Нинди җыр ачуыгызны китерә?

 

– Советлар Союзы чорында безнең ил ябык иде: безнекеләр читкә чыкмады, читтән безгә керүчеләр сирәк булды. Монда да шул ук хәл. Радиода чит ил җыр­ларын чикләүдән ни мәгъ­нә? Алай эшләгәндә, без чит илләрдәге музыка юнәлеше үсеше турында бернәрсә дә белмәячәкбез. Бүген тың­лаучының сайлап алу мөм­кинлеге бар. Шул ук “Русское радио”, мәсәлән, бары тик рус телендәге җыр­ларны гына әйләндерә. Радиода бер төрле генә җыр­лар, бер үк башкаручыларны гына бирә башласаң, алар популярлашып китә, билгеле. Ләкин чит ил җыр­ларын чикләгәнгә карап, безнең классикларны күб­рәк би­рәчәкләр дип уйлаулары хата. Бүген барысы да рек­лама бирүчедән тора. Ә алар классик җыр тың­лап утырырга риза бул­мас, миңа калса. Дөре­сен генә әйт­кәндә, минем бирелеп, үлә-бетә тыңла­ган җыр­ларым юк. Шулай да яратып тың­лый торган җыр­лар, ачу китерә торганнарына караганда күб­рәк.

 

 

– Такмак җырларга ачуым килә. Ике нотадан торган мондый җырларда өч сүз кабатлана да тора. Ә менә чит ил җырларын яратып тыңлыйм. Алар, гадәттә, яхшы сыйфатлы, шедевр кебек яңгырый. Теләсә нинди чүп-чар җыр­ны акча түли-түли әй­ләндергәнче, классик башкаручыларыбызны күбрәк яңгыратырыга ки­рәк.

 

 

 – Мәгънәсез җырлар­ны­ яратмыйм. Иң беренче чиратта, аның сүзләренә игътибар итәм. Музыка бе­лән тәҗрибә ясыйсы кил­гән кеше кылансын әйдә, тик аңа сүзләр генә салмасын. Татарча җырлар турында әй­түем. Бездә, го­мумән, рә­хәтләнеп ил­һам­ланып тың­лый торган гади инструменталь музыка аз. Ә менә чит ил музыкасын тыңлыйм. Аларны чикләп кенә без­нең музыкантларны танытып булмавы көн кебек ачык. Димәк, без­некеләргә дә халык яратып тыңлый торган шундый ук яхшы музыка иҗат итәргә кала. Бер җыр­ла­тып, истә калган җыр­лар да бихисап. Һәр­кем­нең үз җыры, үз яратканы бар, билгеле.

 

 

– Хәзер бит рифма туры килсен дип, күп очракта җырның мәгънәсенә игътибар да итмиләр. “Чия­-чия”, “Алабута”, “Үп мине, үп” кебек әнә шундый җыр­лар ачуымны чыгара да инде. Бүген чит ил җырлары, чынлап та, артык күбәеп китте. Шул ук “Голос” проектын гы­на алыйк. Анда барлык катнашучылар да диярлек авызын зур ачып, чит ил җы­рын башкара. Шәхсән мин үзем чит ил җырларын ки­метү ягында. Безнең татарда да, урыста да менә дигән җырлар, композиторлар бик күп бит. Без аларны белеп кенә бетермибез.

 

 

– Нинди телдә булуына карамастан, мәгънәсез сүз­ле җырлар ачуымны ки­терә. Мин үзем татар классик баш­кару­чыла­рының җыр­ларын яратам. Чит ил җыр­ларын, бәлки, чикләү ки­рәктер дә, әмма без гло­баль­ләштерү процессыннан читтә кала алмыйбыз. Нинди телдә булса да, халык сыйфатлы җыр тың­ларга тиеш. Бу очракта безнекеләр башкарган җырларның сый­­фаты да чит илнекенә көндәш була алсын иде. Тыю аша гына танылып булмый. Чит ил җыр­ларын чик­ләгән оч­ракта да үзе­без­нең музыкантлар арасында танытырлык җыр­чылар бик аз, ми­немчә. Эс­традада бө­тенләй җыр­лый бел­мә­гән яшьләр сикереп йөри. Үзебезнең яшь музыкантлар танылсын дисәң, аларны сәхнәгә, акчасына түгел, ә сәләт­ләренә карап чыгарырга кирәк. Миңа калса, моның өчен сәнгать советлары төзү зарур.