поиск новостей
  • 29.03 "Рөстәм маҗаралары" Кариев театры, 13:00
  • 29.03 "Кияүләр" Тинчурин театры, 18:30
  • 30.03 "Кәҗүл читек" Кариев театры, 11:00
  • 30.03 "Тапшырыл...ган хатлар" Кариев театры, 18:00
  • 30.03 ПРЕМЬЕРА "Флешка, рэп һәм мәхәббәт"Тинчурин театры, 13:00 һәм 17:00
  • 31.03 "Шәй-бу, шай-бу" Кариев театры, 18:00
  • 31.03 "Өч аршын җир" Тинчурин театры, 17:00
  • 02.04 Хан кызы Турандык. Тинчурин театры, 18:30
  • 03.04 Гомер буе сине көтәм. Тинчурин театры, 18:30
  • 04.04 Кияү урлау. Тинчурин театры, 18:30
  • 05.04 Гастрольләр: Тайна замка на холме. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 11:00 һәм 13:00
  • 05.04 Гастрольләр: Ханума. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 18:30
  • 06.04 Гастрольләр: Мастер и Маргарита. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 07.04 Гастрольләр: Мелодия коралловых бус. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 09.04 Җилкәнсезләр. Тинчурин театры, 13:00 һәм 18:30
  • 10.04 Синең хакта… Тинчурин театры, 18:30
  • 11.04 Ядәч! Исемдә! Бер гаилә трагикомедиясе. Тинчурин театры, 18:30
  • 12.04 Флешка, рэп һәм мәхәббәт. Тинчурин театры, 18:30
  • 13.04 Яратам! Бетте-китте! Тинчурин театры, 17:00
  • 14.04 Полиционер. Тинчурин театры, 17:00
Бүген кемнәр туган
  • 29 Март
  • Шәкүр - җырчы
  • Рөстәм Абязов - дирижер
  • Илфат Фәйзрахманов - журналист
  • Мөхәммәт Сабиров (1932-2015) - дәүләт эшлеклесе
  • Айгөл Хәйри - җырчы
  • Ринат Хәйретдинов - көрәшче
  • Никах, юбилей,Туган кон,балалар бэйрэмен,торле кичэлэрне алып барабыз.8-4кэ хэтле шалтыратта аласыз.89393453961
  • Чистаидан иорт сатып Алам чистаинын узенэн 89274905164
  • 1 булмэле фатир моселман гаилэсенэ озак вакытка арендага бирелэ ЖК Салават купере. Собственник ( риелтор тугел!!!)89509488227.
  • Сдается 2-х комнатная квартира по ул. Ф.Амирхана порядочной семье на длительный срок. В квартире есть мебель, рядом остановка, магазины, рынок. Только граждане РФ без животных!!! 8-965-584-66-30 собственник.
  • Продаю листы нержавейки 530х630, толщина 3,5мм, запчасти на УАЗ.тел 89178553159.
  • Коттедж төзэргэ кирэк казанда минэм номер 89274905164
  • Баян сатыла. Казан. Тел.:89003238614
  • татар теленең аңлатмалы сүзлеге сатыла, 3 томда, Казан, Татарстан китап нәшрияты, 1981 ел. тел.8 919 647 47 91
  • Казанда оч булмэле фатирнын залына тэртипле кыз эзлим. Бигичев урамы. Риелторсыз 89600347300
  • Исэнмесез! Бенто тортларга hэм капкейкларга заказлар кабул итэм! Казан шэhэре. 89377708700 Динара.
Архив
 
19.06.2012 Җәмгыять

Күктән бәхет ишелсә, яки Мирас бүлешү хикмәтләре

Аларның үзара мөнәсә­бәтенә мин гомер буе сокланып яшәдем. Ике ир туган бердәнбер сеңелләрен шулкадәр ярата, хөрмәт итәләр, аның теләсә нинди капризын да берсүзсез үтиләр иде. Казанның Коры Елга бистәсендә яшәүче ерак туганнарыбызда еш кунак булганга гел күреп тордым, егет чорына кереп килүче ике ир туган курчак кебек матур Нәзиләне кая барсалар да – уенгамы, “Әкият” театрынамы, цирккамы гел үзләре белән йөрт­теләр.

