поиск новостей
  • 29.03 "Рөстәм маҗаралары" Кариев театры, 13:00
  • 29.03 "Кияүләр" Тинчурин театры, 18:30
  • 30.03 "Кәҗүл читек" Кариев театры, 11:00
  • 30.03 "Тапшырыл...ган хатлар" Кариев театры, 18:00
  • 30.03 ПРЕМЬЕРА "Флешка, рэп һәм мәхәббәт"Тинчурин театры, 13:00 һәм 17:00
  • 31.03 "Шәй-бу, шай-бу" Кариев театры, 18:00
  • 31.03 "Өч аршын җир" Тинчурин театры, 17:00
  • 02.04 Хан кызы Турандык. Тинчурин театры, 18:30
  • 03.04 Гомер буе сине көтәм. Тинчурин театры, 18:30
  • 04.04 Кияү урлау. Тинчурин театры, 18:30
  • 05.04 Гастрольләр: Тайна замка на холме. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 11:00 һәм 13:00
  • 05.04 Гастрольләр: Ханума. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 18:30
  • 06.04 Гастрольләр: Мастер и Маргарита. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 07.04 Гастрольләр: Мелодия коралловых бус. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 09.04 Җилкәнсезләр. Тинчурин театры, 13:00 һәм 18:30
  • 10.04 Синең хакта… Тинчурин театры, 18:30
  • 11.04 Ядәч! Исемдә! Бер гаилә трагикомедиясе. Тинчурин театры, 18:30
  • 12.04 Флешка, рэп һәм мәхәббәт. Тинчурин театры, 18:30
  • 13.04 Яратам! Бетте-китте! Тинчурин театры, 17:00
  • 14.04 Полиционер. Тинчурин театры, 17:00
Бүген кемнәр туган
  • 29 Март
  • Шәкүр - җырчы
  • Рөстәм Абязов - дирижер
  • Илфат Фәйзрахманов - журналист
  • Мөхәммәт Сабиров (1932-2015) - дәүләт эшлеклесе
  • Айгөл Хәйри - җырчы
  • Ринат Хәйретдинов - көрәшче
  • Никах, юбилей,Туган кон,балалар бэйрэмен,торле кичэлэрне алып барабыз.8-4кэ хэтле шалтыратта аласыз.89393453961
  • Чистаидан иорт сатып Алам чистаинын узенэн 89274905164
  • 1 булмэле фатир моселман гаилэсенэ озак вакытка арендага бирелэ ЖК Салават купере. Собственник ( риелтор тугел!!!)89509488227.
  • Сдается 2-х комнатная квартира по ул. Ф.Амирхана порядочной семье на длительный срок. В квартире есть мебель, рядом остановка, магазины, рынок. Только граждане РФ без животных!!! 8-965-584-66-30 собственник.
  • Продаю листы нержавейки 530х630, толщина 3,5мм, запчасти на УАЗ.тел 89178553159.
  • Коттедж төзэргэ кирэк казанда минэм номер 89274905164
  • Баян сатыла. Казан. Тел.:89003238614
  • татар теленең аңлатмалы сүзлеге сатыла, 3 томда, Казан, Татарстан китап нәшрияты, 1981 ел. тел.8 919 647 47 91
  • Казанда оч булмэле фатирнын залына тэртипле кыз эзлим. Бигичев урамы. Риелторсыз 89600347300
  • Исэнмесез! Бенто тортларга hэм капкейкларга заказлар кабул итэм! Казан шэhэре. 89377708700 Динара.
Архив
 
19.04.2013 Җәмгыять

Катнаш никах ләгънәте

Бер танышымның туганы урыс егетенә кияүгә чыкты. Татар авылында оныгын өф-өф итеп тәрбияләп үстергән әбисе кан елый икән.

“Үзе­безнеке беткән идемени си­ңа? Урамга чыгарлыгыбызны, кеше күзенә күренерлегебезне калдыр­мадың бит”, – дип баштарак кияүне йортларына да кер­тергә рөхсәт итмәгән. “Соң урыс егете белән йөргәнен белмәгәннәрмени?” – дип кызыксынам танышымнан. “Бер ел күрешкәннәрен белгәннәр, әмма болай гына йөри дип уйлаганнар. Кияүгә чыгар дип башларына да килмәде”, – ди.

Дөрес, мондый очраклар адым саен диярлек булып тора. Әмма танышымның бөтен гаепне кызга гына аударып калдыруы сәеррәк, әлбәттә. “Ничек инде ул, әти-әнисе татар булып, урыс егетенә кияүгә чыга ала? Туйны урысча алып барырга туры килде инде, кодагыйлар татарча аңламый бит”, – дип ул хис­ләрен тыя алмыйча ярсый-яр­сый сөйләвен дәвам итте. Ә әти-әнисен, әбисен гаепләргә телә­ми иде. Бу вәзгыятьтә бөтен гаеп кызга йөкләнгән иде. Хәзер инде аларның туганлык җеплә­ренең югала башлавына да бу никах сәбәпче булган.

