“Әти, ник алимент түләмисең?”

 

Казанның Совет районында гына да бүген алимент түләмәүче 1599 кеше исәпләнә. Аларның 90%ы тәртипсез яшәү рәвеше алып баручылар – наркоманнар, исерекләр, төрмәдә утырып чыкан кешеләр. Узган атнада приставлар белән рейдка чыгып, алимент түләмәүче кайбер ир-атлар белән турыдан-туры аралашырга туры килде. Гадәттә, алименттан качып яшәүчеләр килгән приставларга ишекне ачмый. Тик бу юлы башкачарак булып чыкты. Беренче шакуга ук ишек ачылды. Фатир хуҗасы безнең эчкә узуга да каршы килмәде. 

 

Сергей Ермолаев аерган хатынына инде 4 ел алимент түләми икән. Шушы вакыт эчендә шактый зур сумма җыелган: 304 мең сум! Приставларның сүзләренә караганда, 1981 елгы Сергей Ермолаев төрмәдә утырып чыккан. Бүген беркайда да эшләми. Алимент түләмәүнең сәбәбен Сергей бик гади аңлата – бала минеке түгел ди. 

 

– Хатынга әйттем, – ди Сергей, – әйдә, ДНК анализы ясыйбыз, дидем. Ризалашмады. Кыйммәт ди. Син шикләнәсең икән, үзең яса ди. Уртакка салыйк дидем. Анысына да риза түгел...

 

Казанның Совет районы суд приставы Марина Захарова Сергейның үз баласын танымавы алимент түләмәү өчен бер хәйлә генә дип аңлатты. Ул хәтта хатыны һәм баласының кайда яшәгәнен дә белми икән. Приставлар аны инде күп тапкырлар кисәткән. Сергей беркайда да эшләми, эшләргә теләге дә юк. Бу килүдә приставлар Сергей яшәгән фатирдагы милеккә арест салды. 

 

– Ул бер ай эчендә эшкә урнашырга һәм шул турыда приставлар хезмәтенә хәбәр итергә тиеш, – ди Марина Захарова. – Сергейның бурычы шактый зур. Мондый зур сумманы ул якын арада гына түли алмаячак...

 

Казанның Совет районында яшәүче Сергей Булкинның түләнмәгән алиментлары исә 900 мең сумнан артык икән. Казан өчен бу – абсолют рекорд! 

 

– Булкин без килгәндә бервакытта да өендә булмый, – ди Марина ханым. – Аның эзенә төшеп булмый әлегә.

 

 

Алимент түләмәүчеләрнең тагын берсенә сугылабыз. Раил Гаязов өендә юк. Күршесе инде аны бер ай күрмәгән. Без китәргә җыенганда Гаязов исерек хәлдә үзе дә кайтып төште. Алиментларны түләргә ышандырды. Приставлар мондый сүзләргә гадәттә ышанмый. Бу килүдә алар Раилне вакытлыча машина йөртү таныклыгыннан мәхрүм итү турындагы кәгазьгә кул куйдырып китте. 

 

2016 елдан суд приставларына Владимир Путин яңа вәкаләт бирде: хәзер алимент түләмәгән гражданнарның машина правасын алачаклар. Мондый тәҗрибә Белоруссиядә инде күптән кулланыла икән. 

 

2016 ел башыннан Татарстан приставлары 328 кешенең машина йөртү таныклыгын алу турындагы беркетмәне ЮХИДИгә җибәргән. Әмма әлегә аларның берсенең дә машина йөртү таныклыгы алынмаган. Моны тормышка ашыру өчен механизмнар эшләнеп бетмәгән икән. 

 

– Алимент түләмәүче моңарчы хәйләгә барып, машинаны башка кеше исеменә терки иде, – ди суд приставлары федераль хезмәтенең Татарстан буенча идарәсе башлыгы урынбасары Гөлнара Габдрахманова. – Без бу транспорт чарасына арест сала алмый идек. Хәзер бурычлы кешенең машина йөртү таныклыгын алабыз һәм ул рульгә инде утыра алмый.

 

Алай да законда искәрмәләр бар икән. Машина йөртү таныклыгын алу өчен:

 

1. Алимент буенча бурычның суммасы 10 мең сумнан артык булырга тиеш;

2. Беренче һәм икенче төркем инвалидлардан машина йөртү таныклыгы бөтенләй алынмый

3. Әгәр транспорт чарасының хуҗасы таксида йә булмаса пассажир автотранспортында эшләп, бу аның өчен бердәнбер акча эшләү чарасы булган очракта да правага тимәячәкләр 

 

– Бүген күп кешеләр алимент түләүдән качып йөри, – ди Гөлнара Габдрахманова. – Аларны бөтен Россия буенча эзлибез. Алимент түләмәүчеләргә карата узган ел 1 мең 100 җинаять эше ачтык. Алай да бу категория гражданнарга закон әлегә йомшак. Андыйлар җинаять кодексының 157нче маддәсе буенча штраф түли, йә булмаса шартлы рәвештә ирекләреннән мәхрүм ителә. 

 

Статистика буенча, Россиядә аерылышкан гаиләләрдә яшәүче балалар саны 3 миллион ярымнан артып китә. Алиментларны шуларның бер миллионы гына ала. Калган хатын-кызлар гаилә хәлләре авыр була торып та, ни өчендер элеккеге ирләрен алиментка бирми.