поиск новостей
  • 19.06 "Болганчык еллар. Мөһаҗирләр" Камал театры (яңа бина), 19.00, 16+
  • 19.06 "Мәхәббәт күгәрченнәре" Кариев театры, 18.30, 16+
  • 20.06 "Матур-City" Кариев театры, 18.00, 12+
  • 21.06 "Тапшырылмаган хатлар" Камал театры (иске бина), 18.00, 16+
  • 22.06 "Рәшә" Камал театры (иске бина), 18.00, 16+
  • 23.06 "Анна Ахматова: Вакыт кайтавазы" Кариев театры, 13.00, 12+
  • 24.06 "Ситса туй" Камал театры (иске бина), 19.00, 16+
  • 25.06 "Әтәч менгән читәнгә" Камал театры (иске бина), 19.00, 12+
  • 25.06 "Позывной Татарин" Кариев театры, 18.30, 16+
  • 26.06 "Көзге кайтаваз" Камал театры (иске бина), 19.00, 12+
  • 27.06 "Сүнгән йолдызлар" Камал театры (яңа бина), 19.00, 12+
  • 27.06 "Ак чәчәкләр кебек..." Кариев театры, 18.30, 12+
  • 28.06 "Сары елга" Камал театры (яңа бина), 12.00, 16+
  • 28.06 "Санаулы кичләр" Камал театры (яңа бина), 17.00, 16+
  • 29.06 "Аналар улларын көтәләр" Камал театры (яңа бина), 17.00, 16+
  • 30.06 "Матурлык" Кариев театры, 18.30, 12+
Бүген кемнәр туган
  • 16 Июнь
  • Хәйдәр Бигичев (1949-1998) - җырчы
  • Марат Әхмәтов - дәүләт эшлеклесе
  • Нияз Сабирҗанов - дин әһеле
  • Айсылу Лерон - журналист
  • Ярлы Кәрим (1901-1937) - шагыйрь
  • Гомәр Гали (1900-1954) - әдәбият галиме, язучы
  • Рифкать Закиров (1938-2007) - шагыйрь
  • Казан шәһәре, Хәйдәр Бигичев урамында барлык уңайлыклары булган ике бүлмәле фатир җәйгә (июнь, июль, август) арендага бирелә. 89196257607
  • Приглашаю вас на пробное занятие по йоге, подойдет для начинающих и для продолжающих, для того, чтобы скорректировать качество выполнения асан. Здесь я отслеживаю отстройку асан. Пробное занятие 350 рублей, каждую среду с 19:30 до 20:30 на Лесгафта 3. Телефон для предварительной записи 89178965723 - Диляра.
  • Корбанга торле нэселле сарыклар, тэкэлэр, бэтилэр сатыла. Чалып, эшкэртеп биру дэ каралган. Кондэлек яшь сарык итеннэн ясалган свежий шашлык. Сарыклар Балтач районы Норма авылында. Заказларны алдан жибэрсэгез яхшырак булыр. Арзан бэялэр. +7 987 424-55-31
  • Кумер самоварын (трещина) тозэтуче кирэк. Ватсап 891729565
  • Казанда квартиралар, өйләр ремонтлыйбыз. Уртача бәяләр, тәҗрибә зур. 89061103971
  • Салават күпере торак комплексындагы яңа йортта (Илһам Шакиров, 22 адресы буенча) ике бүлмәле фатир сатыла. Бәясе - 7 миллион, 200 мең. Тел.89274349202
  • Массаж, хатын-кызларга. Общий массаж - 1,5 сәгать - 1500 сум. Әпсәләмов урамы, 29 йортта. Вт, чт, сб, вс. кичке якта. 8-9510-67-94-70
  • Ремонтирую стиральную и посудомоечную машину! Качественно и с гарантией! Частный мастер из Казани 89179273966
  • гАРАЖНАЯ РАСПРОДАЖА.Якынча 40-50 исемдә төрле елларда чыккан рус телендә басылган рус һәм чит ил әдәбиятын сатам.Җыенысын 499 сумга бирәм.89274897219 ( ватсап )
  • Казанның Белинский урамындагы йортта 12 кв.метрлы бүлмә (фатир статусында) сатыла. Тел:89178962605
Архив
 
