Спас районында V регионара “Милли көй” фестивале үтте (ФОТОрепортаж)

Фестивальдә катнашырга Сергач, Кызыл Октябрь, Пильна, Спас районнары татар авылларыннан 150дән артык үзешчән артист һәм фольклор төркемнәр теләк белдергән. Бу тикле кешене, кунакларны каршы алу, урнаштыру җиңел түгел, әмма мәдәният йорты һәм администрация хезмәткәрләре, мөмкинлекләреннән чыгып, бар уңайлыкларны булдырырга тырышканнар. Билгеләнгән вакытка катнашучылар килеп җитте, зал тамашачы белән тулды. Халык җыелганчы, “Сөембикә” журналының баш редактор урынбасары Рәмзия Кашапова китапханә бүлмәсендә фольклор төркемнәр җитәкчеләре өчен милли костюм тегү, аны ничек итеп кию буенча мастер-класс бирде. Аның файдалы киңәшләре кулланыш табар, әлбәттә.

 

Фестивальне якташыбыз, чыгышы белән Зур Рбишчадан булган, хәзер Түбән Новгородта яшәүче Альберт Юсупов алып барды һәм иң беренче сәхнәгә хөрмәтле кунакларны чакырды. Спас районы администрациясенең мәгариф бүлеге җитәкчесе Ирина Зайцева, Рәмзия Кашапова, автономиянең башкарма директоры Рамил Салихҗанов барча халыкны җыр-моң бәйрәме белән котлап, катнашучыларга уңышлар теләделәр. “Без бик шат сезне кунакчыл Спас җирендә каршы алырга. Татар җырын бүтән халык җырлары белән чагыштыру мөмкин түгел, аның аерым колориты, моңы бар һәм татар җырын тыңлау бик рәхәт”, - диде Ирина Николаевна үзенең чыгышында. Рәмзия ханым Татарстан Республикасыннан, аерым Казаннан сәламнәрен җиткергәч: “Мин бик яратам Нижгар мишәрләрен. Бүген биредә иҗат бәйрәме, моң дигән нәрсә татарга гына хас әйбер, ул күңелдән, йөрәктән чыккан. Киләчәктә дә телебезне, моңыбызны югалтмыйк, бергә булыйк, бердәм булыйк”, - диде. Рамил Әхмәтович иң җылы котлау-теләкләрен җиткергәннән соң, Спас районы администрациясе җитәкчеләренә, район мәдәният бүлеге җитәкчесе Елена Синевага, Рәмзия ханыма, Бозлау администрациясе башлыгы Али Аймасовка, мәдәният йорты директоры Равил Талиповка фестивальне уздыруда һәрьяклап күрсәткән ярдәмнәре өчен Рәхмәт хатлары һәм бүләкләр тапшырды.

 

Фестиваль программасын башлар алдыннан Альберт жюри әгъзалары белән таныштырды, ә ул бигрәк абруйлы иде – Хайдәр Бигичевның тормыш иптәше, Татарстанның халык артисткасы Зөһрә ханым Сәхәбиева, Рәмзия Кашапова, җырчы-баянчы, “Татар моңы” халыкара җыр фестивале лауреаты Илнур Ганиев һәм шулай ук күптөрле конкурс-фестивальләр лауреаты һәм дипломанты, барыбызга да яхшы таныш булган Тәнзилә ханым Паламарчук.

 

Фестиваль программасын петрякслы Шәмил ага Алимов башлап җибәрде. Рәшит Ваһапов репертуарыннан “Эшче” операсыннан Нигъмәт ариясен башкарды ул. Чыгыш ясаучылар арасында “Милли көй”нең беренчесеннән башлап катнашучылар да бар иде, яңалары да булмады түгел.

 

Кочко-Пожардан Жиһаншиннар гаиләсен татар җыр-моңына гашыйклар арасында белмәгәне юктыр. Бу юлы да гаилә башлыгы Азатның, төпчек улы Маратның өздереп уйнауларын тамашачы алкышларга күмде, ә уртанчысы Ленар Хайдәр Бигичев репертуарыннан “Соңдыр шул, соңдыр” җырын бик матур башкарды. Шулай ук пожарлы Асия ханым Насибуллина матур, моңлы тавышы белән сөендерде. “Данс” төркеме кызлары биегәндә, үкчәләре очкын чәчте, ә Диляра Гаязетдинова “Шәл бәйләдем” композициясен башкарып, фестивальнең ачышы булды.

