Бауман урамында Матбугат йорты кире кайтарыла?

Таптыкмы, әллә югалттыкмы? Үзгәртеп корулардан соң Бауман урамында Матбугат йорты кабат ишекләрен ача дигән хәбәр таралгач, җәмәгатьчелек әнә шул сорауга килеп төртелде. Ник дигәндә, заманында Туфан Миңнуллин әйткән фикер гамәлгә ашмый калды.

Туфан Миңнуллин исә, Матбугат йортын язучыларга тапшырырга, анда әдәби музей төзергә кирәк, дигән тәкъдим белән чыккан иде. Бу уңайдан “Бауман урамы Матбугат йорты” акционерлык җәмгыяте җитәкчесе Виталий Большаков журналистларны тынычландырырга ашык­ты. Аның әй­түенчә, беркем дә беркем­нең дә өлеше­нә кермәгән. Өстәвенә җи­тәк­челек Татарстан Язучылар берлеге белән хезмәт­тәшлек итәргә вәгъдә бирә. Татар язучылары чаралар үткәрә алачак, ди алар. Мөгаен, Тукай залы Татарстан китап нәш­риятына куллануга шул мак­саттан тапшырылгандыр да инде.

Нәшрият җитәкчесе Илдар Сәгъдәтшин бу вакыйганы нигезгә кире кайту дип бәяли:

– Безнең биредә 50 кв метр мәйданны биләгән китап кибетебез, 120 кв метр­лы Тукай залыбыз бар. Әлеге зал элек нинди булса, шул рәвешле торгызылган. Инвесторга Мәдәният министрлыгы баштан ук Тукай залын торгызу шартын куйган булган. Алар бу эшне элеккеге кыяфәтен саклап, Язучылар берлеге белән киңәшләшеп башкарып чык­каннар да. Залыбыз да, кибет тә иң заманча техника белән җиһазланачак. Тауар ассортименты ягыннан кибет Совет чорындагысыннан ким булмаячак. Артыграк та булачак әле. Чөн­ки мөмкинлекләребез артты, без инде Интернет аша да китап сатуны оештыра алачакбыз.

Нәшрият җитәкчесе әй­түенчә, Бауман урамында кибетең булу ул – бик зур табыш. Урамга чыгып китап авторлары белән очрашулар үткәрергә, автор имзалаган басмаларны сатуга чы­гарырга һәм бик күп башка чаралар үткәрергә була. Бауман урамының исә кешедән өзелеп торганы юк. Шуңа күрә Илдар Сәгъ­дәтшин үзәк урамда шушы кадәр мәйдан булуны хуп­лый. Тукай залы озакламый беренче кунакларын кабул итәчәк. 22 июльдә Татарстан китап нәшриятына 96 ел тулу уңаеннан биредә редколлегия утырышы үт­кәреләчәк. Анда Габдулла Тукайның 130 еллыгын үт­кәрү буенча чаралар исемлеген төзү дә күздә тотыла.

Татарстан Дәүләт Сове­тының мәдәният, фән, мә­гариф һәм милли мәсьә­ләләр комитеты рәисе Ра­зил Вәлиев исә китап нәш­рияты җитәкчесенең шат­лыгын уртаклашырга ашыкмый:

– Татарстанның башкаласы Казанда атаклы китап йортын югалту мәдә­ния­тебез өчен дә, әдәбиятыбыз өчен дә һич тә матур кү­ре­неш түгел. Мин моны элек тә әйтә килдем, хәзер дә шул фикердә калам. Рес­пуб­­ликабыз көннән-көн үсә, алга бара, ә ни өчен шушы өл­кәдә – китап тарату, халыкны китапка якынайту өлкә­сендә генә артка калырга тиеш соң без? Элек Матбугат йорты тулаем язучылар, журналистлар йорты иде. Халык аны әдә­биятны пропагандалау, китапка якынаю йорты дип кабул итте. Хәзер без бу мөм­кинлектән колак кактык, монда “Ногай” кунак­ханәсе булачак. Шулай итеп беренче катта урнашкан, Казан­ның горурлыгы булган китап йортыннан да коры калдык. Башта анда китап кибете булдыру бө­тенләй каралмаган иде. Язучылар, журналистлар җитәкчеләргә мө­рәҗәгать иткәннән соң, кибет өчен 30 кв метр мәйдан бирергә карар кылганнар. Җәмә­гать­челек дул­кынлануы тынмагач, кибет өчен 50 кв метр мәйдан бүлеп бир­деләр. 1 миллион 207 мең кеше яшәгән Казан өчен, 8 миллион татар халкы өчен аның башкаласында бер зур китап кибете булмау һич кенә дә дөрес түгел. Казан – дөнья буйлап си­белгән татар халкы өчен беренче чиратта рухи башкала да бит әле ул.
Разил Вәлиев әйтүенчә, башкалабызга килгән туристлар саны артканнан-арта. Алар арасында мил­ләттәшләребез, төрки кар­дәшләребез дә күп. Рухи ихтыяҗны исә токмачлы аш, өчпочмак ашатып кына канәгатьләндереп булмый. Туристлар да милли ашлардан бигрәк басма продукция белән кызыксына.

Без исә тарихи биналарны бизнес үзәгенә әйлән­дерү белән мәшгуль. Шулай булгач, “Ногай” кебек милли исемле кунакханәләр белән без беренче чиратта үз-үзебезне алдыйбыз булып чыга түгелме соң? Әлегә татарның басма продукциясе идән астында сатыла. Ә Камал театрындагы, “Идел-Пресс” бинасындагы китап сату почмаклары халык ихтыяҗын тулаем ка­нәгатьләндерерлек тү­гел, ди Разил Вәлиев.

Мөгаен, Шәриф Камал исемендәге әдәби музейны Татар китабы йорты дип үзгәртү – Казан үзәгендә татар китабына урын табу җәһәтеннән чираттагы омтылыштыр. Милли музей белән бергәләп тотынылган бу ниятне Разил Вәлиев аптыраганнан башланган эш дип бәяли. “Матбугат йортындагы китап кибетен югалткач, бүтән чарабыз калмады”, – ди ул.

Тукай залы һәм татар китабы кибете исә рәсми рәвештә 16 августта ачылачак. Август аенда Болгар номерларында Тукайга багышланган экспозиция дә эшли башлаячак. Ул беренче тамашачыларын 30 август – Республика көнен­дә кабул итәр дип фаразлана. Бик кызганыч, әлегә әнә шундый почмаклар белән генә күңелне юатырга туры килә.