертның исеме үзенә тартты. Карале, карчык, мин әйтәм, әйдә барып кайтыйк. Элеккеге җырлар, безнең чор артистлар була икән, дип Наилә апаңны ияртеп килдем әле“, – ди ул.

 

Концерт радиога бәйле иде.  Элек-электән һәр кеше­нең өендә бертуктаусыз сөй­ләп торган биш сумлык радионы хәтерлисездер әле. Би­редә дә шулай. Те­ат­раль­ләштерелгән тамашада, егет белән кызны радио та­ныш­тыра, ул аннары алар­ның улларына мирас булып күчә. Ин­де оныклары Лиана да радионы табып ала.

 

Тамашада “Болгар” ра­дио­сы алып баручылары үзләре катнашты. Радио эш­ләп тора, сәхнәдә тормыш миз­гелләре күрсәтелә, шул арада әлеге чорга, вакыйгага туры килер­дәй җырлар башкарыла. 

 

“Бүгенге җырлар радиода еш яңгырый. Тинчурин театрында эшләгәч, үзем­нең дә уйныйсы, хез­мәт­тәшләрне дә уйнатасы килде. Шуңа күрә бу тәҗрибәгә алынып, эшләп карарга булдым”, –  ди сцена­рийның авторы Ил­фак Хафизов.

 

Театральләштерелгән тамашада фотоальбом бар хатирәләрне яңарта. Илфак белән Индираның кызы Лиана, гаилә альбомын актарып, әти-әнисен үткәннәргә кайтара. Менә бу сурәттә – бабалары, икенчесендә – әбиләре. Чү! Бүген әниләре Гөлназның туган көне икән бит! Авылга,  әниләрен котларга кайтырга кирәк! Әнә шулай дип башланган концерт әкренләп тормыш йомгагын сүтте.

 

Илфакның әти-әнисен уйнаган Гөлназ Фәйзрахманова белән Илфар Кәримов,  бер-берсен ошатып, өйләнешә­ләр. Илфар шәһәр егете булса да, Гөлназның күңеле авылга тарта. Яшьләр, сабыйларын күтәреп, авылга юл тота. Матур гына гомер итәләр, әмма көннәрдән беркөнне Илфар авырып китеп, күзләрен мәң­гелеккә йома.  Ана бердәнбер улын укыта, кешедән ким-хур итми. Кайткан саен күч­тәнә­чен биреп  җибәрә, улына да буш кайтмаска, ипи булса да алып кайтырга кирәклеген өйрәтә. Онытылып барган, әмма әле дә актуальлеген югалт­маган, халык күңелендә яши торган җырлар бу теат­раль­ләште­рел­гән тамашаны тулыландырып барды. Халык Асаф Вәлиев, Виталий Агапов, Азат Тимершәех, Зөлфия Минһа­җева, Зөһрә  Шәрифул­линаны, Винера Ганиеваны аеруча алкышларга күмде. Алар белән бергә җырлап утыручылар да күп иде. Үзем дә арткы рәттә рәхәтләнеп кушылып җыр­лаган егетне тың­лап утырдым. Хәер, җыр-моң  тың­ларга гына  түгел, рәхәт­ләнеп күңел ачарга да форсат туды монда. Тәнәфес вакытында “Мирас” инструменталь ансамбле халык янына чыкты.   Рәхәтләнеп элеккеге көй­ләр­не уйнадылар. Ә аларга кушылып җырларга те­ләү­челәр дә күп булды. Әнә үзен Зөфәр дип таныштырган абзый “Эх, алмагачлары”н суза, икенчесе “Яшь наратлар”ны хис­лә­неп башкара.  Тәнә­фес­тән соң, сәхнә бүгенге чор­га якынайды. Әмма туган якны кадерләү, ярату, сагыну җыр­лары  күңелне иркә­лә­вен дә­вам итте.  Яшәү кадерен, тормыш мәгънәсен аң­лата торган концерт булды бу.

 

– Яшьлекне сагынабыз. Гомер сизелми дә  үтеп бара. Әле  мин бер дә картаймыйм, яшәрәм генә төсле, – ди Рос­сиянең,  Татарстанның халык артисты Винера Ганиева. Виталий Агапов та, элеккеге чак­ларга караганда, хәзерге кыя­фәте яшьрәк, ул чакларга бигрәк дәү гәүдәле идем, дип биеп тә күрсәтте. Асаф Вә­лиев әле дә егетләрчә, әле дә: “Их, сез  матур кызлар”, –  дип җыр суза. Байтак вакыт кү­рен­мичә торганнан соң сәх­нәгә чыккан Зөлфия Мин­һа­җева да  тамашачы кү­ңе­ленә хуш килде. 

 

Кеше китә – җыры кала. Мәр­хүм җырчыларны да ис­кә алдылар бу көнне. Әл­фия Авзалова җырының бер куп­летын экраннан тыңласак, калганнарын Рәнис Габбасов башкарды. Әлфис Кыямов та сәхнәгә “күтәрелде”. “Кил син” җыры белән йөрәк­ләр­не айкады. Аны Зинира һәм Ризат Рамазановлар дәвам иттерде.  Һәр чорның үз җы­ры, үз җыр­чылары булса да, үткәннәрне барлау, ул чордагы җыр­чыларны бер сәх­нәгә җыю – бик кирәкле га­мәл.  Оештыручылар да әле моның белән генә тукталып калмаска, концертны дәвам иттерергә исәпли.