Самарада “Минем зур илем” III регионара телевизион фестивале узды

Фестивальнең беренчесе - Казанда, ә икенчесе Уфада уздырылуы турында да әйтеп үтәргә кирәктер. Быелгы фестивальнең Самарада үткәрелү сәбәбе дә бар – безнең регионнан анда катнашу өчен иҗади эшләр бик күп булган.

Әле күптән түгел генә оештырылуына карамастан, хикмәтле һәм зирәк күзле фестиваль үз тирәсенә елдан-ел күбрәк иҗат кешеләрен туплый. Ул матбугат чараларының һәм җәмәгатьчелекнең игътибарын илебезнең милли-мәдәни төрлелегенә, халыклар һәм диннәр арасындагы мөнәсәбәтләргә, милләтара дуслыкны саклау мәсьәләләренә юнәлтү нисбәтеннән уздырыла башлаган иде. Быел фестивальдә катнашырга теләүчеләрдән ике йөз илле гариза килгән. Шуларның 32се - Самара өлкәсеннән.

Быелгы конкурс сигез номинация буенча уздырылды: “Иҗади рәсем”, “Халык күңеле”, “Катлаулы мәсьәлә турында гади сүзләр белән”, “Кешеләрнең йөзләрендә мәдәният чаткылары”, “Безнең тарих”, “Тормыш рәвеше”, “Бертөрле төрлеләр” һәм “Кечкенә ил”.

“Безнең илне танып белү өчен “Алтын боҗра” буенча сәяхәт итәргә, Кавказ тауларына менәргә, иксез-чиксез Тайга урманнары аша очып үтәргә, Байкал күленә кереп чумарга һәм, һичшиксез, “Минем зур илем” фестивалендә катнашырга кирәктер”, - дип сөйләде өлкә администрациясендә җәмәгать фикерен өйрәнү департаментының милли һәм конфессиональ сәясәт идарәсе җитәкчесе Надежда Осипова. Һәм нәкъ үзәгенә басты да. Иң актив туристлар да Россиянең бөтен почмакларында була алмыйлар. Ә менә фестиваль андый мөмкинлекне бирә: авторлар Россия табигатенең матурлыгын, кешеләренең яхшылыгын, милләтләренең төрлелеген ачып күрсәтәләр. Фестивальнең үзкыйммәте һәм тиңсезлеге дә шунда инде.

Танылган этнолог, Россия Фәннәр академиясендә этнология һәм антропология институты директоры Валерий Тишковның фестивальнең оештыру комитетын җитәкләве дә очраклы хәл түгел, әлбәттә. «Якутия. День за днём» программасының сәяси күзәтүчесе Владимир Сенюшкин фестивальне: “Бу тере тарих, бүгенге тормышыбызның тере фотохроникасы, киләчәк буыннарга бәһасез мирасыбыз”, - дип бәяләде. Соңгы вакытларда журналистлар Россиянең этник төрлелегенә, гореф-гадәтләрне саклау темаларына ешрак мөрәҗәгать итә башладылар. Төрле милләт халыклары телеэкранда алыштыргысыз хезмәткәрләр, күпбалалы гаилә башлыклары, милли моң-җыр сөючеләр булып калкалар...

Фестивальнең беренче баскычында 250 эш арасыннан 24 иң яхшы кинотасманы аерып алуы кыен булса, җиңүчеләрне билгеләве тагын да кыенрак булды. 29 октябрьдә җиңүчеләрне атау һәм бүләкләү алдыннан аларның фильмнарыннан берничә өзек күрсәтеп алдылар. Хәтта шушы кыска гына өзекләрдән генә дә аларның бай эчтәлекле, төзелеше һәм жанры буенча кызыклы эшләр икәнен күрергә була.

Түбән Новгород, Сыктывкар, Чиләбе, Киров, Уфа, Махачкала, Ижау, Грозный, Тамбов, Черкесск, Екатеринбург, Иркутск, Владимир, Ханты-Мансийск, Белгород, Симферополь, Пермь, Самара, Тольяттидан өченче фестивальгә килгән режиссерлар бу юлы дусларча очраштылар. Чөнки элеккеге ике фестиваль барышында алар танышып, дуслашып киткәннәр. Шуңа күрә сөйләшергә - сүзләре, уртаклашырга планнары күп булуы күренеп тора.