Аларның туганлык мө­нәсә­бәтләре һәрвакыт бөтен кешегә дә үрнәк булыр кебек иде. Әниләре вафат булгач, аның кырыгын үткәргән көнне үк 1968 елда төзелгән йорт­лары, 8 сутый бакчалары өчен чын мәгънәсендә “сугыш башланыр” дип кем уйлаган.

Дөрес, Нәзилә әйтүенчә, “сугыш”ны өлкән абыйның (ул үзе 2007 елда кинәт кенә вафат булды) олы киленнә­ре башлаган. Янәсе, соңгы елларда 88 яшьлек әбине алар тәрбия­ләгән, шуңа да йорт аларга булырга тиеш. Ә аны, абыйлары ризалыгы белән, әниләре әле 2005 елда ук Нәзиләгә васыять иткән булган. Шул сәбәпле йортка заманча янкорманы да, капка-коймаларны да Нәзилә­ләр биргән акчага корганнар. Гомумән, анысыннан мин дә хәбәрдар, алар әбигә акчаны гел мулдан җибәреп торды.

– Акчадамыни хикмәт, алар әти-әни нигезен, үзебез, балаларыбыз, оныкларыбыз үскән нигезне таркатмакчы – чит кешеләргә сатып җибәрмәкче бит. Ә безнең аны һич тә таркатасыбыз килми, – ди Нәзилә. – Кече кызыбыз Казанга кайтып, университетта укый, шунда яши, ул хәзер кая барыр? Соңгы ике елда әнине дә ул бакты. Дөрес, туганнар да ташламады әнкәйне. Безнең кыз кайтканчы әни янында шул усал киленебез гаиләсе яшәгән иде, ипотека буенча фатир алгач кына киттеләр. Бер министрлыкта юрист булып эшли ул, шуңа усаллана. Ирем киләсе елда пенсиягә чыга, үзебез дә туган йортка кайтырбыз дип тора идек. Йорт бит минем исемдә. Кызганычка каршы, васыятьнамәдә ниндидер хата киткән, киленебез шуны калкан итеп күтәреп, безне судка бирде. Бер дә туганнар белән тәмсезләнешәсе килми, аларга һәм Нәни абыйга акча бирергә дә ризабыз. Тик килен оценщиклар куйган бәягә генә риза түгел, 4 миллион сум сорый. Аптырадык ин­де, өченче мәртәбә судка кайттым, тагын берни хәл ителмәде. Ни өчендер һаман сузалар.

Соңгы елларда тормышыбызда очраучы гади генә бер мисал бу. Ни кызганыч, базар мөнәсәбәтләре белән бергә яшәешебездә тамыр җәйгән күчемсез милек, мирас дигән төшенчәләр инде төшенчә генә булудан узып, дуслар белән дусларны гына түгел, туганнарны, хәтта ата-ана белән балаларны чын мәгъ­нәсендә дошманлаштырып бетереп бара. Хәтта мирас аркасында бер-берсен үтерүгә кадәр барып җитү­челәр дә бар.

Ни гаҗәп, мирас, бөтен дөнья практикасында кабул ителгәнчә, васыятьнамә ниге­зендә бүленергә тиеш булса да, адвокат һәм нотариуслар әйтүенчә, безнең илдә гадәттә аларның 30 проценты судларда хәл ителә. Ә бу, Нәзиләләр эшеннән дә күренгәнчә, бик катлаулы, озак һәм кыйммәткә төшә торган процесс.

