поиск новостей
  • 29.03 "Рөстәм маҗаралары" Кариев театры, 13:00
  • 29.03 "Кияүләр" Тинчурин театры, 18:30
  • 30.03 "Кәҗүл читек" Кариев театры, 11:00
  • 30.03 "Тапшырыл...ган хатлар" Кариев театры, 18:00
  • 30.03 ПРЕМЬЕРА "Флешка, рэп һәм мәхәббәт"Тинчурин театры, 13:00 һәм 17:00
  • 31.03 "Шәй-бу, шай-бу" Кариев театры, 18:00
  • 31.03 "Өч аршын җир" Тинчурин театры, 17:00
  • 02.04 Хан кызы Турандык. Тинчурин театры, 18:30
  • 03.04 Гомер буе сине көтәм. Тинчурин театры, 18:30
  • 04.04 Кияү урлау. Тинчурин театры, 18:30
  • 05.04 Гастрольләр: Тайна замка на холме. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 11:00 һәм 13:00
  • 05.04 Гастрольләр: Ханума. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 18:30
  • 06.04 Гастрольләр: Мастер и Маргарита. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 07.04 Гастрольләр: Мелодия коралловых бус. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 09.04 Җилкәнсезләр. Тинчурин театры, 13:00 һәм 18:30
  • 10.04 Синең хакта… Тинчурин театры, 18:30
  • 11.04 Ядәч! Исемдә! Бер гаилә трагикомедиясе. Тинчурин театры, 18:30
  • 12.04 Флешка, рэп һәм мәхәббәт. Тинчурин театры, 18:30
  • 13.04 Яратам! Бетте-китте! Тинчурин театры, 17:00
  • 14.04 Полиционер. Тинчурин театры, 17:00
Бүген кемнәр туган
  • 29 Март
  • Шәкүр - җырчы
  • Рөстәм Абязов - дирижер
  • Илфат Фәйзрахманов - журналист
  • Мөхәммәт Сабиров (1932-2015) - дәүләт эшлеклесе
  • Айгөл Хәйри - җырчы
  • Ринат Хәйретдинов - көрәшче
  • Никах, юбилей,Туган кон,балалар бэйрэмен,торле кичэлэрне алып барабыз.8-4кэ хэтле шалтыратта аласыз.89393453961
  • Чистаидан иорт сатып Алам чистаинын узенэн 89274905164
  • 1 булмэле фатир моселман гаилэсенэ озак вакытка арендага бирелэ ЖК Салават купере. Собственник ( риелтор тугел!!!)89509488227.
  • Сдается 2-х комнатная квартира по ул. Ф.Амирхана порядочной семье на длительный срок. В квартире есть мебель, рядом остановка, магазины, рынок. Только граждане РФ без животных!!! 8-965-584-66-30 собственник.
  • Продаю листы нержавейки 530х630, толщина 3,5мм, запчасти на УАЗ.тел 89178553159.
  • Коттедж төзэргэ кирэк казанда минэм номер 89274905164
  • Баян сатыла. Казан. Тел.:89003238614
  • татар теленең аңлатмалы сүзлеге сатыла, 3 томда, Казан, Татарстан китап нәшрияты, 1981 ел. тел.8 919 647 47 91
  • Казанда оч булмэле фатирнын залына тэртипле кыз эзлим. Бигичев урамы. Риелторсыз 89600347300
  • Исэнмесез! Бенто тортларга hэм капкейкларга заказлар кабул итэм! Казан шэhэре. 89377708700 Динара.
Архив
 
13.01.2014 Сәясәт

Ходорковский табышмагы

2013 елда Россия Президенты Владимир Путин ике бик сәер ”ат йөреше” ясады. Беренчесе атаклы оппозиционер Алексей Навальныйны, суд каршына бастырып, реаль төрмә срогына хөкем иткәннән соң, тикшерү изоляторыннан йолып алып, Мәскәү мэрлыгына кандидат итеп күрсәтү булды.

