Еленаның татар телен укыту хыялы чынга ашты

“Мин укыган беренче татарча әсәр Рабит Батулланың “Сөембикә кыйссасы” иде. Мин аны йотлыгып укыдым”. Бу сүзләрне саф рус кызы Елена әйтә. Үҗәтлеге һәм көчле кызыксынуы аркасында татар телен камил үзләштергән Елена Анисимова бүген Казанның 40нчы гимназиясендә татар теле һәм әдәбиятын укыта. Рус балаларына гына түгел, татарларга да.

Еленаның әти-әнисе – саф рус кешеләре, нәселләрендә баш­ка милләт вәкиле белән гаилә коручылар да юк икән. Шуңа кү­рә кыз­ларының татар теле белән мавыгуына алар  башта бик сәер­се­неп карый. Моны вакытлы кү­ре­неш, ахры, дип тә уйлыйлар. Ни­кадәр тырышып, үҗәт­ләнеп укуын кү­зәт­кәндә, кө­лемсерәп куйган чак­лары да булгалый. Әмма Елена­ның нияте бик җитди икән­леген аңла­гач, аңа бер дә каршы тормыйлар, хәер-фатыйхаларын би­рә­­ләр.

 – Татар теле һәм әдәбиятын укыту  теләге миндә 9 нчы сыйныфны тәмамлаганнан соң туды. Әлеге фәннәргә дәрестә генә түгел, мәктәптән тыш та тартылдым. Сыйныфташларым белән татарча сөйләштем, татарча җыр­лар тыңладым, татар театрларына йөр­­дем. Дөрес, мине бу юлга бастырган укытучыларым­ның да роле зур булды. Шу­ларның иң яратканы инде бу дөньядан китеп тә барды, урыны җәннәттә булсын, – ди Елена Павловна.

Казанның 52 нче гимназия­сен­­­­дә укыганда ул, татар те­леннән төрле дәрәҗәдәге олимпиадаларда катнашып, призлы урыннар ала. Белеме арта  баруын сизгәч, үзлегеннән әдәби әсәр­ләр укырга керешә. “Әле дә исемдә: мин укыган беренче татарча әсәр Рабит Батулланың “Сөембикә кыйссасы” булды, аны йотлыгып укып чыктым. Аңла­шылып бетмәгән сүз­ләрне сүз­лекләргә мөрәҗәгать итмичә ге­нә, контексттан аңларга өйрән­дем, мәктәптә дәресләребез дә мавыктыргыч һәм кызыклы  үтә иде”, – дип искә төшерә татар  әдә­биятына гашыйк булган елларын.

Татар телен өйрәнгәндә, Елена үзе өчен яңа бер дөнья ача: яңа тел, яңа гореф-гадәтләр, мәдәният. Аңа барысы да кызык һәм мавыктыргыч тоела. Менә шул ачышлар аңа яңа тормыш юлын билгеләргә мөмкинлек бирә дә инде. Билгеле, телләрне өйрәнүгә хирыслыгы да бар, шуңа күрә татар теле дә аңа бик җиңел бирелә.

Елена Казан дәүләт универ­ситетының татар һәм инглиз тел­ләре бүлеген тәмалап, бүген татар  һәм рус балаларын татар теле һәм әдәбиятыннан укыта. Дәрес­ләрен төрле техно­логия­ләр кулланып төрләндерергә ярата. Әлбәт­тә, моның өчен һәрвакыт эзләнү ки­рәк. Кайвакыт тәҗрибәлерәк укытучыларга да мөрәҗәгать иткәли.

“Хәзерге ата-аналарның татар теленә мөнәсәбәте төрлечә. Үзем­нең укыту тәҗрибәсеннән чыгып шуны әйтә алам: татар әти-әниләре дә татарча укытуга каршы чыгарга, балаларыбызны рус төркеменә күчерегез әле, дип әйтергә мөмкин. Рус әти-әниләре арасында да ике куллап татарча укытырга риза булучылар бар. Бу гаиләдән, тәрбия­дән тора, дип әйтәсем килә, – ди 3 ел тәҗ­рибәсе булган яшь укытучы. – Хәзерге вакытта татарча бел­мәүчеләр ишәя бара. Бу, минем­чә, шәһәр мохитенә бәйле. Без рус телендә генә сөйләшәбез, татар теле дәре­сеннән чыккач та, балаларыбыз русчага күчә. Ми­немчә, мондый вәзгыять татар теленең системалы итеп укытылмавыннан да килеп чыга. Татар теленнән күп төрле дәреслекләр басыла торса да, бернәрсә дә үзгәрми кебек. Рус телле балаларга аралашу техно­логиясенә нигезләнгән дәреслек­ләр кулайрак, дип саныйм, шулай ук грамматика да кызыклы итеп би­релгән очракта гына татар теле укытучысының эше нәтиҗәле булачак. Татар теленә мөнәсәбәт кеч­кенә чакта ук формалаша башлый, шуңа без балаларыбызны толерантлылыкка өйрәтергә тиешбез, ике халыкның үзара мөнә­сәбәт­ләрен, шул исәптән телләр мөнәсә­бәтен кискен­ләштерү файдага түгел”.

Бүген Елена аспирантураны тәмамлап, фәнни эшен яклап, гыйль­ми дәрәҗә алу турында хыяллана.