17.01.2016 Җәмгыять

"Эчмәдең түгел, чиләге белән койдың, айнырга вакыт" - наркодиспансерда татарча сөйләшүгә тап булдым

– Әйдә, ашап аласыңмы? Ничә көн тәгам ризык капканың юк.
– Нинди ашау ди ул, үтә дип беләсеңме әллә? Ярты стакан салып бирсәң, эчәр идем. Берәр “чәкүшкә”гә чыгып кермисеңме? Шуны тоткач, бүтән тамчы да капмас идем...

– Хушлашу хөрмәтенәме? Ярамый, агай. Эчмәдең түгел, чиләге белән койдың. Айнырга вакыт. Акча кызгана дип уйлама, бетәсең бит...
– Әй, аңламыйсың хәлемне, бөтен эчем яна. Пожар миндә, пожар...

Республика наркология диспансеры поликлиникасына килеп керүгә, коридорда әнә шундый татарча сөйләшүгә тап булдым. Озата килүче ир-ат – илле­ләрдә, икенчесен – сакал-мыек басканын – ни­чәдә дип тә әйтә алмыйм. Баш ташлап эчкән кеше карт күренә бит ул. Абзыйның бу дәва йортына беренче генә килүе түгел икән.

 Коридорда дистәгә якын кеше, яртысы – озата килүче. Бер ир-ат урындыкларны тезеп куйган да тирән йокыга талган. Ярый әле монда туңарлык түгел. Шул хә­лендә салкын урамда калса, өшеп харап булыр иде. Әнә алпан-тилпән атлап, ир-ат, артыннан хатын-кыз килеп керде. Хатынның бер кулында – зур сумка, икенче кулы белән ирен егылып китүдән саклап бара. Ирнең аягына потлы гер такканнармыни, авыр адымнар белән, чайкала-чайкала, көчкә йөри. Болар да районнан килгән татар гаиләсе булып чыкты. “Начар кеше түгел ул, – ди Әнисә ханым (исеме үзгәртелде). – Ну бер башласа, туктый алмый, авыру инде. 31 декабрьдә кич эштән кайтты. Илле грамм шампан шәрабы гына эчкән иде, шуннан бирле айныганы юк...”

Яңа ел каникулыннан соң Россиянең баш наркологы Евгений Брюн, наркология диспансерларына мөрәҗәгать итүчеләр күбәйде, андыйларның саны тагын да артачак, чөнки алда дини бәйрәмнәр булачак, анысы да алкогольсез узмый, дип белдергән иде. “Безгә тыела алмыйча эчүдән бик күп килә башладылар димәс идем. Узган еллар белән чагыштырганда азрак та, – ди республика наркология дис­пансерының өченче бүлеге мө­ди­ре, психиатр-нарколог Булат Гатин. – Баш ташлап эчүчеләрнең бөте­несе дә өеннән чыкмады әле. Бу хәл бераз соңрак, гыйнвар азагы, февраль башында булачак. Ул чорда инде күбрәк “алкоголь психозы” белән киләләр. Халык телендә ул “белая горячка” дип атала”.

Диспансерның поликлиникасы да ике көн элек кенә эшли башлаган, мөрәҗәгатьләр шуңа да аздыр. Аннары алкоголизмнан аноним рәвештә дәвалаучы шәхси кабинетлар да шактый бит хәзер. Кайберәүләр бәйрәмнең соңгы көннәренә кадәр эчә дә, бер-ике көн кала шәхси клиника бел­геч­ләренә акча түләп, дәваланып чыга. Аларны өенә чакыртучылар да бар. Шулай итеп, атна буе айнымаган кеше канын алкогольдән чис­тарттырып, үзен нормага китерә, махмырдан котыла һәм вакытында эшкә чыга. Андыйларның “алкоголик” икәнен якыннарыннан тыш беркем дә белми кала.

