Алсу Хәбибуллина: «Үз кешемне көтеп яшим»

Бүгенге көндә әрсезлек – ярты бәхет, дигәннәре белән күпләр килешер. Мыштым гына үз дөньяңда яшә, иҗат ит – сине күрүен күрсәләр дә, күтәреп алмаячаклар. Чыштырдавык-ялтыравык кабырчыкка төренгән, күзгә бәреп керә торганнар заманы.

Җырчы Алсу ХӘБИБУЛЛИНА белән сөйләшеп утырганда да шуңа кат-кат инандым әле: искиткеч матур тавышлы Алсуда гына юк ул әрсезлек дигән сыйфат. Инде аның белән бергә сәхнәгә күтәрелгәннәр исемнәрен дә күптән алды, үзенең иҗаттагы ныклы урыннарына да хуҗа.

Алсуның исә бик озак тәнәфестән соң, кабаттан иҗади киңлеккә чыгып килүе. Балык Бистәсе, Алексеевск, Арча районы авыллары, мартның соңгы көнендә – Кукмара, апрельдә исә Казан тамашачысы каршында имтихан тотарга җыена ул. Иҗаттагы тукталышы, шәхси тормышындагы глобаль үзгәрешләр, кызы-йолдызы Эльвинасының уңышлары хакында Алсуның үз теленнән ишеттем...

– Бәлки, гаҗәп тә тоелыр, әмма мин сәхнәдә үз урынымны кабат нульдән башлап булдырырга керештем, – дип сөйләп китә Алсу, яңалыклары белән уртаклашып. – Бер син генә түгел, күпләрдән: «Кая югалдың?» – дигән сорау ишетергә туры килде. Югалмадым да кебек үзе – сәхнәгә чыгу бит әле ул үзе бер әзерлек сорый: афишалар ясату, күлмәкләр тектерү, репертуар, программа булдыру...

– Репертуар, белүемчә, синең һәрвакытта булды кебек – озын-озак тәнәфес алып, тамашачы хозурыннан гына югалдың...

– Югалып торуымның сәбәбе җитди булды: башта гаиләле булгач, күзгә артык чәчрәп керми торган рольгә – хатын-кыз, әни булуга зур басым ясадым. Җыелма концертларда катнаштым, дуэт буларак җырладык. Ул чорда сәхнәгә, гастроль тормышына артык басым ясыйсым килмәде дә. Табигатьтән шундый холыклылык, күрәсең, мин – өй кешесе. Анда чисталык булырга тиеш, ашарга пешкән-төшкән, бала караулы дигәндәй... Алай ук булырга ярамаганын хәзерге каланчамнан торып кына әйтә алам – хатын-кыз өй мәшәкатьләренә генә чумарга, гаилә дип кенә «эреп бетәргә» тиеш түгел икән. Үз һөнәреңне, үз теләкләреңне чынга ашыру юлында да тырышырга кирәк. Хатын-кыз да шәхес, ул да һәрдаим формалашып торырга тиеш.

– Хатын-кыз җырчы өчен анысы аеруча четерекледер инде аның – сәхнәдә дә балкы, өйдә дә барысына да өлгер.

– Аның өчен сине тулаем аңлап кабул итәрлек терәгең булырга тиеш. Яшь чакта кияүгә чыкканда аны уйлап бетермисең икән. Мин дә яшь чакта, үземнең кешем булса иде, дип тели белмәгәнмен. Аңа еллар узгач кына төшендем. Акыллы, төпле булса иде, дип теләдем – алары чынга ашты, әмма без Эльвинаның әтисе белән җандашлар булып чыкмадык. Холыклар туры килеп бетмәгәч, бер-беребезнең тормышын ваткаламыйк, дип, икебез ике юлдан китәргә булдык.

– Бу карарга килү өчен, бала күңеле турында мең кат уйланылгандыр, Алсу?

– Эльвинага яхшылап аңлаттык, ул аңлады. Әмма аерылыштык та дошманлаштык, дигән сүз түгел. Без бик яхшы мөгамәләдә – әтисе Эльвина тормышында, элек ничек – хәзер дә шундый ук күләмдә роль уйный. Һәркөнне иртән мәктәпкә илтә, бала тормышындагы мөһим карарларны кабул итүдә дә Ирекнең сүзе иң мөһиме. Безгә һәрвакыт ярдәм итеп тора, анысы да күп нәрсә турында сөйли: ул – бик яхшы ата, төпле, акыллы ир-ат. Шуңа мин, ул безнең тормыштан югалды, бала күңеле кителде, дип тә әйтә алмыйм. Эльвина да минем өчен башка кыйммәтләр, башка мөнәсәбәтләр кадерлерәк икәнен аңлады, әти-әнисенең карарына хөрмәт белән карады.