 

Петрякс кызлары, “Регина+Фәридә” дуэты да татар биюе башкардылар, Фәридә “Туган тел” җырын бик матур җырлады. Кызыл Октябрь районы үзешчәннәре Марат Хөсәенов, Илдус Харрясов, Сәрия Ефремова чыгышлары да кайнар алкышларга күмелде. Ниһаять, Бөтенроссия “Түгәрәк уен” фестивале дипломанты, Пашатның “Пашатбикә” төркеме яңадан сәхнәгә чыкты, алар башкаруында татар җырларыннан попурри югары профессиональ дәрәҗәдә иде. Татар Моклокасыннан килгән Азат Магҗанов җитәкчелегендәге “Авылкаем” төркеме шулай ук фестивальнең ачышы булды. Бу төркемгә кергән унга якын малай Азат абыйларының гармуны астына агач кашыклар, шакылдавык (трещётка), курай кебек халык уен коралларында уйнап, Нижгар такмакларын искиткеч оста башкардылар.

 

Бозлау китапханәсе мөдире Адилә Нафеева җитәкләгән “Алтын хәзинә” төркеменә кергән Бозлау һәм Ишавыл алмайлары белән агайлары “Аулак өй” күренешен сәхнәләштереп күрсәттеләр, ә Татар Моклокасыннан Наилә Кинзябаева җитәкчелегендәге “Сәрбиназ” фольклор төркеме онытылып килә торган итек басу кебек гади генә хезмәтне искиткеч тамаша итеп сәхнәләштерделәр. Төркем әгъзалары Азат белән Сания Магҗановлар һәм Адилә Махмутова аерым-аерым да чыгыш ясадылар, Рәшит Жалилов җитәкчелегендәге Мөтеравылның “Конфетти” бию төркеменең “Җиләкле җәй” биюе дә тамашачы күңеленә хуш килде, ә дүрт яшьлек Камилә иң яшь катнашучы иде. Тукайның Гүзәлия Шакирова җитәкчелегендәге “Авыл кызлары” фольклор төркеменең чыгышы да кызыклы һәм эчтәлекле иде. Петряксның Алсу Измайлова җитәкчелегендәге “Гүзәл” хоры киң аудитория яулый бара, бу юлы да “Кайту” җырын югары профессиональ дәрәҗәдә башкардылар. Камкадан Гөлнур Мангушева җитәкчелегендәге “Зимцәцәк” балалар фольклор төркеме дә тамашачыга яхшы таныш, бу юлы алар яңа составта татар халык уены күрсәттеләр һәм “Зимцәцәк”не әйттеләр.

 

Русларның татар мәдәнияте белән кызыксынулары, татарча җырлаулары һәм биюләре шаккатыра. Спасның “Виктория” бию төркеме сәхнәдә ут уйнатты, ә Пильнаның “Родные просторы” вокаль төркеме “Беренче мәхәббәт” җырын бик оста башкарды. Кызганычка каршы, жюри аларны ничек тә билгеләмәде, ашыгычрак булу нәтиҗәсе генә булгандыр һәм бу хата төзәтелер дип ышанасы килә.

 

Гүзәлия Зиннәтуллина җитәкчелегендәге “Арт-Септима” вокаль студиясе солистлары Гөлсинә Идрисова белән Роза Невмянованың чыгышлары да матур гына булды. Өлкә “Туган як моңнары” ансамбле солисткасы Энҗе Сафинаның чыгышы югары профессиональ дәрәҗәдә иде. Равилә Сөннәтуллина, Рамилә Меняжева, Рәйсә Сәйфетдинова, Вәлит Әхмәтҗанов, Надирә Гөбәйдуллина, Рабия Ситдикова матур гына чыгыш ясадылар. Мари-Эл республикасыннан килгән иҗади коллективларның һәм аерым башкаручыларның чыгышлары искиткеч булды, хәтта бүтәнчә булуы да мөмкин түгел иде, алар бит профессиональ коллективлар.

 

Кыскасы, барча чыгышлар, ничек әйтмешли, ару гына булды, әмма кайбер башкаручыларга репертуар, чыгыш ясау дәрәҗәсе, образ булдыру өстендә эшләргә кирәк. Костюмнарга хәзер зур әһәмият бирелә, күбесе бу таләпне истә тота, әмма кайберәүләрнең чыгышы матур гына булса да, милли костюмнан булмавы аның дәрәҗәсен киметә. Шуңа да киләчәктә бу мәсьәлә өстендә дә эшлисе иде.

