«Алма апа» ничә сумга килә?

Бүген кешеләр карьера дип шулкадәр мавыкты ки, аларның ни үзләренә, ни баласына вакыты җитми. Хәллерәк танышларымның да сабыйлары өс-башын карамый йөрткәнен беләм. Бакчага алып барганда колготкидан бармагы күренсә дә, борыны юеш булса да, артык исләре китми. Өстәленә дә ешрак йогурт, шоколад, башка төр фаст-фуд менә. Бу хәлгә аптырагач, бер танышыма няня алырга киңәш иттем. Бизнеслары яхшы бара, акчалары ким түгел. Сүземә колак салды бит Алсу. Нарасыйларының еш авыруы үзен дә арыткан иде, ахрысы.

Әби - диңгездә, әни - эштә...

Танышымнан белүемчә, бүген бала караучы яллау - бик популяр ысул. Чит илдә бу гадәти хәл. Ләкин бездә онык күрергә зарыккан әниләргә: «Эшкә урнашырга кирәк, фатир ягын хәстәрләргә кирәк» дисәң, алар шундук үз планнарын кыстыра башлый, алып кайтыгыз гына, үзебез үстерербез, янәсе. Килешәм, сүзендә торган әби-бабайлар да бар. Ләкин замана әбиләре үзләре дә хәзер 45-50дән узгач, бизнес, чит илдә ял итү дип йөри башлый. Үзем таныш-белешләр өчен бер компаниядән көнкүреш химиясе алам. Төп офисларына баргач, анда олы апайларның шактый күп булуына игътибар итәм. Шуңа бездә дә «алма апалар»ның (Татарстанның кайбер районнарында бала карашучы ханымнарны шулай атыйлар) даны артканына бер дә аптырыйсы түгел.

Казанда бу эшне оештыручы кадр агентлыклары да бар. Алар бала караучыларны эшкә ала, кирәк икән укыта. Шундый оешмаларның берсендә хәбәр итүләренчә, алма апа буларак еш кына 40 яшьтән олырак хатын-кызлар килә. Няняларның педагогик белеме булу шарт.

Бакчадагы тәрбиячеләр няня булып китә

«Эшкә педагогик юнәлештәге урта һәм югары белем алган кызларны да кабул итәбез. Алар ешрак 3 яшьтән зурырак балалар белән эшли. Чөнки, беренчедән, бу яшьтә балалар аеруча хәрәкәтчән була. Олы апайларга нәниләр артыннан йөгереп йөрүе авыррак. Аннан соң, хәзер балалар компьютер уеннары ярата. Бу вакытта яшь няняларның файдасы күбрәк. Ә менә күкрәк яшендәге балаларны карау өчен, әти-әниләр олырак апаларны чакырта», дип аңлатты безгә кадр агентлыгы вәкиле. Аның сүзләренә караганда, бүген няняларга ихтыяҗ шулкадәр зур ки, кайбер оешмалар аларны тәҗрибәсез дә ала. Ләкин күп очракта бала карарга элек балалар бакчасында эшләгән тәрбиячеләр алына. Монда бер төркем сабыйны карыйсы түгел бит...

Алай да, нинди бала эләгә инде. Кадр агентлыгы аша түгел, ә интернетка игъланнар биреп, няня булып эшкә урнаша торган танышым Алия үз эшенең бер дә җиңел түгел икәнен әйтә. Югары белем алып, үз юнәлеше буенча эшкә урнашка алмагач, ул садикка кереп, читтән торып педагогка укый башлады. Ләкин ни сәбәпледер, бакча мөдире белән уртак тел таба алмый, ярты елдан ул бакчадан китте. Хәзер, үзе әйтмешли, үз көенә яши. Ләкин берәр оешма түбәсе астында эшләмәүнең дә үз уңайлыклары-авырлыклары бар.

«Бала карашырга бер-ике сәгатькә дә, ике-өч көнгә дә чакыралар. Нәниләрне урамга алып чыгу, өйдә уйнатудан да бигрәк аларны бакчадан алырга кирәк. Шуңа көтмәгәндә еш шалтыраталар. Кичкә таба бушрак булуың хәерле», ди Алия.

Әти-әниләрнең була төрлесе...

Танышым әйтүенчә, ул балалар белән эшләүнең 1 сәгатенә 100 сум ала. Кадр агентлыкларында исә няняның эш сәгате вазифасы, яше, тәҗрибәсенә карап, 85-250 сум тирәсе бәяләнә. Еш кына бер чакырган няняларның кабаттан килүен дә сорыйлар икән. Алия исә юмарт гаиләләрнең өстәмә түләүләрен дә, өенә кайтарып куюларын да әйтә. Ләкин бик дорфа, бәйләнчек әти-әниләр дә очрый. «Бала караучы, өй җыештыручыларны икенче сортлы кешеләргә куялар качак. Берәүләр бу эшне башкарырга мәҗбүр, ләкин үз эшен яратучылар да бар бит. Миңа исә еш кына үз сабыем булмаганга бәйләнәләр, ләкин үземнекен үстергәндә миңа кеше баласы карап йөрүе авыррак булыр иде», ди Алия.

Алай да интернетта «бала карашам» дигән игъланнар тулы. Алма апаларның яшьләре 16дан ук башалана. Няня яллаган танышым Алсу исә кадр агентлыгы аша бала караучы чакыруны дөресрәк саный. Няняны укыту-өйрәтү өчен өстәмә чыгымнар оешма клиентлары - әти-әни җилкәсенә төшүгә карамастан, хезмәткәрләрнең медицина белешмәсе тикшерелә, өйдә әйберләр югалу очрагына да гарантие бирелә. Танышым әйтүенчә, алар няня чакыртыр алдыннан бала караучы өч көнлек стажировка үткән. Моннан соң ярты елга агентлык белән килешү төзелгән. Даими клиентларга ташламалар да бар дип куана әни кеше. Башкасы ничектер, ләкин сабыйлары хәзер тук, өс-башы чиста.

Кем ничек булдыра, шулай акча эшли. Берәүләр акчаны янда калдырып, бала караучыны танышлары арасыннан, интернеттан эзләсә, икенчеләре сабыйлары иминлеген акчадан өстенрәк күрә.