6 НОЯБРЬ БӘЙРӘММЕ?

1992 елның 6 ноябрендә Татарстан Конституциясе кабул ителде

Рафаэль ХӘКИМОВ, Ш.Мәрҗәни исемендәге Тарих институты директоры:

– 6 ноябрь минем өчен мөһим көн. Конституция комиссиясе эшендә катнаштым, шуңа күрә кануннар ничек барлыкка килгәнен беләм. 1990 елда “Суверенитет турында”гы Декларацияне кабул иткәч, 1992 елда референдум узды. Күп кенә мөһим маддәләрне ТР Конституциясенә кертә алдык. Бу зур адым иде.

Республика соңгы елларда зур тарихи юл узды. Бүгенге уңышлар әнә шул еллардагы эшләр нәтиҗәсе. Юллар салыну, газлаштыру, Казанны төзекләндерү – боларның барысында да 1992 елда кабул ителгән ТР Конституциясенең өлеше зур. Татарча иркенләп сөйләшәбез, татар мәктәпләре бар икән, бу шулай ук төп кануныбызның тәэсире. Әлбәттә, моңа кадәр Конституция көчлерәк иде. Тормыш та, шул исәптән сәясәт тә үзгәрешсез тормый, төрле чаклар була. Дулкын кебек хәрәкәт ителә. Татар өчен әле мактанырлык замана булмаса да, бу көннәр узар дип уйлыйм. Русиянең бердәнбер үсеш юлы – федерализм. Ул булса, Татарстанның вазыйфалары да, вәкаләтләре дә артачак. Конституциянең дә көчәячәгенә шикләнмим.

Миңназыйм СӘФӘРОВ, “Ватаным Татарстан” газетасы баш мөхәррире:

– Татарстанның барлык бәйрәмнәре күңелемә якын. Үзебезнең мөһим даталарны санга сукмый кала алмыйм. 30 август, 6 ноябрь көннәрен безнең халык көрәшеп алды, моның өчен озак юл үтәргә туры килде. Конституциябезне башка законнар белән тәңгәлләштерәләрме, аны яраксыз дип табалармы, анда эшем юк, беренче чиратта бәйсезлек, Конституциям күңелемдә!

Римзил ВӘЛИ, “Азатлык” радиосының Казан бюросы директоры:

– 1992 елдан бирле 6 ноябрь минем өчен изге көн. Яратам бу бәйрәмне! Әллә нинди чаралар, мәҗлесләр уздырмыйбыз, ләкин үзебезнең яшәеш, Конституция турында уйлыйм. Төп канунга референдум нәтиҗәләре керде. Ничек кенә тырышсалар да, аны кире кагып булмый. Шуның белән горурланам. Республика бетте, дәүләтчелек кимеде дип зарланганнарын яратмыйм.

Илдус хәзрәт ФӘИЗ, Болгар мәчете имамы:

– Ватанпәрвәр, милләтемне яратучы кеше буларак, Конституция көнен искә алам. Ул киселде, үзгәрде, диләр. Әйе, бу Аллаһның тәкъдире. Күп нәрсә үзебез оешып бетмәгәнлектән килеп чыга. Иреклек булган чакта шактый нәрсәне эшләми калдык, ә 20 ел эчендә күпне башкарып, максатларга ирешә алырлык мөмкинлек бар иде.

Тәбрис ЯРУЛЛИН, эшкуар:

– ТР Конституция көне татарлар өчен суверенитет бәйрәменнән соң икенче мөһим дата. 1992 елда кабул ителеп, ул бик күп тапкыр үзгәрде, киселде. Алай булыр дип берсе дә күз алдына китермәгәндер. Нишлисең, вәзгыять үзгәрүчән, татарларга да чигенүләр ясарга туры килә. Минемчә, бу вакытлыча. Ләкин шулай булуга карамастан, ТР Конституциясе безнең өчен символ, республика, татарларга әһәмиятле документ.

6 ноябрьдә әллә нинди мәҗлесләр кормыйбыз, чараларда катнашмыйбыз, ләкин аны истә тотабыз.