МОРТАЗИН-ИМАНСКИЙ ВӘЛИУЛЛА ГАЙНАЗАР УЛЫ

(1885–1938)

1907 елда «Россиядә И.Б.Кудашев-Ашказарский җитәкчелегендәге беренче мөселман драма артистлары» труппасында, соңрак «Сәйяр» труппасында эшли башлый. Татар театрына нигез салучыларның берсе.

1915 елда Оренбургта «Ширкәт» труппасын, революциядән соң, 1919 елда, башкорт профессиональ театрын оештыра. Ике милли театрның башлангыч чорында зур хезмәт куйган күренекле сәнгать эшлеклесе. Мортазин баштагы елларда яшь драматик каһарманнарны башкаручы танылган эмоциональ актер, соңыннан режиссер, җитәкче. Ул 1937 елда сәбәпсез кулга алына һәм атып үтерелә, шәхес культы фаш ителгәннән соң аклана.

Мортазин уйнаган рольләр: Ибраһим —«Наданлык илә галимлек» (А.Островский), Фәхретдин — «Мөсибәте Фәхретдин» (Н.Вәзиров), Фердинанд — «Мәкер вә мәхәббәт» (Ф.Шиллер), Борис — «Яшенле яңгыр» (А.Островский), Гомәр — «Тигезсезләр», Газиз — «Яшьләр» (Ф.Әмирхан), Дмитрий — «Шәфкать туташы» (М.Кирьякова), Ибраһим — «Оят, яки күз яше» (Я.Вәли), Закир — «Бәхетсез егет» (Г.Камал), Салих — «Мөгаллим» (Г.Исхакый), Сөләйман — «Яшә, Зөбәйдә, яшим мин» (С.Рәмиев) һ.б.

БАССРның хал. арт. — 1922 ел.
РСФСРның атказ. арт. — 1935 ел.