Тинчурин театрында милли драматургия театр фестивале үтә

Фестивальнең программасында: 

 

30 нчы октябрь – К. Тинчурин – “Соңгы әсәр”, спектакльнең режиссеры – Заһидуллин Р.М. – баш режиссер, РФ Атказанган артисты, ТР Атказанган сәнгать эшлеклесе  – К.Тинчурин исемендәге Татар дәүләт драма һәм комедия театры.

 

Илдә хәтәр тарихи вакыйгалар барган көннәрдә яшь талантлы язучы Сөләйман Тимербаев бер чибәр кызга гашыйк була. Әмма сөю утында янган егет бер мизгелдә барысыннан – эшеннән, торагыннан, паспортыннан, акчасыннан, дусларыннан мәхрүм кала. Тормышының фаҗигале көннәрендә, ул ярдәм өмет иткән кешеләр аны сата, ә бөтенләй чит-ят булганнар исә ярдәм кулы суза. Егет берничә тапкыр үлем белән күзгә-күз очраша, әмма соңгы мизгелдә аны мәхәббәт коткарып кала!

31 нче октябрь –  Б.Сәлахов – “Яратылмый калган ярлар” – спектакльнең режиссеры – И. Казакбаев – Яр Чаллы Татар дәүләт драма театры.

Кешелек өлешенә тигән Бөек Ватан сугышы газаплары еллар үтү белән, ерагая бара. Хезмәт лагерьларында ачлыктан, суыктан, мәсхәрә ителүдән, кеше күтәрә алмаслык эш газапларыннан кырылган үсмерләр, хатын - кызлар санын беркем дә әйтә алмый. Рус кызы Катя, немец кызы Анна – Мария, татар кызы Илсөярне дә язмыш хезмәт лагеренда очраштыра. Беркөнне, кызлар, түзеп булмаслык эш шартларына чыдый алмыйча , качарга карар кылалар...

 

1 нче ноябрь – Майоров-Шкетан Я. – “Эренер”, спектакльнең режиссеры – Алексеев Р. – баш режиссер, МЭР Халык артисты – М. Шкетан исемендәге Мари милли драма театры. 

 

Спектакльдәге вакыйгалар, узган гасырның 20 нче еллар уртасында, мари авылында бара. Яңа көчләрнең үзгәртеп коруга көрәше, милли интеллигенциянең уянуы  –  авыл тормышының күппланлы картинасын тудыра. Төп герой – Эвай Петр, крестьян улы, берничә ел урал заводында эшләгәннән соң, туган ягына кайта. Ул үзенең уйлары, эш-гамәлләре белән эшче крестьян тормышын үзгәртүгә омтыла.

 

2 нче ноябрь – Р. Рәшидов – “Гуглахай”, спектакльнең режиссеры –  Ибрагимов М.А. – О. Батырай исемендәге Даргин дәүләт музыкаль драма театры.

 

Спектакльнең төп героинясы – Гуглахай – урманда яшәүче, әкияти кош. Ул барысына да бәхет һәм мул уңыш китерә. Ләкин аңа үзенең кошчыкларын, урманны саклар өчен, кансыз бүрегә бирергә туры килә. Соңгы кошчыгын биргәннән соң, Гуглахай ярдәм сорап, чабанга мөрәҗәгать итә, ә аның дусты – акыллы төлке, үзенә тылсымлы көчен биргән, әкиятчене чакыра. Менә шунда, усал бүрене җиңәр өчен, хәйләкәр план туа. Упкынга очканнан соң, бүре үлә һәм ул ашаганнар – барысы да, иреккә чыга. Әлеге әкияттә яхшылык яманлыкны җиңә һәм, хәтта бүре дә, финалда сихри юл белән терелә һәм үзенең хаталарын аңлап, урман җәнлекләренең дустына әверелә.

 

2 нче ноябрь – К.Тинчурин – “Сүнгән йолдызлар”, спектакльнең режиссеры – Гарипова Р.И. – К.Тинчурин исемендәге Татар дәүләт драма һәм комедия театры.