Төрмә сәндрәләре елап калды – Навальный иректә, рәхәтләнеп, мэр кәнәфие өчен чып-чын демократик көрәш башлап җибәрде. Хәт­та сайлауда байтак кына тавыш җыеп, Собяниннан соң икенче урынны яулады, популярлыгы белән бераз мактанып алу мөмкинлеге дә бирелде аңа. Соңыннан төрмә тоткынлыгын шартлы срок белән алыштырдылар. Навальный триумфы шуның бе­лән төгәлләнде дип әйтергә була. Хәзер инде оппозицио­нерның гаугалы фаш итүлә­ренә беркемнең дә артык исе китми, җитмәсә, аңа кө­рәш­тәшләренең дә байтагы арт белән борылды. Навальныйдан, акрынлап, сәяси мәет исе килә башлады. 2012 елгы Президент сайлаулары алдыннан берникадәр каушап калган, оппозиция тарафыннан тү­бән­сетелгән, авыр кө­рәш ахырында җиңгәннән соң күз яшьләрен дә тыеп тора алмаган Владимир Путин, яңадан кырыс лидер амплуасына әйләнеп кайтып, сәяси формада икәнлеген раслады.

Оп­по­зициянең Көнбатыш ана­литиклары яр­дәме белән эшләнгән көрәш тактикасы чекист стратеглары корган таш стенага бәрелеп чел­пә­рәмә килде: камчы һәм прән­нек ысулы белән аумакай һәм эмоциональ оппозиция үзе­нә үзе каршылыкка китерелде, болганып һәм таралып бетте. Баштарак Путин имиджын күтәрү өчен ”торналар белән очыш”, ”ак аюларның аркасыннан сөю” кебек пиар-ысуллар аркасында көлке по­зициягә куелган, травма аркасында сәла­мәтлеген югалтып, аз гына сәяси сәхнәдән китми калган Президент 2013 елны үз тантанасы елы итте. Ә бит Кремль аналитикларына Пу­тинның җиңүе өчен әллә ни яңа ноу-хоулар уйлап табарга кирәк булмады: ”төсле ре­волюцияләр атасы” Энтони Макфоллның ”дусларча кочакта буып үтерү” идеясе генә кулланылышка алынды. Навальный, ихтимал, бу идея­нең беренче корбаны булгандыр.

Оппозиция кулында Навальныйдан да җитдирәк уен картасы: рухи лидер уры­нына дәгъва итәргә мөм­кинлеге булган, ун еллап төрмә шулпасын чөмергән Михаил Ходорковский бар иде. Ходорковский – ”сынмаган шәхес” амплуасына дәгъ­вачы булган эре фигура, аерым бер даирәләрдә сим­патияләр уята торган ”кыйналган олигарх”. Путин бе­лән шәхси танышлык, кайчандыр бер өстәл янына утыр­ган әңгәмәдәш, Россия­нең иң бай олигархы дәрәҗә­сеннән бияләйләр тегүче ”зек” статусына кадәр төш­кән ”бө­ек газап чигүче” имид­жына ия булу бу шә­хеснең исемен яңалыклар лентасы­ның кайнар юлларына еш күтәрә иде. ВВПның Ходорковскийга карата гади халыкка тулысынча ук аңлашы­лып бетми торган шәхси дошманлыгы бар: ”карак төр­мәдә утырырга тиеш” дигән атаклы афоризмны һәм ”аның куллары канлы” дигән эпитетны Россия лидеры нәкъ менә ”ЮКОС”ның элекке хуҗасы адресына нәф­рәт­ләнеп юнәлткән иде. Шик­ләнмәскә кирәк: элекке нефть магнаты һәм финанс спекуля­цияләре остасы булган Ходорковский Путин характеристикасына бөтенләе белән туры килә. Комсомол җил­кәсенә басып, ялган коньяк белән сәүдә иткән, банк хисапларындагы акча белән ма­хи­нацияләр ясап, капитал туп­лаган, болганчык еллар бир­гән мөмкинлекләрне 100 процентка файдаланган оли­гархның биографиясендә, ихтимал, әллә ничә гомерлек төрмә срогына җавап бирерлек эпизодлар табып булыр иде. Эшнең нечкә ягы шунда гына: Россиядә Ходорковскийга бирелгән билгеләмә­гә туры килә торган шәхес­ләрне буа буарлык табарга була, тик алардан бары тик ”ЮКОС” лидерлары гына дәүләти эзәр­лекләүләргә дучар ителде. Ә бит Россиянең язылмаган законнары буенча барлык олигархлар да, байлыкларын ничек кенә туп­ламасыннар (гадел юл бе­лән миллиардлар туплау – мөмкин булмаган диярлек эш инде ул үзе), рәс­ми булмаган амнистия астында саналалар иде. Дөрес, гомерен Томанлы Альбионда фаҗига­ле рәвештә төгәллә­гән Березовский бар, әмма ул иректә, Лондоннан Путинга янап нәгърәләр орып ята һәм газап чигүче имиджына берничек тә өмет итә алмый иде.

