поиск новостей
  • 19.06 "Болганчык еллар. Мөһаҗирләр" Камал театры (яңа бина), 19.00, 16+
  • 19.06 "Мәхәббәт күгәрченнәре" Кариев театры, 18.30, 16+
  • 20.06 "Матур-City" Кариев театры, 18.00, 12+
  • 21.06 "Тапшырылмаган хатлар" Камал театры (иске бина), 18.00, 16+
  • 22.06 "Рәшә" Камал театры (иске бина), 18.00, 16+
  • 23.06 "Анна Ахматова: Вакыт кайтавазы" Кариев театры, 13.00, 12+
  • 24.06 "Ситса туй" Камал театры (иске бина), 19.00, 16+
  • 25.06 "Әтәч менгән читәнгә" Камал театры (иске бина), 19.00, 12+
  • 25.06 "Позывной Татарин" Кариев театры, 18.30, 16+
  • 26.06 "Көзге кайтаваз" Камал театры (иске бина), 19.00, 12+
  • 27.06 "Сүнгән йолдызлар" Камал театры (яңа бина), 19.00, 12+
  • 27.06 "Ак чәчәкләр кебек..." Кариев театры, 18.30, 12+
  • 28.06 "Сары елга" Камал театры (яңа бина), 12.00, 16+
  • 28.06 "Санаулы кичләр" Камал театры (яңа бина), 17.00, 16+
  • 29.06 "Аналар улларын көтәләр" Камал театры (яңа бина), 17.00, 16+
  • 30.06 "Матурлык" Кариев театры, 18.30, 12+
Бүген кемнәр туган
  • 16 Июнь
  • Хәйдәр Бигичев (1949-1998) - җырчы
  • Марат Әхмәтов - дәүләт эшлеклесе
  • Нияз Сабирҗанов - дин әһеле
  • Айсылу Лерон - журналист
  • Ярлы Кәрим (1901-1937) - шагыйрь
  • Гомәр Гали (1900-1954) - әдәбият галиме, язучы
  • Рифкать Закиров (1938-2007) - шагыйрь
  • Тиз арада Р.Зорге,Б.Касыймовлар,Родина, Гвардейская,Г.Кутуй урамнары тирәсендәге бүлмәне арендага алам.Арадашчылар борчымасын.Шалтырату өчен т:89003204280
  • Казан шэхэре, Амирхан урамында,барлык унайлыклары булган бер булмэле фатир, озак вакытка арендага бирелэ. Телефон: 89534803075 Надия Ватсап: 89172373133 Надия
  • Казан шәһәре, Хәйдәр Бигичев урамында барлык уңайлыклары булган ике бүлмәле фатир җәйгә (июнь, июль, август) арендага бирелә. 89196257607
  • Приглашаю вас на пробное занятие по йоге, подойдет для начинающих и для продолжающих, для того, чтобы скорректировать качество выполнения асан. Здесь я отслеживаю отстройку асан. Пробное занятие 350 рублей, каждую среду с 19:30 до 20:30 на Лесгафта 3. Телефон для предварительной записи 89178965723 - Диляра.
  • Корбанга торле нэселле сарыклар, тэкэлэр, бэтилэр сатыла. Чалып, эшкэртеп биру дэ каралган. Кондэлек яшь сарык итеннэн ясалган свежий шашлык. Сарыклар Балтач районы Норма авылында. Заказларны алдан жибэрсэгез яхшырак булыр. Арзан бэялэр. +7 987 424-55-31
  • Кумер самоварын (трещина) тозэтуче кирэк. Ватсап 891729565
  • Казанда квартиралар, өйләр ремонтлыйбыз. Уртача бәяләр, тәҗрибә зур. 89061103971
  • Салават күпере торак комплексындагы яңа йортта (Илһам Шакиров, 22 адресы буенча) ике бүлмәле фатир сатыла. Бәясе - 7 миллион, 200 мең. Тел.89274349202
  • Массаж, хатын-кызларга. Общий массаж - 1,5 сәгать - 1500 сум. Әпсәләмов урамы, 29 йортта. Вт, чт, сб, вс. кичке якта. 8-9510-67-94-70
  • Ремонтирую стиральную и посудомоечную машину! Качественно и с гарантией! Частный мастер из Казани 89179273966
Архив
 
