Камил хәз­рәт Сәмигуллин: "Тату булсак, бәрәкәт киләчәк"

10 апрель көнне ТР Диния нәзарәте мөфтие вазыйфасын башкаручы Камил хәз­рәт Сәмигуллин, 17 апрельдә җыелачак республикабыз мөселманнары корылтае уңаеннан, бер төркем телевидение, газета журналист­ларының сорауларына җавап бирде.

– Ничек мөфти булып сайланырга уйладыгыз? Моңа кемнәр, нәрсә этәргеч бирде?

– Беренчедән, моңа яшәү рә­вешем, дусларым этәргеч булды. Дөресен генә әйткәндә, ике-өч ай элек кенә бу хакта хыялланганым, үземне мөфти итеп күзаллаганым да юк иде. Эшчән­легемдә төп маяк – ислам дине, Коръән. Киләчәктә дә шулай булачак. Иң мөһиме – тәкъвалык. Мөселманнарыбызны, ислам җәмәгатен берләштерү, өммә­тебез мәнфәгатьләре өчен эш­ләячәкбез.

– Сезнеңчә, җәмгыятебез­дә һич кичектерми хәл итәсе мәсьәләләр нидән гыйбарәт?

– Миңа калса, җәмгыятебез­дәге иң зур проблема – дин нигезләрен белмәү. Сер түгел, кайберәүләр исламны ниндидер хәвеф чыганагы дип күз­аллый. Без, мөселманнар, Гайсә пәйгамбәр турында сөйләгәндә аны – рухуллаһ (Аллаһ аңа җан биргән), Муса пәйгамбәр турын­да сөйләгәндә аны – Кәлимуллаһ (Аллаһ белән сөйләшүче), Мө­хәммәд пәйгамбәр турында сөй­ләгәндә аны Хәбибуллаһ (Аллаһның сөеклесе, яратканы) дип искә алабыз. Гомумән, сөю-мәхәббәт – динебезнең нигезе ул. Җир шарын мәхәббәт саклап тора. Без моны белергә, тарихтан яхшы үрнәкләр эзләргә тиеш. Әгәр мөселман Пәйгамбәре­безгә ияреп барса, аның кушканнарыннан чыкмаса, ул беркайчан да ялгышмаячак. Тату булсак, бәрәкәт киләчәк. Бергә, бердәм булсак, дәрәҗәбезне саклый, ныгыта алырбыз.

– Сез үзегез кайларда белем алдыгыз?

– Әле мин укуымны дәвам иттерәм, РИУда укыйм. Алла боерса, быел җәен, имтиханнар тапшырып, диплом алачакмын. Әү­вәл Казандагы “Мөхәммәдия” мәд­рәсәсендә укыдым, аннан соң Махачкаладагы Төньяк Кавказ ислам университетына укыр­га кердем. Анда бераз укыгач, академик ял алып, Төркиягә киттем. Анда Коръән ятладым. Ошап киткәч, шунда мәдрәсә тәмамладым. Төркиядән кайткач, читтән торып РИУда укый башладым.

– Дингә ничек килдегез?

– 11 яшемдә мәчеткә йөри башладым. Мин үзем Мари-Ил Республикасының Бәрәңге районындагы Искеавыл дигән җир­дә туып үстем. Гарәпчә хәреф таныткан беренче укытучым Рәисә ханым иде, хәзер ул мәр­хүмә инде. Дингә килүемә әби­ем зур тәэсир итте. Әгузе-бис­милланы өйрәтте, беренче дини китапларны ул бирде. Тугызынчы классны тәмамлагач, “Мөхәммәдия” мәдрәсәсенә ки­лүемне әйттем инде.

– Мөселманнарны ничег­рәк берләштермәкче буласыз?

– Аллаһы Тәгалә Коръәни-кәримендә, мөэминнәр – үзара кардәш, дигән. Бүлешер бер­нәрсәбез дә юк. Раббыбыз – бер, китабыбыз, динебез – бер, пәй­гамбәребез – бер, илебез – бер. Без теләсә кайсы мәсьәләне чәй табыны янында җыелып хәл итә алабыз. Әле менә имамнар өчен вәгазьләрдән, рәсми фикерләр­дән, Хәнәфи мәзһәбе буенча со­рау-җаваплардан торган махсус журнал чыгарырга ниятлибез. Бер үк көнне бөтен мәчет­ләрдә бер төсле җомга вәгазе яңгырар дигән уй бар.

– Үткән ике елда, төрле сәбәпләр аркасында, вазыйфасыннан азат ителгән имамнар булды. Әгәр алар кире кайтып эшләргә теләк бел­дерсә, нәрсә әйтерсез?

– Мәгълүм ки, без Хәнәфи мәзһәбендә, Матуриди гакый­дәсендә эшлибез. Әгәр имам булып торган кеше яныбызга килеп, шушы кысалардан чыкмыйча эшләячәген әйтсә, сөйлә­шербез, хәл итәрбез. Инде үз дигәненнән кире кайтмый, элеккечә сукалый икән, бу аның үз иркендә, үзе сайлаган юл.

– “Без“ дип сөйлисез. Сезнең командага кергән кешеләр кемнәр инде алар?

