Зиннәтулла Билялетдинов белән ИНТЕРВЬЮ

Ә без печәле якташыбыз, Россиянең атказанган тренеры белән плей-офф башланган көнне – 28 февральдә очрашып кайттык. Зур спорт тормышында кайнаган шәхесләр зур ярышлар алдыннан интервьюлар бирүгә сагаеп карыйлар, янәсе, алдан сүз куерту җиңү бәхетен кулдан ычкындырачак. Менә шундый ырымга күбрәк ышаналар спортчылар. Әмма ләкин якташлары өчен Зиннәтулла Хайдәрович бу кагыйдәдән тайпылырга мәҗбүр булды һәм безне Казанда бик җылы каршы алды: “Ривьера” кунакханәсенә урнаштырды, “Ак барс” белән “Автомобилист” уеннарына билетлар бүләк итте, аквапаркта күңел ачу, ял итү мөмкинлеге тудырды. Ә иң мөһиме – беренче уеннан соң ул үзе безнең белән очрашырга кунакханәгә килде, шунда кайбер сорауларыбызга җаваплар да бирде.

 

 

- Әлбәттә, мин бу көчне нык тоям һәм шуңа “Ак барс”ның уенын югары дәрәҗәдә тотарга тырышабыз. Татарстанның беренче президенты, хөрмәтле Минтимер Шәрипович та мине Казанга чакырганда шул хакта кисәткән иде. Аның: “Син “Ак барс”ны бөтен татарларның горурлыгы итәргә тырыш”, - дигәне бүген дә хәтердә һәм гел шуңа омтылам, газиз халкым алдында зур җаваплылык тоям. 

 

Бу җаваплылыкны, бөтен татарларны берләштерүче функцияне мин өстәмә йөк димәс идем, ә изге бурычыма тиңлисем килә. 

 

Яхшы уен күрсәтүгә килгәндә, әйе, нык тырышабыз. Команда тулаем үзгәртеп корылды. Ул хәзер агрессив һәм актив хоккей күрсәтә. Әлбәттә, монысы куандыра. “Ак барс”та эшләү миңа бик ошый. Без һәрвакыт җиңүгә омтылабыз һәм төп максатыбыз иң югары үрләр яулауга юнәлтелгән. 

 

 

- Әйе, бу бик дөрес фикер. Минтимер Шәрипович “Ак барс”ны миңа якты өметләр баглап тапшырды, нык ярдәмен ышандырды һәм сүзендә торды. Дәүләт башлыгы буларак, кырык эшен кырык якка ташлап, бик теләп хоккей карарга йөрде, “Ак барс”ның чын күңелдән милләтпәрвәр җан атучысы ул. Әле бүген дә хоккей карарга килгәләп йөри. Тренер буларак формалашуыма, ачылып китүемә мин, беренче чиратта, аңа рәхмәтле. Чөнки ул миңа ышанды, уңышларыбызны сабырлык белән көтте. Минтимер Шәрипович искиткеч яхшы кеше. Ул спортны, хоккейны ярата, хәленнән килгән кадәр аларны Татарстанда җәелдерергә көч куйды. 

 

Дөрес, әлеге президент Рөстәм Нургалиевич та безнең проблемалардан качмый, Татарстанда спорт өчен киң мөмкинлекләр, тиешле шартлар тудыра. Плей-офф башлануга ике көн калды дигәндә ул безгә килеп команда белән очрашты, хәлләребезне сорашты һәм уңышлар теләде. 

 

- Әйе, Валерий Павлиновичны бик яхшы беләм, без якын танышлар. Аның белән “Динамо” сафында 2000 елда чемпионнар булып калдык. Ул кеше турында бары яхшы тәэсирләрдә торам. Бик эшчән, оештыру сәләте зур үзендә. Нишләмәк кирәк, вакыт бара, хәлләр үзгәреп тора, ә тормыш һаман дәвам итә. Мин хәзер Казанда, Валерий Павлинович Т.Новгородта. Биредә миңа барысы да ошый: яраткан эшем бар, яшәү шартларым да тулаем канәгатьләнерлек. Шуңа Татарстан өчен күбрәк яхшы эшләр эшләп калдырасым килә. 

 

 

- Мин Казанда үземне бик иркен, комфортлы хис итәм, чөнки күп вакытымны биредә уздырам. Ләкин гаиләм Мәскәүдә булганга күрә, ул шәһәр дә миңа якын. Анда барып кайтасы, оныкларны күрәсе килә. Ә Казан соңгы елларда тәмам үзгәрде, искиткеч матур, йөрергә уңайлы булды. Шуңа туристлар агымы да нык сизелә башлады. 

 

 

- Юк, җан юлдашым үзем белән. Ул минем тормышымда да, эшемдә дә нык терәк, какшамас тыл булып тора. Ә кызым белән кияү һәм ике оныгым Мәскәүдә яшиләр. Ир оныгым 15 яшендә, хоккей белән мавыга, кыз оныгым әле 7 яшендә генә. 

 

- Хоккейдан тыш, җан шөгылегез бармы? 

 

- Буш вакытларымда Казан буйлап, аның тарихи урыннарын күзәтеп җәяү йөрергә яратам. Шул ук вакытта яңа төзелешләр белән дә кызыксынам. Конкрет ниндидер шөгыль белән җитди мавыгырга артык вакытым юк. 

 

- Сез яраткан ашамлык? 

