поиск новостей
  • 29.03 "Рөстәм маҗаралары" Кариев театры, 13:00
  • 29.03 "Кияүләр" Тинчурин театры, 18:30
  • 30.03 "Кәҗүл читек" Кариев театры, 11:00
  • 30.03 "Тапшырыл...ган хатлар" Кариев театры, 18:00
  • 30.03 ПРЕМЬЕРА "Флешка, рэп һәм мәхәббәт"Тинчурин театры, 13:00 һәм 17:00
  • 31.03 "Шәй-бу, шай-бу" Кариев театры, 18:00
  • 31.03 "Өч аршын җир" Тинчурин театры, 17:00
  • 02.04 Хан кызы Турандык. Тинчурин театры, 18:30
  • 03.04 Гомер буе сине көтәм. Тинчурин театры, 18:30
  • 04.04 Кияү урлау. Тинчурин театры, 18:30
  • 05.04 Гастрольләр: Тайна замка на холме. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 11:00 һәм 13:00
  • 05.04 Гастрольләр: Ханума. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 18:30
  • 06.04 Гастрольләр: Мастер и Маргарита. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 07.04 Гастрольләр: Мелодия коралловых бус. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 09.04 Җилкәнсезләр. Тинчурин театры, 13:00 һәм 18:30
  • 10.04 Синең хакта… Тинчурин театры, 18:30
  • 11.04 Ядәч! Исемдә! Бер гаилә трагикомедиясе. Тинчурин театры, 18:30
  • 12.04 Флешка, рэп һәм мәхәббәт. Тинчурин театры, 18:30
  • 13.04 Яратам! Бетте-китте! Тинчурин театры, 17:00
  • 14.04 Полиционер. Тинчурин театры, 17:00
Бүген кемнәр туган
  • 29 Март
  • Шәкүр - җырчы
  • Рөстәм Абязов - дирижер
  • Илфат Фәйзрахманов - журналист
  • Мөхәммәт Сабиров (1932-2015) - дәүләт эшлеклесе
  • Айгөл Хәйри - җырчы
  • Ринат Хәйретдинов - көрәшче
  • Никах, юбилей,Туган кон,балалар бэйрэмен,торле кичэлэрне алып барабыз.8-4кэ хэтле шалтыратта аласыз.89393453961
  • Чистаидан иорт сатып Алам чистаинын узенэн 89274905164
  • 1 булмэле фатир моселман гаилэсенэ озак вакытка арендага бирелэ ЖК Салават купере. Собственник ( риелтор тугел!!!)89509488227.
  • Сдается 2-х комнатная квартира по ул. Ф.Амирхана порядочной семье на длительный срок. В квартире есть мебель, рядом остановка, магазины, рынок. Только граждане РФ без животных!!! 8-965-584-66-30 собственник.
  • Продаю листы нержавейки 530х630, толщина 3,5мм, запчасти на УАЗ.тел 89178553159.
  • Коттедж төзэргэ кирэк казанда минэм номер 89274905164
  • Баян сатыла. Казан. Тел.:89003238614
  • татар теленең аңлатмалы сүзлеге сатыла, 3 томда, Казан, Татарстан китап нәшрияты, 1981 ел. тел.8 919 647 47 91
  • Казанда оч булмэле фатирнын залына тэртипле кыз эзлим. Бигичев урамы. Риелторсыз 89600347300
  • Исэнмесез! Бенто тортларга hэм капкейкларга заказлар кабул итэм! Казан шэhэре. 89377708700 Динара.
Архив
 
21.08.2015 Җәмгыять

Таулы-ташлы Төркиядә (ФОТО)

Миңа быел Кече Азия илендә – Төркия дәүләтендә булырга туры килде. Максатым – география укытучысы буларак, көн-батыштан көнчыгышка таба – Европадан Азиягә күчү иде. Чөнки мин былтыр көнбатыш ягындагы Греция буенча сәяхәт иткән идем.

Кече Азия – Азиянең көньяк-көн-батышындагы зур ярымутрау. Нәкъ шунда, тулысы белән диярлек, Төркия дәүләте урнашкан да инде.