Бүләкләү тантанасында Россия һәм региональ телевидениеләр хезмәткәрләре, режиссерлар һәм продюсерлар, фән һәм мәдәният эшлеклеләре, шәһәр администрациясе вәкилләре һәм массакүләм мәгълүмат чаралары хәбәрчеләре катнашты.

Самара өлкәсе губернаторы урынбасары Дмитрий Овчинников губернатор Николай Меркушкинның сәлам хатын укыды. Анда: “Губернаның күпмилләтле булуы ул зур байлык кына түгел, зур җаваплылык та, хөкүмәттәге төрле дәрәҗә җитәкчеләренең иҗтимагый оешмалар, матбугат чаралары белән эш итү рәвеше. Мондый фестивальләр Россия халыкларын берләштерү көченә ия”, - диелгән.

Ә Дәүләт Думасы депутаты Гаджимет Сәфәргалиевның котлавында федераль һәм региональ массакүләм матбугат чараларының милли сәясәтне яктыртудагы роленә зур бәя бирелгән иде.

Фестивальнең оештыру комитеты һәм жюри составына кергән «Радио России» директорының җәмәгатьчелек белән элемтә тоту буенча киңәшчесе Маргарита Лянге, Милләтара журналистика гильдиясе җитәкчесе Андрей Хорошев, Дагыстан Республикасының матбугат һәм мәгълүмат эшләре министры Азнаур Аджиев кебек укымышлы һәм иҗат җанлы кешеләр җиңүчеләрнең исемнәре язылган конвертларны ачу, журналистлар, режиссерлар, операторларга котлау һәм мактау сүзләре әйтү өчен сәхнәгә кат-кат күтәрелделәр. Аларның һәркайсы, һичшиксез, яхшы сүзгә лаек. Ләкин Самара дәүләт теле-радиокомпаниясе хезмәткәре Михаил Перепелкин исеме аталгач, зал дәррәү кул чапты. Якташыбыз, 49 көн буе океан белән көрәшкән Әсгать Җиһаншин турында ул төшергән фильмның “Безнең тарих” номинациясендә җиңүе барыбызга да бик зур шатлык булды.

1960 елда ватык суднода ремонт эшләре белән шөгыльләнгән дүрт матросны штормның океанга алып китүе, аларның сусыз һәм ашамлыксыз 49 көн буе очсыз-кырыйсыз океанда чайкалулары, очраклы рәвештә генә чит ил корабы аларны коткаруы турында бүгенге яшьләр, бәлки, белмиләрдер дә әле. Ә бу батырлар турында бит Владимир Высоцкий беренче җырын язган, ә язучы Эрнест Хемингуэй, шәхсән Әсгать Җиһаншинга хат язып, соклануын белдергән. “Җиһаншинның безнең якташ икәнлеген белгәч, фильм төшерү кирәклегенә ныклап инандым һәм эшкә алындым”, - дип сөйләде сәхнәгә бүләк алырга чыккан Михаил Перепелкин.

“Бертөрле төрлеләр” номинациясендә җиңгән “Дагыстан” телекомпаниясенең “Суык иҗатның өч кыры”, “Иҗади рәсем” номинациясендә җиңгән “Ижау” телекомпаниясенең “Кем без? Икенче яр төшләре”, “Тормыш рәвеше” номинациясендә җиңү яулаган Иркутскиның „АИСТ“ телекомпаниясенең „Горизонт сызыгы“ фильмнары да тамашачы игьтибарына лаек.

Гомумән, фестивальдә катнашучы кинотасмаларны күрергә насыйп булган кеше залдан битараф кына чыгып китә алмый. Ул илебезнең даһилыгына һәм әле өйрәнелмәгәнлегенә, милләтләр, диннәр һәм мәдәниятләрнең төрлелегенә, төрле милләт халыкларының гасырлар буе бергәләшеп, ярдәмләшеп, кунакка йөрешеп яшәвенә гаҗәпләнә. Ходай Тәгалә тарафыннан бирелгән бу байлыкны һәм бәхетне саклап, без киләчәк буыннарга тапшырырга тиеш.

Фестивальдә катнашкин кинотасмаларны әлегә интернет челтәрендә, төшерүчеләрнең сайтларында гына карарга була.

Валерий ТИШКОВ (уртада) Самараның Халыклар дуслыгы йортында кунакта.