Катнаш никахлар күбрәк булган саен, күбебез моңа игътибар итмәскә тырыша. Чынлап торып уйласаң, милләт буларак саклануның иң зур проблемасы бу. Бүген Интернет сәхифәлә­рендә әлеге мәсьәлә хакында шактый бәхәсләр бара. Бервакыт бер кызның: “Мөселман кызы христианга кияүгә чыгарга тели”, – дип язган фикеренә тап булдым. Ул үзенең эчке киче­решләрен әйтеп, кемнәрдәндер киңәш сорарга, хисләрен бушатырга теләгән. “Мин – мөселман кызы, христиан егетенә кияүгә чыгарга телим. Үземне артык дини дип тә әйтә алмыйм. Гаи­ләмнең катнаш никахларга каршы икәнен беләм, бу хакта өйдә һәрвакыт гауга чыга. Мин кияү­гә чыгасы урыс егетен инде ун еллап беләм. Дөрес, минем әти-әнием дә артык дини түгел. Әмма әтиемне барыннан да бигрәк әбинең каршы булуы борчый, чөнки әби беркайчан да ризалыгын бирмәячәк. Хәзер булачак ирем ислам динен кабул итәргә дә вәгъдә итте. Әмма минекеләр аның динен алыштыруына ышанмыйлар. Миңа нишләргә?”

Әлбәттә, бу кызның бәргә­ләнүе урынлы. Мондый каршылыкка дучар булган егет яки кыз: “Йә мине сайлыйсың, йә әти-әниеңне”, – дип ультиматум куярга да күп сорамый.

Коръәннең “Хатыннар” (Әл – Ниса) сүрәсендә кызның язмышы өчен әтисе җавап бирә диелгән. Гомумән, Коръәндә мөселман кызына ислам ди­нендә булмаган ир-атка кияүгә чыгарга ярамый диелә. Әйткә­небезчә, кызның кемгә кияүгә чыгуын, иң әүвәл әтисе хәл итә. “Егет тәүбә итеп, мөселман динен кабул итеп, шәригать кануннарын үтәп яшәгән очракта әлеге никахка фатиха бирелә.

Шул ук вакытта татар гаи­ләсендә үсеп, рус егетенә кияү­гә чыгып, христиан динен кабул иткәннәр дә очрый арабызда. Бер-беребездән башка яши алмыйбыз, дип өйләнешкән пар­ларның гаугалары гадәттә бала тугач башлана. Мин бу хакта уйланганда, еш кына Туфан ага Миңнуллиннның “Илгизәр + Ве­ра”сын искә төшерәм. Драматург аны тормышыбыздан алып язган. Өйләнешеп, бер елдан тәпи йөри башлаган улын әти кеше чукындырырга кирәк, ә кызның гаиләсе сөннәткә утыртырга кирәк, дип тарткалаша башлый икән, димәк, арада низаг башланды дигән сүз. Гадәттә, ыз­гыш-талаш булмасын дип, рус егетенә кияүгә чыкканнар христиан динен кабул итә.

Менә шулай бервакыт мә­четкә бер ханым килеп керде. Әнисе үлеп киткән, ә ул аны соңгы юлга озату өчен мөсел­ман кануннары буенча нәрсә кирәген белми икән. “Гафу итегез инде, – диде ул үзенең камил татарча белмә­веннән оялып. – Кая барырга кирәклекне белмәдем дә сезгә килдем”. Күңеле тулып китеп, елап та җибәрде. Үзе исә нәрсә кирәген кәгазьгә теркәп яза бара иде. “Урыска чыккан идем, балаларыбыз туды, христиан динен кабул иттем, – диде ул, кинәт кенә үз тормышын бәян итеп. – Өебездә татар теле дә бетте, мөселманлык та югалды. Мин әти-әнинең бердәнбер кызы идем. Ул минем рус еге­те­нә кияүгә чыгуыма теше-тыр­на­гы белән каршы булды. Тыңлама­дым. Күптән түгел ирем үлеп китте. Менә хәзер әни. Үләр алдыннан: “Ходай хакы өчен сорыйм, мине мөселманча күм. Бу – минем соңгы васыятем”, – дип әйтеп калдырды. Әнием үлгәч кенә үзем­нең гаебемне аңла­дым. Яңадан мөселман диненә кайта алырмынмы икән? Югый­сә, күңелемә тынычлык ала алмыйм”, – диде.

“Тәүбә итәргә кирәк”, – диде хәзрәт. Апаның күзендә очкыннар кабынды. “Ничек итеп, анысын да язып алам”, – диде ул сумкасыннан янә кәгазен чыгарып. Күпме еллардан соң иманга килүгә әнисенең үлеме этәргән иде аны. Бүгенге яшь­ләрнең, мин аны яратам, дип хискә таянып яшәве дә бу апа­ның язмышы кебек тәмам­ла­н­са...  


Алсу ХӘСӘНОВА
Ватаным Татарстан
№ 67 | 19.04.2013
Ватаным Татарстан печать

▲ Өскә
Матбугат-инфо
Матбугат.ру
Ватаным Татарстан
Шәһри Казан
Бердәмлек
Рәшит Ваһапов фестивале
Камал театры
Тинчурин театры
Татар дәүләт филармониясе
Ирек мәйданы
Татарстан яшьләре
Кариев театры
Идел
Өмет
Татарстан китап нәшрияты
Милли Музей
Шаян
Татаркино
Ханский дом
Татар телен һәм ТР яшәүче халыклар вәкилләренең<br />туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе
«Элита»