Бодрум. Антик заманда Бодрумның үзәк өлешендә легендар Галикарнас мавзолее урнашкан булган. Рыцарьлар заманында, Изге Петр ныгытмасын төзү вакытында, атаклы мавзолейның мәрмәр һәм гранит блокларыннан файдаланганнар. Әле дә булса бүгенге Бодрумда алар шәһәрнең символы саналалар. Хәзерге вакытта биредә су асты археологиясенең кабатланмас музее бар. Музейда диңгез төбеннән табылган уникаль әйберләрне күреп, аларга карап, хозурланып туярлык түгел.

Әле 60 еллар элек кенә Бодрум урынында балыкчылар бистәсе булган. Ә ул бүген инде танылган курортлар рәтенә керә, Европадан һәм Төркиянең үзеннән бирегә туристлар агыла. Бодрум шулай ук – серфинг һәм паруслы спорт популяр булган шәһәр. Эгей диңгезенең үтә күренмәле суы, матур коену, кызыну урыннары, шәһәрнең искиткеч гүзәл төзелеше – туристларны, ял итүчеләрне үзенә чакырып тора.
Дидим. Бодрумны караганнан соң, туристик автобус безне 90 чакрым ераклыктагы Дидим шәһәренә алып китте. Ул шулай ук Эгей диңгезе буена урнашкан. Шәһәр 1990 еллар тирәсендә генә төзелә башлаган әле, ягъни ул бик яшь. Аңа чаклы биредә балыкчылар авылы гына булган. Ә инде хәзер ул искиткеч матур туристлар үзәгенә әверелеп бара, монда төзелешләр гөрләп тора. Шунысына игътибар иттем, төрекләр 5 катлы биналардан биегрәк биналар төзергә тырышмыйлар. Монда нигездә ике катлы коттеджлар өстенлек итә. Һәр йорт түбәсендә кояш энергиясе белән эшли торган батареялар урнашкан. Алар түләүсез, нужасыз, бернинди чыгымсыз шактый зур бакларда кайнар су җылыталар.

Дидим шулай ук антик шәһәрләр рәтенә керә һәм Аполлон храмы белән нык бәйле. Аполлон храмы Греция дәүләтендә дә бар, үткән ел мин аны караган идем, ләкин ул бик нык җимерелгән, ә биредәге храм шактый дәрәҗәдә сакланып калган. Аның баскычлары шулкадәр биек, көчкә сузылып атлыйсың. Таш колонналарның зурлыгы, биеклеге, төзелеше таң калдыра.

Дидимның Эгей диңгезе яры буендагы комлыгын Алтын ком дип йөртәләр. Биредә су коену, кызыну урыннары тоташ булып, яр буенча сузылган. Мин дә анда озак кына су коендым, рәхәтләнеп кызындым.

Дидим шактый зур, ул 2900 гектар мәйданны алып тора, аның 60 чакрымы диңгез буенча сузылган һәм шуның 13 чакрымы су коену, кызыну урыннарына туры килә. Биредә бухталар да бик күп. Диңгез суы чип-чиста, су астындагы балыкларның йөзгәне күренеп тора, вакыт-вакыт алар аякка да килеп бәреләләр.

Истанбул. Төркиягә барып Истанбулны күрмәсәң, Төркияне күрмәгән дә шикелле буласың диләр. География дәресләрендә Истанбул шәһәрен еш искә төшерсәм дә, аны үз күзләрем белән күргәнем юк иде әле. Истанбул халкы ике Мәскәү чаклы икән – биредә 20 млн. чамасы кеше яши. Иң беренче күзгә ташланганы – автомобиль бөкеләре. Казандагы бөкеләр моның белән чагыштырганда чүп кенә.
Истанбул – контрастлар шәһәре. Биредә байлар да, ярлылар да яши. Күп катлы йортлар да, алачыклар да төзелгән һәм әле дә төзелә. Монда чисталык та бар, шапшаклык та җитәрлек.

Шәһәргә нигез безнең эрага чаклы 658-660 елларда ук салынган, борынгы атамасы Бизант булган. Ә инде безнең эрага чаклы 330 елда аны Константинополь дип атап йөртә башлаганнар. Шәһәр Босфор бугазының Мәрмәр диңгезенә чыга торган җиренә урнашкан. Географик урынының уңайлы булуы Истанбулның алга китүенә этәргеч биргән. Биредә зур порт та, тимер юл станциясе дә, халыкара аэропорт та бар. Шәһәр Төркиядә җитештерелгән барлык продукциянең 60 процентын җитештерә.

