Азнакай

башка бездэ бер ни дэ белмилэр сыман, югыйса ЧИРНЕ КАЧЫРГАН УЛГЭН дияргэ ярата иде район башлыкларынын чут буенча кайсыдыр дип сойлилэр...

Бик ярсымагыз, китаплар hэр 10 ел саен язылалар Таки что олгерерсез исемнэрегезне кертергэ

1.Андый белемле булсагыз, нигә мондый китапны язмадыгыз?
2.Кем сезгә китапның яхшырагын киләчәктә язарга комачау итә? Кычыта икән, яңасын языгыз!

Ә кешене хурлап утыру җиңел! Нигә ярдәм итмәдегез? Бер кеше сез меңгә якын артыгыздан чабып йөри башласа, китапны 100 ел эчендә дә язып бетерә алмас иде. Сөртегез селәгәйләрегезне.

Азнакай районында туып кына район тарихын белэм дигэн суз тугел бит. Марсельга акча кирэк, мэрхум Золотухин, Абдулов сыман картайган коннэрендэ пенсия алдыннан яшь хатынга йолэнэлэр дэ, пенсия ала башлагач эйдэ инде шабашка эзли башлыйлар. Ходай барысын да курэ бит, лабаса, Абдулов та доньянын рэхэтен курэ алмады, югыйса, хэтерлэсэгез, 1993 елны парламентны танклар утына тоткан коннэрдэ журналистлар анардан сораганнар иде - бу вакыйгага сезнен карашыгыз дип, мне не до этого, нам надо спектакль ставить, мы коммерческий театр, надо деньги зарабатывать дигэн иде. Донья андый ваемсызлыкка бик тиз жавап табып бирэ. Менэ хэзер Золотухин мисалында ачык куренэ - Любимовка каршы театр труппасын 2011 елда кузгатты, узе режиссер булды, уз хатыны остенэ яшь актриса белэн тора башлап малай таптылар. Нэрсэ белэн тогэллэнде? Эх, безнен район тарихын язучы Марсель да шул чир белэн интегэ бит. Ана яшь хатынны, баласын устерэсе, укытасы бар, шуна курэ телэсэ нинди эшкэ ташлана - булдырамы, юкмы. Ярар инде, Сукаешта торган, кешелэрен белэ, Гариф абый ярдэме белэн китаплар чыгардыда ди, район бит ул Сукаеш кына тугел. Районда яшэмэгэн килеш, Туймазыдан килеп Азнакай тарихын чуп оясыннан чуп чуплэп язып булмый икэне билгеле иде дэ бит, анын бирем биручелэре дэ район топ кешелэре булмагач, шулар рэтенэ А.Исхаковны да кертэм, кеше сузе белэн, топ документлар белэн эшлэмичэ, тарихнын чын свидетельлэре белэн курешмичэ гына чыгарган китапны район энциклопедиясе дип атап буламы бу очередной заказны? Менэ заманында без, тарих укытучыларына,Заинск энциклопедиясын курсэттелэр, Элмэтнекен - шундый китаплар белэн тикдэш булырга иде дэ бит...
Акчаны жинел генэ эшлэгэндэ шундый карикатуралар килеп чыгасы билгеле иде.

Хактан да шулай.Узем турында язылган битне ачкач егылып китэ яздым.1999 елдагы фото хэм шул ук елгы мэгълумэт.

Мин ул китапны Казанда курдем. Ул берэр подвалда басылган ахыры, кайда басылганы да билгесез, чын шабашка, Гариповны эйтэм, авыл саен китап язган булып акча эшлэп йори... Иртэгэ Кэкре Елгада халык алдаячак. Житэкчелэр шуна ышана. Димэк кемгэдер тама...Эхмэт эйтмешли тагын бер макулатура арта

