Бала белән мунчага кергәндә нәрсәне истә тотарга кирәк? (КИҢӘШЛӘР)

 

 

 

 

“Атаң кискән утын түгел,

Анаң яккан мунча түгел.

Аюдай ага бул,

Бүредәй бөгә бул.

Аю баласы, бүре баласы,

Мунча ташы, бүрәнә башы...”

 

Буада яшәүче Гөлсинә Хафизова өч айлык оныгы Даниярны мунчага алып кергәндә гел әнә шул шигырь юлларын кабатлый. “Хәтерлим, әнием исән чакта бәләкәй оныкларын үзе генә мунча кертә иде. Без ишек артында тыңлап торабыз. Ул кат-кат әнә шул шигырь юлларын кабатлый. Соңыннан балага теләкләр тели. Мунчада бер генә сабыйның да елаганын хәтерләмим. Кире­сен­чә, сихәтләнеп китәләр иде”, – дип искә алды ул күңел хати­рә­ләрен. Хафизовлар гаиләсендә элеккеге йола бүген дә саклана. Нарасыйларны мунчада чабу өчен җәен кечкенә себеркеләр дә әзерләп куялар икән.

Кечкенә баланы мунча кер­тер­гә ярыймы? Бу эшне ничә яшь­тән башларга кирәк? Бүген бу сорауларга анык җавап бирүче юк. Берәүләр, чамасын белеп керсә, мунчаның беркемгә дә зыян салганы юк, дип ышандырырга тырышса, икенчеләр исә, артык югары температура өлкәннәрдән бигрәк, балалар өчен куркыныч булырга мөмкин, ди. Шуңа күрә бер яше тулмаган нарасыйны гомумән дә бүлмә температурасында гына юындырырга киңәш итәләр.

 

Балалар табибы Ольга Шәйхуллова фикеренчә, һәр эш­нең дә җае бар. Иң мөһиме – ба­ланың сәламәтлеге үзенчәлек­ләре турында онытырга ярамый.

 

“Мунча өлкәннәргә дә, балаларга да файдалы. Шуңа күрә аннан баш тартырга кирәкми. Ә баланы ничә яшьтә мунча кертә башларга икәнен һәр ата-ана үзе хәл итә. Мәсәлән, йөклелек чорында даими рәвештә мунча кергән хатын-кызлар нарасыйны курыкмыйча эсседә юындыра ала. Чөнки сабый карында вакытта ук мунчага ияләшергә өлгергән була инде. Чабындыруга килгән­дә, саграк булырга кирәк. Яңа туган баланың тән тиресе һава температурасына бәйле үзгәреш­ләргә тиз арада ияләшеп бетә алмый. Шуңа күрә эзлеклелек сак­ларга кирәк. Баланың үз-үзен тотышын күзәтеп торырга да онытмагыз. Сабыйның тәне алсу төстә булырга тиеш. Яңа туган баланың лепкәсе кызарырга яки шешеп чыгарга мөмкин. Бу очракта, тиз арада мунчадан чыгарга кирәк. Мунчадан чыккан бала агарып китсә, кисәк кенә калтырап елый башласа да, сагаерга сәбәп бар”, – ди табиб.

 

Психологлар да кечкенә чакта малай-кызлар мунчага тизрәк ия­лә­шә, дигән фикердә. “Нәни­ләрне тез өстендә утырткан килеш юындырсагыз, әйбәтрәк. Бу психологик яктан ышаныч өсти. Өч яшьтән соң бала мунчадан курыкмый инде. Сабыйларны кызыктыра белергә генә кирәк. Мунча керү өчен махсус уенчыклар сатып алыгыз. Аларны ләүкәдә генә сакларга киңәш ителә. Резинадан эшләнгән балык яки су тегермәне дустын мунчада гел көтеп торачак. Балага махсус мунча сөлгесе алсагыз да ярый. Хәзер аларның ниндиләре генә юк. Плащ рәвешендәгесе дә бар. Баланы мунчага кулыннан тотып кермәскә тырышыгыз. Ишекне ачып, түргә узарга тәкъдим итегез. Ул үзен “зур” бала дип хис итсен”, – ди психолог Алисә Закамская.

 

1. Җиде яше тулмаган баланы мунча керткәндә, уртача температура 70-80 градустан артмаска тиеш.

2. Юеш идәндә аяк таеп егылудан саклану өчен, балага махсус аяк киеме сатып алырга киңәш ителә.

3. Чабынганда сабый көйсезләнә башлый икән, түз инде, дип үгетләмәгез. Баланы тиз арада салкынча урынга алып чыгарга кирәк.

4. Бала атнасына бер-ике тапкыр мунча керсә, шул җитә.

5. Әле яңа гына өстәл яныннан торып киткән сабыйны мунчага алып барырга ярамый. Ике сәгать чамасы көтегез. Ач карынга эсседә юындыру да киңәш ителми.

6. Мунчада эчәргә су алып барыгыз. Ул баллы булса да ярый.

7. Баланы мунчада үзен генә калдырмагыз.