Истанбулда мине таң калдырганы – Изге София мәчете булды. Аның эченә үтеп керүгә бик зур гөмбәзе шаккатыра, андый гөмбәзне минем моңарчы беркайда да күргәнем булмады. Аның аскы өлешенә Коръән аяте язылган. Аны язу өчен шулкадәр биеклеккә менү һәм язу осталыгы мине гаҗәпләндерде дә инде. Әлеге мәчет хакында уннарча риваять туган, китаплар язылган, фильмнар төшерелгән. Ул Госманлы империясе чорындагы Ислам диненең төп сакчысы булып торган. Биредәге таш диварлар – тарихның үзе.

Шәһәрнең Солтан Әхмәт мәйданын да күрдем. Көнчыгыш Рим империясе чорында әлеге мәйдан ипподром булып хезмәт иткән. Шунда ук урнашкан Солтан Әхмәт мәчете иң матур корылмалардан булса, әлеге мәйдандагы Зәңгәр мәчет алты манарадан ясалуы белән аерылып тора. Ә мондагы Топкапы (туп капкасы) сарае Истанбулны яулап алган Солтан Мәхмәт тарафыннан төзелгән һәм 400 ел дәвамында Госманлы империясенең идарә үзәге булып торган. Биредә чыгарылган карарлар Төркия дәүләтен генә түгел, ә бәлки дөнья тарихын үзгәртүгә дә өлеш керткән. Әлеге сарайда бүгенге көндә иң зур алмаз – “Кашыкчы” алмазы саклана.

География укытучысы буларак, мине Босфор бугазы бик кызыксындырды. Төрекләр аны Кара диңгез бугазы дип атап йөртәләр. Озынлыгы 30 чакрым булган әлеге бугаз Европаны Азиядән аера һәм бер үк вакытта Кара һәм Мәрмәр диңгезләрне тоташтыра. Босфор аша берничә күпер салынган.

Памуккале. Төрекләр шулай ук: “Әгәр инде син Памуккалены барып күрмәсәң, Төркиядә булдым димә”, – дигән гыйбарәне дә кулланалар. Шуңа күрә мин дә Памуккалега бардым. Ул чын-чынлап фантастик урын һәм аның бай тарихы да бар икән. Памуккалены татарчага тәрҗемә иткәндә “мамык кальга” дигән мәгънәне белдерә. Чыннан да, ул мамыкка охшаган сарай, крепость кебек икән. Ул табигый рәвештә барлыкка килгән: җир өстенә ифрат күп күләмдә известь катламнары бүленеп чыккан һәм гаҗәп манзара тудырган. Памуккале бик борынгы заманнан ук дәвалау сыйфатына ия термаль курорт санала. Биредәге су кальцийга бик бай, ул йөзләрчә еллар дәвамында тау авышлыгы буенча агып, могҗизага ия террасалар, кечкенә бассейннар барлыкка китергән. Мондагы термаль бассейнның температурасы 35 градуска җитә. Заманында биредә үзенең сөйгән яры белән Клеопатра да булган, алар шул бассейнда коенганнар. Мин дә алар коенган бассейнда коендым, тик атлап йөрүләре бик кыен булды, чөнки аның төбендә борынгы шәһәр – Хиераполисның бик зур таш калдыклары ята.
Төркия – таулы-ташлы ил, шул ук вакытта таулар ылыслы урманнар белән яшеллеккә төренгәннәр. Ләкин алар никадәр генә матур булсалар да, Татарстанга җитешә алмый инде. Чит илләрдән туган җирне сагынып, аның кадерен белергә өйрәнеп кайтасың.

Фото №1

Фото №2


Җәүдәт ХӨСӘЕНОВ
Татарстан яшьләре
№ --- | 21.08.2015
Татарстан яшьләре печать

▲ Өскә
Матбугат-инфо
Матбугат.ру
Ватаным Татарстан
Шәһри Казан
Бердәмлек
Рәшит Ваһапов фестивале
Камал театры
Тинчурин театры
Татар дәүләт филармониясе
Ирек мәйданы
Татарстан яшьләре
Кариев театры
Идел
Өмет
Татарстан китап нәшрияты
Милли Музей
Шаян
Татаркино
Ханский дом
Татар телен һәм ТР яшәүче халыклар вәкилләренең<br />туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе
«Элита»