Китап

Азнакай администрациясе район һәм аның кешеләре турында китап чыгарды. Мин аз булса да кагылышлы кеше булган кеше буларак, бары җитешсезлекләрне, тәнкыйть күзлегеннән генә карыйсы иттем. Шул турда фикерләр туды...
Казанда Азнакай көннәрендә аны тәкъдир итү дә булган икән. Әле булса, китапка мәгълүмәтләр туплаганда үзеннән өлеш керткән кешеләрнең дә китапны бүгенге көнгә кадәр үз күзләре белән күрмәве бер сәер хәл булса, басканчы “пробный рабочий вариантын” язмалары кергән авторлардан тикшертеп, ризалыкларын алмау гаҗәеп хәл тоелды. Казанга барганчы, аны башта үзеңдә тәкъдир итәргә, һич югы халык фикерен тыңларга кирәк булгандыр. Китап өчен җаваплы оештыручы Фәндәс Халиуллинның “менә дигән китап чыгардык” диюе миндә тагын да ныгырак кызыксыну уятты. Яңа мичтә пешкән китапны кулга алып тышын күрү белән ни өчендер горурлану хисе урынына, авыр ауралы җыентык килеп керде кебек. Тышлыкта авыр массалы рәсемнәр: Чатыр тау күренеше, иген басуын авырайтып торган комбайннар, нефть вышкасы аша карап торган кояш, өстәп Азнакай гербы куелган, Азнакай дип латин һәм кирилицада язылган, кызыл һәм сары төсләр өстенлек ала – болай да авыр рәсемнәр җылы төсләр белән бергә үзеннән этәрә торган хис уята. Дәүләт символлары һәм геральдика кануннары буенча төсләр ничек кабул ителгән, шулай булырга тиеш. Азнакай гербы китап тышында кара яшел, эчендә салат төсендә – бу бозу! Тышы шулай... тик эченә керсәң, ник тотындылар икән дә, ник Марсель Гариповка йөкләделәр икән дигән фикер сызылып үтте. Әрсезлек үзе бер бәхет шул. Китап шулай ук бушка эшләнми. Авылча килеп чыккан... Беренче күзгә ташланганы- китапны бизәүче рәсемнәр, бөтенләй диярлек компьютерда дизайнер тарафыннан эшләнмәгән. Ничек китергәннәр шулй бирелгән. Кайберсендә йөзләр бөтенләй шәүлә, кайсысы вак....Ә менә рәсми мәгъләмәтләр рубрикасы астындагы портретлар ничек теләгәннәр шулай бозылган. А.Ш. Халимовның улы әтисенең рәсемен карау белән, беренче сүзе: “Нигә болай мыскыл иттеләр икән, сораган булсалар, рәсеме бар иде бит аның” булды. Әле аның рәсеме “ничого” чыккан... Кайберәүләр туганының “пластилин” битле рәсемен күреп һуштан егылырга мөмкин. О. Мөхетдиновның рәсемен шул хәлендә биргәннәр, яхшы чыккан, калганнарын да шулай бирсәләр ни булыр иде? Алар арасында исәннәре дә бар..., алардан барып алып була. Бүлмәдә утырып, моны китерегез, тегене китерегез дип утырып китап эшләп булмый шул, йөрергә кирәк. Ә менә Ә. Исхаковның портреты хәтта ике урында, шул ук тулы текст белән куелган. Берсе рәсми мәгълүмәтләр битендә икенчесе шәһәрнең Мактаулы гражданнары битендә (33,55 битләр). Марсель Шәйдуллинның йөзен 49 фотода күреп була. Китапта кулланылган рәсемнәр бер кешенеке генә дип язылган. Димәк, барлык рәсемнәр дә, шулай ук минем өч дистәгә якын фото Һәм архивтан алынган фотолар да аныкы булып санала. Аларга беркайда да ссылка бирелмәгән. Авторлык хокукы кырыс бозылган. Азнакай НПС идарәсе битендә бирелгән минем фотолар бөтенләй ул идарәгә карамый. Ул безнең бишенче промысель объектлары. Суд аша һәркем үзенең хокукын яклый ала. Якларга туры килер... Аннан килеп, китапның күләме артыннан куып көнлек вакыйгалар, материаллары белән тутырылган. Мондый материаллар китапка куелмый. Китап ул берничә дистә елны алга күзаллап төзелә. Үземнең гәзетада басылган бер материал интернеттан алынган да шунда урнаштырылган. Аның кыйммәте “Маяк” газетында чыккан көнне беткән иде инде... Андагы интервьюлар, көндәлек мәгълүмәт чаралары гына. Артис Сабиров талантлы егет. Әмма аның мондагы итервьюсы... һәм рәсемнәре китап өчен түгел. Мондый түбән бәяле язмалар китап шыплап тулган. Алар турында бер җөмлә белән генә әйтеп үтәргә була. Мәсьәлән, Азнакайда шундый клуб эшли. Чөнки, киләсе елга ул клуб инде эшләмәскә мөмкин. Шуны да аңламаслык булырга кирәк бит! Китап кемнеңдер гаилә альбомы диярсең. Ә булырга тиеш Район көзгесе! Көндәлек мәтбугат битләреннән күчерелгән мәкаләләр барысы да диярлек, Марсель Галиев теле белән әйткәндә, сыйфатлы кәгазле макулатур фондын тулыландырган гына. Марсель ага Галиев үзе исән, ләбаса. Фотосын кайсыдыр басмадан күчереп куйганнар, сорасаң ул фотосын биргән булыр иде....Тагын бер гафу ителмәслек нәрсә, ул бирелгән рәсемнәрнең кешеләр һәм туганнары белән килешенмәү. Мисалга, кайбер зур җитәкчеләрне бирү бөтенләй тыела. Мисалга, зур корпорация җитәкчеләре, ил башлыклары. Миңа калса, Татнефть ААҖ генерал директорының берничә урында фотосы куелган, аңа рөхсәт бирер иде микән? Юктыр...
Җибәрелгән хәреф хаталарын монда санга санап тормыйм, күзгә шунда ук бер ташландылар. Бер кешенең исем фамилиясен тулысы белән язып, икенчесенең исемен яки бер хәреф кенә кую, шулай ук ул кешегә карата хөрмәтсезләү. Үзе исән булганда бигрәк тә. Моңа кадәр җитәкче Р. Галиев кул астында чыккан, районның 80 еллыгына чыгарылган китапчыкта бу кадәр хата, күзгә ташланган җитешсезлек күренми. Чөнки тиешле Совет җыелып, берничә тапкыр иләктән үткәрде...
Кыскасы, китап бертөркем элекеге һәм хәзерге җитәкченең тагын бер кат үзләрен һәм аларга якын кешеләрне дөньяга чыгару, без исән, бар, безнеңчә булачак дип тарихка кертеп калдырырга теләве генә кебек кабул иттем. Шуны өстенә тулы бер концепсиясе юк. Лото уенында тартып алынган саннар кебек кенә материаллар ыргытылып чыгылганга ошап тора. Бер таныш журналист, гомер буе шул өлкәдә эшләгән кеше, китапның яртысына җиткәч, шап итеп япты да, уф, җитте, аңладым, диде. Миңа калса, мондый югарылыкта чыккан бу китапны китап чыгару өлкәсендә укучы югары уку йорты студентларына, нинди китап чыгарырга ярамый дип, күрсәтер өчен бирсәң яхшы буласы.
Буласы булган, китап чыккан. Әмма бу китапның минем фикеремчә, моңа кадәр чыккан китаплар кебек үк, власть алышыну белән макулатуралар өемен тулыландырачак кына. Үзләре кергән кайберәүләрнең өендә шкафында торачак. Әмма тарихи яктан моның бәясе бик бик аз! Кабат тагын бер тапкыр Марсель Галиевнең яраткан сүзе белән, макулатура дип әйтәсе килә.