Әле декабрь урталарында гына сәяси җилләр Ходорковский утырган төрмә ягына ирек исе алып килмиләр иде. Киресенчә, экс-оли­гарх­ка өченче җинаять эше ачылу перспективасы күренә башлаган һәм төрмә камерасы аның гомерлек яшәү урыны булырга вәгъдә итә иде шикелле. Мәртәбәле ”зек”­ның азат ителүе яшен тиз­легендә эшләнде, өстендә 550 млн долларлык әҗәт эленеп торган кичәге җинаять­ченең Берлин аэропортында пәйда булуы да беркем тарафыннан көтелмәгән хәл иде. Соңыннан гына экс-олигарх­ны коткару өчен немец разведкасы һәм немец дипло­ма­тиясенең сәхнә арты кө­рәше алып барганлыгы мәгъ­лүм булды. Ситуация тоташ табышмаклардан тора иде: чит ил паспортын рәсми­ләштерү, Германиягә эләгү өчен виза алу кебек мәшә­катьләрнең мөмкин булганнан күпкә тиз­рәк хәл ителүе, олигархның үз гаебен танымавы, шулай да рәсми рә­вештә кичерелүе һәм ни өчен кичерелүе сорау артыннан сораулар гына уята һәм аналитиклар бүген шул табышмакларны чишү белән мәшгуль.

Әлегә бу детективта сәяси капитал­ның кем кулына эләккәнен аңлау кыен. Путин оттымы? Бер яктан, кайчандыр Президент ам­бицияләренә ия булган оли­гархның сәяси кө­рәштән баш тартуы, үзен таш капчыкка тыгучы адресына гел мактау сүзләре генә яудыруы (Путинны ”акыллы” дип бәяләү, Кавказ иттарткычын аклап чыгыш ясау, Сочи Олимпиадасын яклау һәм башкалар) очколарны Путин кәрҗиненә ыргыта шикелле. Ходорковский, ВВП турында сүз чыкканда, бик сак кылана, ихтимал, азат ителү алдыннан булган шартларны үтидер. Бу шартларны тайпылышсыз үтәү аның килә­чәктәге стратегиясе өчен бик кирәк булырга охшаган. Тик бу стратегия әлегә сер булып саклана. Россиягә әйләнеп кайтырга теләгәне мәгълүм. Путин да аның әйләнеп кайтуына аяк чалмаска охшаган. Югары суд­ның инде Ходорковскийга ачылган икенче җинаять эшен яңадан карап, элекке гаепләү карарын үзгәртергә җыенуы билгеле. Ходорковский аклана икән (җинаятен танымыйча ярлыкануы үзе үк инде аклануга тиң), Путинга ни кала?