– Безнең командага Илдар хәзрәт Баязитов керә. Аны Казанда күрмәүчеләр өчен Коръ­ән үзәге оештырган кеше буларак бик яхшы беләләр. Илдар хәзрәтнең башка социаль проектлары да бар. Яшьләр бү­ле­генә, республика мөслимәләре берлегенә таяначакмын. Мәр­җани мәчете каршында эш­ләү­че ислам көллияте проректоры Нияз хәзрәт Сабиров дәгъват бүлеге, җәзаларны үтәтү идарә­се белән эшләү бүлеге эшчән­лекләренә җитәкчелек итәчәк, ул вәгазьләр язу эшенә дә маһир. Әле тагын РИУ ректо­рының беренче урынбасары, ТР Диния нәзарәтенең Голәмәләр шурасы рәисе Рөстәм хәзрәт Батыров бар. Ул фәнни юнәлеш өчен җавап бирәчәк. Без алар­ның үз командабызга керүенә бик шат.

– Социаль проектлар ди­гәндә нәрсәне күз алдында тотасыз?

– Сукырлар белән эшләү­не әйттем инде. Элегрәк имамнарыбыз төрмәләрдә, колония­ләрдә дингә чакыру-дәгъват эше белән шөгыльләнсә, хәзер азат ителгәннәргә дә тернәк­ләндерү үзәге булдырырга ки­рәк дигән фикергә килдек. Күрмәүчеләргә Коръән өйрәтү эше дәвам итәчәк. Әле Илдар хәзрәт белән ятим калган инвалид балалар өчен аерым ятим­нәр йорты ачасы иде дип хыялланабыз. Аларны зур тормышка әзерләү бик күп көч, сабырлык сорый. Ниятләребез бик күп. Әлегә якын арада гамәлгә ашырып булмасмы дигәннәрен генә әйтәм.

– Кол Шәриф мәчете кайчан эшли башлар икән?

– Хәзерге вакытта анда тө­зекләндерү эшләре бара. Мәгъ­лүм ки, ул нәзарәт балансында түгел, “Казан Кремле” музей-тыюлыгына карый. Мәчет озак­ламый ачылыр, җомга намазлары укытыла башлар, эшләп китәр дип өметләнәм.

– Сез бит әле чагыштырмача яшь. Үз өстегезгә зур җаваплылык алмакчы буласыз. Дулкынланасызмы?

– Өлкәнәю дигәне озак көт­термәс, анысы. Җигелгәч тартырга туры килер. Әз-мәз генә хәвефләнү дә бар. Командама таянырмын дип уйлыйм. Шактый җитлеккән кешеләр тупланган монда. Баш казый булып эшләүче Җәлил хәзрәт тә ышанычлы кеше. Шәт, ул үз вазыйфасында калыр, эшчәнле­ген дәвам иттерер дип өметләнәм. Аксакаллар шурасы, мөхтәрәм имам-мөхтәсибләр бар. Бергә­ләшеп, киңәшләшеп, җыелган мәсьәләләрне хәл итәрбез, иншалла.

– Камил хәзрәт, Сез бу вазыйфада бер айлап кына әле. Шушы вакыт эчендә Казанда, республикабыз районнарында йөргәндә, үзегез өчен кызыклы, гыйбрәтле тоелган хәлгә юлыкмадыгызмы?

– Чынлап та, күптән түгел генә Буа районына баргач, Ильяс исемле малай белән танышу насыйп булды. Яныма килеп, корьәнхафиз буласым килә дигән теләген җиткерде. Аның кебек шулай матур итеп Коръән укучыны бер илдә дә күргәнем, ишеткәнем юк иде әле. Тавышы шулхәтле матур, искитмәле!

– Дини мәгариф дигәндә, мирасны өйрәнүгә дә игътибар биреләдер?

– Әлбәттә, әле менә Мисырда Шиһабетдин Мәрҗани хәз­рәт­нең бер кулъязма китабы табылды. Ул фикъһе гыйлеме буенча. Без аны хәзер компьютерда җыеп бастырачакбыз. Тәгаен алганда, Мәрҗани хәзрәтнең утыздан артык китап язганы билгеле. Таба алган кадәр без аларның бөтенесен дә изге мирасыбыз итеп халыкка кайтарачакбыз. Һичшиксез, һәр ислам фәне буенча татар илаһият га­лимнә­ренең китабы бар. Безнең вазыйфабыз – шул китапларны табып, бастырып дөньяга күр­сәтү.

– Элегрәк чаңгы шуарга ярата идем, әмма китап укуга, телләр өйрәнүгә һәвәс­лә­неп китү аркасында бу спорттан баш тартырга туры килде, дип әйткән идегез бер әңгәмәгездә.

– Чынлап та, тәрҗемә эше бик күп вакытны ала. Аннан соң гарәп, төрек телләрен өйрәнү дә ансат түгел. Гомумән, тел өйрәнү бик кызык. Мин гадәттә тәсбих алып, тәсбих тартып, сүз­ләр ятлый идем. Аллага шөкер, соңгы ике елда егермеләп китап тәрҗемә ителде. Аларның берничәсе басылып чыкты инде, җиде-сигезе басу процессында. Башка мәзһәбләрнең, фиркаләрнең китаплары күбәй­де. Инде үзебезнең дә төпле, дәлилле китапларыбызны күб­рәк бастырып, халыкка җитке­рәсе иде.