 

1914 ел. Вакыт һәм тарихи вакыйгалар кеше тормышларын җимергәндә, бар җирдә котылгысызлык һәм явыз тәкъдир хакимлек иткәндә, халык язмышлары күптән хәл ителеп куелганда  —  азак  котылгысыз… Һәм бары тик  көчле, эчкерсез, тирән Мәхәббәт кенә Үлемне дә җиңәргә сәләтле…

 

3 нче ноябрь – Ф.Искәндәр – “Куяннар һәм буар еланнар”, спектакльнең режиссеры – Аргун М. – С.Чанба исемендәге Абхаз дәүләт драма театры.

 

Сәгать ярым гына баручы әлеге спектальнең декорациясен һәм костюмнарын рәссам Алексей Шервашидзе-Чачба минималь куллана: җиңелчә йөзе агартылган “куяннар”ның башларына газета битләреннән ясалган башлык кигерелгән, ә  кара киемле “буар еланнар” исә үзләренең корбаннарын кечкенә ятьмә ярдәмендә йоталар. Ләкин гади бизәлешле әлеге спектакль безне чолгап алган чынбарлыктагы катлаулы фәлсәфи диалоглар, монологлар белән сугарылган һәм ул кешеләр арасындагы каршылыклы буталчык мөнәсәбәтләр турында сөйли.

4 нче ноябрь – У.Азим – “Таң сызылган җирдә”, спектакльнең режиссеры – Халмуминов А. – Үзбәк милли академия драма театры.

 

Инсценировка нигезендә, хәзерге заман тамашачысын җәлеп итәрлек, әхлакый башлангычлы гыйбрәтле хикәя ята. Спектакльдә кешеләр арасында булган гади мөнәсәбәтләр аша кешелеклелек өчен әһәмиятле иң зур хисләр – Туган илеңә, анага, балага мәхәббәт турында бәян ителә. Спектакль геройлык, лирика, хисләр поэтикасы белән сугарылган. Боларның барысы да акрын сәхнә ритмында яшәгән геройларның авыр язмыш борылышларында чагылыш таба.

 

5 нче ноябрь – А.Гыйләҗев – “Кичер мине, җирем!” (“Өч аршин җир”) – спектакльнең режиссеры – Майнагашев Ю.М. – ХР Атказанган артисты, ХР Атказанган сәнгать эшлеклесе – А.М. Топанов исемендәге Хакасс милли драма театры.

 

Спектакль илебезнең барлык халыклар фаҗигасен колачлый. Вакыйгалар тулы бер чорны – ЯЭП, коллективлаштыру, Бөек Ватан сугышы һәм җепшеклек вакытларын үз эченә ала. Бер-берсен сөйгән Андрус белән Алтынахны язмыш бик күп сыный. Әтисеннән мирас булып калган җирне, совет хөкүмәте тартып ала. Әле кичә генә дуслар булып йөрүчеләр бүген инде аны санга сукмавы, аның рөхсәтеннән башка әтисенең бар мөлкәтенә хуҗа булулары Андрусны бик нык рәнҗетә. Ул кешеләрнең бу гамәлендә мәкерлек һәм көнчелек күрә...

 

Ләкин туган якны сагыну сагышы аларга тынгылык бирми. Андрус һәм Алтынах туган якларына кайтырмы? Кайткан очракта аларны авылдашлары гафу итәрме? Туган җир аларны кабул итәрме?

 

6 нчы ноябрь – Ә. Еники – “Гөләндәм туташ хатирәсе”, спектакльнең режиссеры – Заһидуллин Р.М. – баш режиссер, РФ Атказанган артисты, ТР Атказанган сәнгать эшлеклесе  – К.Тинчурин исемендәге Татар дәүләт драма һәм комедия театры.

 

Театр тарихында иң беренчеләрдән булып, татар халкының бөек композиторы – Салих Сәйдәшевның тормышындагы вакыйгалар сәхнәләштерәләчәк.