Соңгы көндә аналитиклар азат ителүнең Сочи Олимпиадасы уңаеннан, Россиядәге инвестицион климатны яхшырту максатыннан кебек сәбәпләрен читкә куеп, ”ЮКОС” акцио­нерларының Россияне Гаагадагы судта 98 млрд доллар акча таләп итеп җавапка тартырга җыенулары белән бәй­ли башладылар. Детектив­ның шушы версиядә чишелешен Путинның элекке ки­ңәшчесе, хәзер аңа оппози­циядә торучы Андрей Илларионов фаразлый. Ягъни Путин Ходорковскийның төр­мәдәге аркадашлары Платон Лебедев һәм Алексей Пичугиннарны да азат итә, моңа җавап итеп, юкослылар Гаага суды Россиядән алып би­рергә тиешле 100 миллиард долларга якын акчадан баш тарталар. Ходорковский үзе беренче әңгәмәләрдә үк ”ЮКОС” активларыннан баш тартуы турында игълан итте, аның әлегә төрмәдәге ип­тәшләре дә, ихтимал, малдан баш тарту шарты белән чыгарылырлар.

Ә менә Ходор­ковскийның Россиядә берсе – гомерлеккә, берсе сигез елга хөкем ителеп, Из­раильдә качып ятучы элекке бизнес-партнерлары Невз­лин һәм Дубов үзләрен ничек тотарлар, монысы әлегә интрига булып кала. Эзәр­лекләнгән олигарх соңгы көннәрдә кулдашлары белән очрашу өчен Израильгә килде, аның: ”Мин үз өстемә 10 ел буе күреш­мәгән кеше­ләрне күндерер­гә дигән җа­ваплылык алмадым, Президент моны бик яхшы аңлый”, – дигән сүзлә­ре мәгълүм. ”ЮКОС” акционерлары булган Невзлин һәм Дубов 100 миллиард долларлык Россия байлыгыннан баш тартып, Халыкара судта ”меңьеллык эше”н карауны туктатырлармы, әл­лә Путинны дөнья масштабында уңайсыз хәлгә калдырырлармы – 2014 ел­ның төп интригаларыннан берсе шул булыр төсле.

Әлегә Россия Президенты ”гаепсез” кешене ярлыкап, де-факто Халыкара суд кулына ”ЮКОС” эше буенча мөһим документ тоттырды, чынлыкта Хо­дорков­скийның ”вөҗдан тоткыны” булуын таныды. Калган барлык килешүләр дә – телдән сәхнә арты килешүләре генә. Ходорковский һәм аның компаньоннары Путинга ничек җавап бирер, монысы табышмак булып кала. Гаага судының чираттагы этабы быелның урталарында булырга тиеш. ”Әгәр Гаага суды акционерлар файдасына аларның таләбен өлешчә ге­нә булса да канәгатьләндерә торган карар кабул итсә дә, бу Кремль режимына һәм шәхсән Путинга коточкыч каза булачак. Хокук күзле­ген­нән караганда да, репутация күзлегеннән караганда да, финанслар күзлегеннән караганда да”, – дип яза Илларионов. Бу җәһәттән Президент Путин Ходорковский һәм аның партнерларының ”тот­кыны”­на әверелгән шикелле. Ул үзенең чекист кебек сизгер, интригаларны чишү остасы икәнен тагын бер кат раслармы, анысын җәй күрсәтер. 


Рәшит ФӘТХРАХМАНОВ
Ватаным Татарстан
№ 4 | 14.01.2014
Ватаным Татарстан печать

▲ Өскә
Матбугат-инфо
Матбугат.ру
Ватаным Татарстан
Шәһри Казан
Бердәмлек
Рәшит Ваһапов фестивале
Камал театры
Тинчурин театры
Татар дәүләт филармониясе
Ирек мәйданы
Татарстан яшьләре
Кариев театры
Идел
Өмет
Татарстан китап нәшрияты
Милли Музей
Шаян
Татаркино
Ханский дом
Татар телен һәм ТР яшәүче халыклар вәкилләренең<br />туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе
«Элита»