 

Кызганычка каршы, күптән түгел генә оешкан, августта Петрякста узган “Җәйге очрашулар” фестивалендә бик матур тәэсир калдырган Красный Островның “Чулпан” вокаль төркеме ни сәбәпледер катнашмады. Ыргу үзешчәннәрен дә берничек тә кузгый алмыйбыз.

 

Ә “Милли көй”гә килгәндә, конкурсантларның чыгышын шулай ук Шәмил Алимов тәмамлады. Ул Хайдәр Бигичев репертуарыннан “Китмә, сандугач” җырын башкарды.

 

Жюри йомгаклар ясап, призлы урыннарны билгеләгән арада, кайбер коллективлар һәм башкаручылар кабат чыгыш ясадылар. Ниһаять, алып баручы барча катнашучыларны сәхнәгә чакырды. Барысына да автономия исеменнән истәлекле бүләкләр тапшырылды. Йомгакларны жюри әгъзасы Тәнзилә ханым игълан итте. 

 

Урыннар түбәндәгечә бүленде.

 

1 урын: “Пашатбикә”, “Авылкаем” төркемнәре һәм “Гүзәл” хоры;

2 урын: “Сәрбиназ” төркеме, Азат Жиһаншин, Илдус Харрясов;

3 урын: Асия Насибуллина, “Зимцәцәк” һәм “Конфетти” төркемнәре.

 

Шулай ук өметле башкаручылар диеп Диляра Гаязетдинова, Шәмил Алимов һәм “Алтын хәзинә” төркеме билгеләнделәр. Ә “Тамашачылар симпатиясе” призы Энҗе Сафинага бирелде. Җиңүчеләр 18 ноябрьдә Түбән Новгородта үтәчәк гала-концертта катнашырлар әле һәм кыйммәтле бүләкләр дә аларга шунда тапшырылыр. 

 

Ә бу көнне Бозлауда җыр-моң бәйрәме шуның белән генә тәмамланмады, концерт программасы белән дәвам итте. Иң беренче Тәнзилә ханым Камкада Кадрия апа Османовадан язып алган “Сагына да белми идем” дигән халык җырын башкарды һәм иң кайнар алкышларга күмелде.

 

Аннары Илнур Ганиев баянда виртуоз уйнавы белән шаккатырды һәм җырлавы белән дә сөендерде. Ахырда сәхнәгә Зөһрә ханым Сәхәбиева чыкты. Ул төрле жанрдагы байтак кына җырлар башкарды. Тамашачылар бу концерттан чын ләззәт алды һәм Татарстанның халык артисткасына алкышларын кызганмады. Зөһрә ханым да, үз чиратында, зал белән аралашып, чын күңелдән җырлады, ә җирле китапханәгә матур, кыйммәтле китаплар, Хайдәр абыйның дискларын бүләк итте.

 

Язманы тәмамлап, фестиваль зур оешканлык белән үтте диясе генә кала, әмма бу оешканлык артында күп кешенең хезмәте тора. Барлык катнашучылар (ә алар 150дән артык иде) кайнар аш, өчпочмаклар һәм чәй белән тәэмин ителде, коллективларга урнашу, өсләрен алмаштыру өчен махсус урыннар бирелде, андый-мондый зур аңлашылмаучанлыклар булмады һәм бу зур чараның шулай кытыршылыкларсыз узуында автономиянең, Рамил әфәнде Салихҗановның, җирле бүлекчә җитәкчесе Илдус Абдуллинның, шәхсән Рәзилә ханым Ахмадулли¬на белән аның ярдәмчеләре Әлфия белән Алинаның өлеше зур. Иң күп эш, әлбәттә, кабул итүчеләр җилкәсенә төшә. Бозлау администрациясе башлыгы Али Аймасов, администрация хезмәткәрләре Рәйханә Талипова, Эльмира Аймасова, клуб мөдире Равил Талипов, китапханә мөдире Адилә Нафеева кунакларны тиешле дәрәҗәдә кабул итү өчен зур тырышлык күрсәткәннәр, барчасына да зур рәхмәт. Хәзер инде яңа очрашуларга кадәр диясе генә кала. Күрешербез әле, дуслар! 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Илнар Садеков фотолары.