06.01.2010 Дин

РАШТУА – КӨТЕП АЛЫНГАН БӘЙРӘМ

7 гыйнварда христиан динен тотучылар Раштуаны бәйрәм итә. Татар керәшеннәре дә Гайсә пәйгамбәр туу көнен зурлап билгели. Татарстанның халык артисты Георгий Ибушевның гаиләсе өчен дә 7 гыйнвар көтеп алынган бәйрәм. Бу көнне иң тәмле сыйларны әзерлиләр, бер табын артына җыелалар, кунаклар килә, котлаулар яңгырый, бүләкләр тапшырыла. Раштуаның йолалары һәм үзенчәлекләре хакында Георгий Ибушевтан сораштык.

– Раштуа – ул Христосның туган көне, – дип сөйләде Георгий Ибушев. – Изге китапта язылганча, аның тууы алдан ук билгеле була, юлаучыларга ул күктәге йолдыз булып күренә. Алар инде күптән коткаручы туачак дип тилмереп көтәләр. Йолдыз күрсәткән юл буенча мәгарәгә тап булалар, изге кыз Мариянең Аллаһ улын тудырганын күрәләр. Бала сарыклар тагарагында ята. Аңа алтын, асылташлар, ладан, кыйммәтле майлар кебек төрле бүләкләр алып киләләр.

 

Ул вакытта Ирод исемле патша яшәгән. Халыкны коткаручы туачак дигән хәбәр, билгеле, аңа ошамый, борчуга кала. Аны үтерергә дигән фәрман да бирә, ләкин баланы саклап калалар. Шулай да, риваятьләргә караганда, 2 яшькә кадәр 12 меңнән артык сабый үтерелә. 

 

–  Раштуа бәйрәменең нинди йолалары бар?

 

– Раштуага  кадәр бер ай дәвамында христианнар ураза тота. Ит, сөт, йомырка ашау тыела, бары тик үсемлек ризыклары, җиләк-җимеш белән тукланалар. Су, чәйне теләгәнчә эчәргә мөмкин. 6 гыйнвар төнендә ураза тәмамлана. Бу көн Раштуаны каршылауга әзерләнү белән үтә. Мунча ягыла, өй җыештырыла, матур, чиста киемнәр киелә.

 

Кичке сәгать 11 ләрдә төнге бәйрәм келәвен тыңларга чиркәүгә барабыз. Казанда керәшеннәрнең бердәнбер гыйбадәтханәсе – ул Тихвин чиркәве. Башта келәү әйтелә, бәйрәм гыйбадәте үтәлә, аннары чистарыну була. Христосның каны һәм тәне итеп “Кагор” шәрабына манылган икмәк кисәге авыз ителә. Кешеләр бу вакытта үзләренең языкларын әйтә, догалар укыла. Тихвин чиркәвендәге келәү, гадәттә, иртәнге сәгать 4 кә кадәр дәвам итә. Урыс гыйбадәтханәсендә иртәрәк таралышалар.

 

Раштуа вакытында чиркәүгә бару зарури. Бер елны да калдырганым юк. Узган ел чирләгәч, өй янындагы чиркәүгә кереп, шәм куйдым. Быел саф татарча келәүләр әйтелә торган керәшеннәр гыйбадәтханәсенә барырга ниятлим. Шәм үлгәннәр рухына, үзеңнең, якыннарыңның сәламәтлеге өчен куела. Чиркәүдә мәрхүмнәр һәм исәннәр өчен аерым шәм урыннары бар. Теге дөньяда үлгән туганнарымның, ыруымның языклары кичерелеп, оҗмахка эләгүләрен телим. Бергәләп тә, аерым да дога укыла. Чиркәүгә бу көнне халык бик күп җыела. Күбебез бер-беребезне беләбез, котлаулар әйтәбез.