кеше колдермэ: исемен язмагач,доказательная база юк дигэн суз....мин ангавымча бу хатын син буласын? ну и репутация---эдэм колкесе.

Сез,нәрсә язганлыгыгызга отчет бирегез.Теләсә нәрсә язып була,безнең кем икәнне кем белә дип ялгышмагыз.Бу хатын сезне судка тартып актык ыштаныгызны салдыра ала.Нинди комптан чыкканын язманың - хәзер ачыклап була.

песи кебек йори торган хатын кызлар бетен кешегэ дэ ярый....аларны сатым та була, алар белэн ятым та була........многопрофильная ханума, короче

айе, шул, начальникла, орэ белэ торган кеше кирэк тер. имансыз хэм намуссыз, кеше башыннан йори торган кеше кирэк

гаяз шундый мужик, настоящий мужик. сказал сделал, алдамый, кешелекле, эшне топтэн анлап эшли. и шул да ярамый,э? Ярап булмый микэнни бу главага? неужели ул шундый сукыр? шундый егеткэ эшлэргэ бирми? жалко за образование. аругына рэткэ керэ башлаган иде.

мэтрушкэ, болар бит мэктэптэ эшлэмилэр. укытычылардан акча жыягына бэлэлэр дэ, акыра белэлэр. Э тагын бер осталыклары бар икэн, алар се...э белелэр.

айран, э ничек халык тузэргэ тиеш? бу бит мэктэп системасы, анда балалар тэрбиялилэр.

вэли, син ничек шундый кешене мактый аласын. ул бит кешене генэ мыскыл итэ белэ, эшли белми. э инде узенен кирэкле кешелэре янында мулла песие кебек кенэ мырлый. ике йозле аждаха.

Азнакайда шундый талантлы хатын кызлар ускэн икэн, Алла Пугачеванын ире булмыйча да кутэрелэ алган икэн - булдырган!а анын ире бар бугай бит, икелэтэ молодис!!!