– Алсу, иҗаттагы яңа сулыш, яңа күтәрелеш шушы рухи үзгәрешләр белән бәйле булдымы?

– Шулайрак. Үземне берничә ел чикләп яшәгәнмен. Монда кемнедер гаепләп әйтүем түгел, әлеге нәрсә үземнең рухи дөньям белән генә бәйле. Әмма шәхси тормышымдагы үзгәрешләр миңа кабаттан «уянырга», иҗади талпынырга ярдәм итте. Урыс әйтмешли, «всё, что не делается, всё к лучшему». Әле шушындый глобаль үзгәрешләр булмаса, мин сәхнәгә үзем генә, ныклы ышаныч белән кайта алыр идемме икән?! Берүзем район-шәһәрләргә чыгып китеп, концертлар оештырырга алыныр идемме?

– Бу хатын-кызның, көчсез булуы белән беррәттән, анда арыслан гаярьлеге яшеренгән булуы турында сөйли инде.

– Аллага шөкер, үземне көчсез дип әйтә алмыйм. Аерылышуым турында ишетелгәч тә, күпләр аптырап калды. Әйе, кемдер булганына шөкер итеп, эчтән көеп яшәсә дә, тотрыклыланган тормышын үзгәртергә кыймас иде. Мин үзгәрттем – җаным теләгәнчә яшисем, үз кешемне – мине аңларлык, җандаш булырлыкны табасым килде. Ышанам, ул кешене табачакмын. Ул, бәлки, минем янәшәмдә генәдер дә әле...

– Ишетелгәч, дидең – безнең җәмгыятьтә бит әле ул ялгыз калганнарга «специфик» караш та яшәп килә...

– Ялгызларга җиңел булмаганын да тоярга өлгердем – ул көндәлек тормышта да үзен сиздертеп торырга онытмый. Һәр эштә ир-ат кулы, ир-ат ышыгы кирәк дигәндәй. Шөкер, алай бик кирәктә Эльвинаның әтисе ярдәм итә, дуслар-туганнар, әти-әни ярдәмен дә тоеп яшим.

– Эльвина үзең буе булган инде, сөбханалла – кызлы кеше үзе үк бәхетле кеше, диләр.

– Мин Иреккә кызым өчен булса да зур рәхмәтле: Эльвинам – тормышым мәгънәсе. Әтисенә дә охшаган, миннән алган сыйфатлары да җитәрлек. Бүген ул 12 нче татар гимназиясендә белем ала, Аллага шөкер, бу мәктәпкә күчкәч, татарчасы яхшырды. Яхшы билгеләргә укый, бию белән «җенләнә». Хәер, үзем дә аның яшендә – 12-13тә биергә бик ярата идем.

– Әнисенә охшаса, сәхнәгә дә чыгар әле?

– Алла боерса, апрель ахырында Казанда булачак концертымда ул үзенең хип-хоп биюе белән чыгыш ясаячак. Аннан битәр, үзем дулкынланам инде – олы сәхнәгә тәүге күтәрелүе бит.

– «Җырларымда – язмышым» дигән әлеге программада без Алсуның язмышы белән танышачакбызмы?

– Язмышым да, бүгенгем дә, киләчәккә уй-хыялларым да әлеге концерт программамда урын алыр дип уйлыйм. Инде районнарда концертларымда булган тамашачы игътибар иткәндер – быелгы программам күбрәк элеккеге ретро җырларга, халык моңнарына нигезләнгән. Концерт киемнәрем дә милли орнамент-бизәкләр үрнәгендә тектерелде. Яңа яздырылган җырларымның бик азын гына әлеге язгы программамда тәкъдим итәчәкмен. Бу концертым белән тамашачыга элеккеге Алсу булып кайтасым килә. Алдагы көзге программада исә тамашачы Алсу Хәбибуллинаны бөтенләй башка ракурстан ачар дип уйлыйм...