Ә менә республика диспансерына ел дәвамында районнардан, авыллардан килүчеләр шактый. “Районнарда психиатр-нарколог­лар яхшы эшли, кешене вакытында безгә җибәрергә тырышалар”, – дип аңлата моның сәбәбен Булат Ильяс улы. Мисалга Югары Ослан, Саба, Питрәч, Әлки районнарын китерде ул. Озакка сузылган Яңа ел бәйрәмнәреннән соң районнар да әлегә дәррәү кузгалмаган.

Алкоголизмнан мәҗбүри дә­валау юк. Кеше үзе теләмәсә, ирексезләп айнытып булмый. Булат Гатин коридордагы “ярты гына стакан җитми калды”, дип ялварган абзыйның халәтен болай аңлата: “Аның айну теләге зур. Туганнарына, зинһар, үлгәнче, диспансерга илтеп калыгыз, үзем тыела алмаячакмын, дигән ул. Без аны дәвалап айнытачакбыз. Ләкин чир тиз генә узмый, эчәсе килү теләге басылмый, чөнки психологик бәйлелек дигән нәрсә дә бар. Ул озакка сузыла. Тынычланганчы 20 көннәр уза”.

Ә “алкоголь психозы”на әй­ләнү начар сыйфатлы аракы эчү, бер­ни­чә эчемлекне бергә кушу аркасында да булырга мөмкин. Начар сыйфатлы исерткеч эчемлекне күбрәк авыл җирләрендә яшәүчеләр куллана. Кичен кибет­ләр ябык, ачык булса да, сәгать уннан соң хәмер сатылмый. Шуңа күрә авылда кичкырын “итәк асты” сәүдәсе башлана. Эчкән кеше аракының, спиртның сыйфаты турында уйлап тормый. “Узган ел бер очрак аеруча истә калды, – ди Булат Гатин. – Казанга якын бер районнан 30 яшьләрдәге бик авыр хәлдәге татар егетен ки­тер­деләр. Аның йөзенә карарлык түгел иде: кыйналудан тәне кара янып беткән, йөзе таушалган, гәүдәсе бетәшкән. Биш-алты көн буе аңына килә алмый азапланды, үлем белән тартышты. Без, бер төркем белгеч, аның яныннан бер минутка да кит­мәдек. Көч-хәл бе­лән алып калдык. Ике ай да узмады, тагын шул хәлдә килеп керде. Аның гомерен саклап калу өчен яңадан күпме көч түгәргә туры килде. Аякка бас­тырып, кеше рәтенә кертеп, чыгарып җи­бәр­дек...” Егет ике­сендә дә 5 литрлы баллоннарда сатылучы сыйфатсыз спирт эчеп агуланган икән. Шәһәр җирендә исә наркотик белән аракыны катнаштыру оч­раклары булгалап тора. Болар шулай ук агулану белән тәмам­лана, йөрәккә, үпкәгә зыян килә, бавыр белән бөер эштән чыга.


Фәния АРСЛАНОВА
Ватаным Татарстан
№ --- | 15.01.2016
Ватаным Татарстан печать

▲ Өскә
Матбугат-инфо
Матбугат.ру
Ватаным Татарстан
Шәһри Казан
Бердәмлек
Рәшит Ваһапов фестивале
Камал театры
Тинчурин театры
Татар дәүләт филармониясе
Ирек мәйданы
Татарстан яшьләре
Кариев театры
Идел
Өмет
Татарстан китап нәшрияты
Шаян
Татаркино
Татар телен һәм ТР яшәүче халыклар вәкилләренең<br />туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе
ТР Авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министрлыгы