Эсседә ялгыз калмагыз!

Русиядә, шул исәптән, республикада инде бер атна коры, эссе җәй хакимлек итә. Су буйларын, пляжларны кызынырга, коенырга яратучылар сарып алган. Җәй шулай кызу булырга тиеш, эсселек бик әйбәт анысы, әмма шунысы начар: мондый көннәрдә хроник чирләр көчәеп китә, кан басымы “үрле-кырлы” сикерә башлый, йөрәк ритмы бозыла, гомумән, кан тамырлары белән бәйле чирләр азыну куркынычы яный.

Юан, кан басымы һәм холестерины югары булган кешеләр өчен артык кызулык аеруча куркыныч. Аяктан егарга маташучы эсселектән ничек котылырга соң?

Белгечләр шәһәр халкына табигый тукымадан тегелгән башлык киеп, урамның күләгәле ягыннан йөрергә, үзләре белән гел су йөртергә, “бөке”дә калган очракта, шул су белән чылатылган кулъяулыгын чигә тирә-ләренә куеп торырга, 5-10 минут саен аз-азлап су йотып торырга киңәш итәләр.
Кондиционер эшләп тормаган биналарда утыручыларга, күп катлы йортларның югары катларында, йортның кояшлы ягында яшәүчеләргә эсседә аеруча авыр. Табиблар андыйларга ничек тә кондиционер урнаштырырга киңәш итәләр. Җилләткеч кенә коткармый, ул эссе һаваны тегендә-монда куып кына йөртә, диләр алар. Иң мөһиме, кызу көннәрдә фатирда ялгыз калмаска тырышырга кирәк, чөнки ялгыз яшәүчеләрнең үлү куркынычы нәкъ менә җәйге эсселәрдә ике тапкыр арта икән.

Туклануга килгәндә, белгечләр кызуда татлы, майлы, кыздырылган һәм тозлы ризыкларны бик аз кулланып, күбрәк җиңел үзләштерелүче ашлар, яшелчә салатлары һәм җиләк-җимеш ашарга, гадәти вакыттагыга караганда сыеклыкны өч тапкырга күбрәк эчәргә, ә исерткечләрдән һәм татлы сулардан бөтенләй тыелып торырга киңәш итәләр. Мондый эсседә иң яхшы эчемлекләр: газсыз су, яшел чәй, лимон кушылган чиста су, шикәр комы салынмаган гөлҗимеш, кипкән җиләк-җимеш сулары һәм алар салкын булырга тиеш түгел икән. Аннан югары кан басымын төшерүче яки холестеринны киметүче дарулар билгеләнгән кешеләргә аларны эчүне дәвам итү кирәк, диләр табиблар.

Сүз уңаеннан. Бик кызу көннәргә гадәттә җил-давыл-гарасатлар да “ияреп килә”. Үткән ялларда Оренбург өлкәсендәге берничә районда давыл чыгып, йортларның, биналарның түбәләрен куптарган, шулай ук Апас районында кайбер авыл-ларда, Югары Ослан, Лаеш районнарында көчле җил агачларны аударган, йортларга зур зыян салган.