 

Өйдә дә ул көнне шәмнәр куела. Гомумән, йортта аларны ешрак кулланырга кирәк, диләр. Шәм яктысы, аның төтене өйне чистарта, уңай энергия бирә. Бәйрәм көннәрендә, фатирыбызда шәмнәр яндырылмый калмый. Мәскәүдән  Христос Спаситель, Иерусалим чиркәвеннән алып кайтылганнары бар. Аларны яндырып, өй буйлап кач кылып йөреп чыгам. Бу йорттан шайтаннарны кудыра, өй чистарына, тынычлык иңә. Шәм яндырганда теләкләр әйтәм, исәнлек-саулык, иминлек сорыйм.

 

– Сезнең өйдә Раштуа ничегрәк бәйрәм ителә?

 

– Гадәттә, бу көнне кунаклар килә. Мул табын корыла. Олы бәйрәмдә кулич пешерелергә, йомырка буялырга тиеш булса, Раштуаның аерым табын ризыклары юк. Шулай да, хуҗабикәләр иң тәмле сыйларны әзерләргә тырыша.

 

Үзем дә аш бүлмәсендә кайнашырга яратам. Гадәттә, шулпалы бәлеш пешерәм. Барысын үзем хәстәрлим, аның әзерләү процессын яратам. Бәлешкә сыер һәм каз ите салам. Гаилә белән кечкенә пилмәннәр бөгәбез. Балалар мин пешергән камыр ризыкларын бик ярата, шуңа күрә кичкә өчпочмаклар табынга менеп утыра. Өйдә чын-чынлап муллык булсын дип тырышабыз. Алдан ук җиләк-җимеш сатып алам. Әфлисун, груша яратабыз. Хәмер әллә ни эчелми, чөнки бу дини бәйрәм. Шампан шәрабы өстәлне бизәп кенә утыра. Безнең гаиләдә Раштуа көтеп алынган бәйрәм, бер-беребезгә бүләкләр әзерлибез.

 

Бу кечкенә чакта да шулай иде. Шөкер, без үскәндә ачлык булмады, шулай да сугыштан соңгы еллар җиңел түгел иде. Моңа карамастан, әниләр Раштуага җитди әзерләнде. Булмаганны бар итеп табын корырга тырыштылар, тәмле ризыклар белән сыйлаганнары истә калган.

 

Аннары Раштуадан соң Нардуган башлана. Бу дини бәйрәм түгел, ул керәшеннәрдә мәҗүсилек чорыннан ук сакланып калган. Аңа чиркәү атакайлары да каршы чыгып карады, партия дә тыйды, ләкин халыкны Нардуганнан биздерә алмадылар. Без үскән вакытта  30 ар кеше, төрлечә киенеп, йорт саен “Иске еллар узып китте, яңалары җитте! Иртәгә Нардуган!” дип йөри иде. Өйгә кергәндә җыр-бию башлана, хуҗалар күчтәнәч, бүләк бирәләр. Нардуган вакытында кызлар егетләр белән таныша, уеннар оештырыла. Нардуган бер атна дәвамында бара иде.


Римма БИКМӨХӘММӘТОВА
Ирек мәйданы
№ |
Ирек мәйданы печать

▲ Өскә
Матбугат-инфо
Матбугат.ру
Ватаным Татарстан
Шәһри Казан
Бердәмлек
Рәшит Ваһапов фестивале
Камал театры
Тинчурин театры
Татар дәүләт филармониясе
Ирек мәйданы
Татарстан яшьләре
Кариев театры
Идел
Өмет
Татарстан китап нәшрияты
Шаян
Татаркино
Татар телен һәм ТР яшәүче халыклар вәкилләренең<br />туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе
ТР Авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министрлыгы