 

- Төрле салатлар яратам, балык ризыклары бик сөям. Нижгар казысыннан тыш, ит ашамыйм диярлек. 

 

 

- Әлбәттә, бик яратам. Алҗып кайтканнан соң алар күңелгә аеруча ләззәт өсти, татар моңы белән җан ял итә, ул якты хатирәләрне уята. Салаватны бик сөеп тыңлыйм. Без аның белән күптән яхшы мөнәсәбәттә. Мин аны хәтта халык җырчысы дип әйтер идем. Чөнки ул үз халкына бик ачык шәхес. 

 

Ә Нижгар төбәгеннән чыккан йолдызларны беләм белүен, тик мин алар белән якын таныш түгел. “Рубин” Казан футбол командасының баш тренеры, минем фамилиядәшем һәм якташым Ринат Билялетдинов белән дә якыннан күрешеп сөйләшкәнебез юк. 

 

- Өченче тапкыр Гагарин кубогын отсагыз, аны туган якларыгызга алып кайтып, безне сөендерергә мөмкинлек таба алмассызмы икән? 

 

- Алла бирсә, әлбәттә, аны гына башкарып чыгар идек. Ләкин ул кубокны иң баштан яулап аласы бар. Ә бу бик катлаулы һәм авыр мәсьәлә. Чөнки аңа дәгъва кылучы көчле командалар бүген аз түгел, аеруча армия сафларында исәпләнгәннәрен әйтер идем. 

 

 

- Әйе, травма алганнары була, ә кайберләрен, чынлап та, команданың киләчәк ихтыяҗларын күзаллап запаста утыртып калдырабыз. Болары безнең “кухня” эше инде. 

 

 

- Минем балачак авылда үтте диярлек. Исемдә, Мәскәүдән кайтып төшкәч үк, авылныкыларга охшау нияте белән тузанда аулана идем. Ана телемне белү дә нәкъ шул авылдан килә инде. Ул вакытта замана үзгә иде шул. Ә әле авылларыбызга карасаң, йортларның зурлыгына, матурлыгына сокланып туймаслык. Һәркайсында шәһәр шартлары тудырылган. Берсе кызганыч, шул авылларны саклап һәм яклап торучы яшьләребез шәһәрләргә китә, - дип төгәлләде әңгәмәбезне Зиннәтулла Хайдәрович. 

 

Форсаттан файдаланып, без аңа “Туган як”ның соңгы берничә санын һәм “Нижгар татарлары” журналының өченче чыгарылышын бүләк иттек, уңышлар теләдек, кунакка көтеп калуыбызны белдердек. 

 

 

 

“Динамо” хоккей командасы составында СССР данын яклаган, ә хәзер бөтен татарның горурлыгы булып торучы “Ак барс” Казан хоккей командасын җитәкләгән печәле якташыбыз Зиннәтулла Хайдәр улы Билялетдиновка 60 яшь тулды. Шул уңайдан без барча газета укучылар, “Ак барс”ның җанатарлары исеменнән аны түгәрәк гомер бәйрәме белән тәбрик итәбез! Мәдәният күгендә балкыган якташларыбыз Рәшит Ваһапов һәм Хайдәр Бигичев кебек үк, Зиннәтулла Хайдәрович та Татарстан спорты күгендә бер матур йолдыз сыман янып тора.

 

Күренекле якташыбызга сәламәтлеккә өстәп уңыш теләр идек. Чөнки спорт өлкәсендә уңышсыз җиңүләр яулау мөмкин түгел. Ә уңыш һәм җиңү бәхете күп очракта көчлеләргә елмая. Димәк, юбилярыбызга шулай ук физик һәм ихтыяр көче дә телик.

 

 

Зиннәтулла Билялетдинов хоккей белән профессиональ рәвештә 1969 елда Мәскәүнең “Динамо” командасында шөгыльләнә башлый. Аның составында 588 матч уйный һәм 63 алка кертә. Төп амплуасы – сакчы. СССРның җыелма командасы өчен 253 уен уйный һәм 21 алка кертә. 1984 елда Сараевода үткән Олимпия уеннары чемпионы. Ул – 8 тапкыр Европа һәм 6 мәртәбә дөнья чемпионатында җиңү яулаган якташыбыз, 1979 елда Чакыру кубогын, ә 1981 елда Канаданыкын откан хоккейчы. 

 

Тренер буларак, Казанның “Ак барс” хоккей командасы белән 2008 елда Континенталь кубокны, ә 2009-2010 елларда Гагарин кубокларын яулады. Ике югары белеме бар. Ил чиге гаскәрләренең запастагы полковнигы, ике “Хөрмәт билгесе” һәм “Халыклар дуслыгы” орденнары иясе.

 

 

Зиннәтулла Хайдәр улы Билялетдинов 1955 елның 13 мартында Мәскәүдә туган. Әтисе Хайдәр абый (1928-1999) армиягә кадәр Нижгар өлкәсенең Сергач районында туган авылы Печә колхозында эшләгән һәм 1952 елда Мәскәүгә күченеп киткән, “Красный богатырь” фабрикасында эшләгән. Әнисе Нәймә апа (1926-2000) булачак ире белән башкалада очрашкан, ире эшләгән фабрикада җыештыручы булып хезмәт иткән. 

 

Хатыны Надежда белән бер кыз бала тәрбияләп үстергәннәр. Хәзер аларның ир һәм кыз бала оныклары бар.