Чөнки соңгы вакытта мирас турындагы законнар гына түгел, мирас дигән объект үзе дә нык үзгәрде. Советлар Союзы вакытында гадәттә балаларга, оныкларга, туганнарга мирас булып тактадан корылган дача йорты белән, күп дигәндә, алты сутый җир, әби сандыгы һәм бабай түбәтәе генә кала иде. Хәзер исә фатирлар, төрле күчемсез милек, гараж, завод, самолет-па­роходлар кала. Кайбе­рәү­ләрнең андый байлыгы Рос­сиядә генә түгел, хәтта чит илләрдә дә бар. Элек пред­приятиеләрнең акцияләре, устав капиталындагы өлеш, җир пайлары, күп миллиард сум белән бәяләнүче холдинглар турында ишеткән кеше дә юк иде. Хәзер инде болар бар да чынбарлык. Һәм беркем дә өлешсез калырга теләми. Авылдагы кайчандыр онытылган, җиргә сеңеп баручы иске йорт та, ата-ана үлгәч, бәхәс объектына әйлә­неп, туганнарны пы­чакка-пычак китерә. Узган ел “Булгария” теплоходындагы фа­җи­гадә вафат булган­нарның туганнарына бирелгән бер миллион сум акча өчен судлашып йөрү­челәрнең булуы бүгенге чынбарлыкны аеруча ачык тасвирлый. Юкса бу фа­җига аларны тагын да ныграк якынайтырга тиеш иде кебек, ләкин киресенчә килеп чыкты.

Ни кызганыч, безнең илдә мираска хокук хакында алдан кайгыртып васыятьнамә язу практикасы әле кереп кенә килә. Хәтта ул булган, мирас турындагы документта кемгә нәрсә калачагы хакында бәйнә-бәйнә язылган булса да, еш кына мондый эшләр судта гына хәл ителә. Хәтта суд булган очракта да аң­лашылмау­чылыклар җитәрлек әле. Нәзиләләр “эше”­нең инде өч тапкыр каралуы, ләкин һаман да хәл ителеп бетерелмәве шул хакта сөйли.

Андый бәхәсләрнең адым саен очрап торуын истә тотыптыр инде, Россия Югары суды шушы көннәрдә узган пленумын махсус рәвештә мирас турындагы суд практикасына багышлады һәм карар кабул итте. Ул карарда бу проблемага кагылышлы барлык сорауларга да җавап табарга мөмкин.

Мәсәлән, гадәттә без мирас булып ниндидер байлык кына кала дип уйларга күнеккән. Алай гына түгел икән шул. Мирас булып вафат булган кешенең бурычлары да калырга бик мөмкин икән. Һәм алар төрле булырга мөмкин. Мәсә­лән, газга, электр энергиясенә булган бурычтан алып, зур суммадагы банк кредитларына кадәр. Мираска ия булган кеше алар хакында белмәскә дә мөмкин, әмма бүгенге законнар ниге­зендә, бурыч үлгән кеше белән теге дөньяга китми, ә күчемсез милеккә ия булучыга мирас булып кала. Мәсә­лән, мираска ия булучы әти-әнисе, туганы аңа бүләк итеп калдырган фатирны үз исеменә рәсмиләштермәскә дә мөмкин, ләкин, закон ниге­зендә, әгәр ул фатир өчен бурычлар булган булса, алар барысы да аңа күчә. Һәм судлар кредиторларның искын ка­нәгать­ләндерергә бурычлы. Кайчак процентлары бе­лән бергә бурыч фатир бәя­сеннән дә артып китә. Әгәр иск 50 мең сумнан да артмаса, ул эшне мировой суд карый, әгәр артыграк суммага булса – район суды. Еш кына күктән ишелгән бүләк ияләре, чит илләрдәге милек турындагы эшнең ул илләр законнары буенча хәл ител­гәнен белми дә икән. Бу үзе үк әллә нинди аңла­шылмаучы­лыклар тудыра. Шуңа да андый “бәхеткә ия” ке­шеләр иң беренче чиратта ул илләрдәге законнарны өйрәнергә тиеш.

Әгәр кеше кинәт вафат булып, фатирына яки башка байлыгына васыятьнамә рәсми­ләштереп өлгермәгән оч­ракта нишләргә? Пленум карарында бу сорауга да җавап бар. Судлар варистан мирас кабул итү срогы чыкканчы фатир яки йортны мирас итеп тану һәм аны рәсмиләштерү хокукы булу хакындагы гаризаны кабул итәргә һәм эшне закон нигезендә хәл итәргә тиеш.

Югары суд пленумы ка­рарының тагын бер мөһим яңалыгы – лаек булмаган варисны ачыклау мөмкин­леге. Дөрес, варислыкка өмет баглаучыга андый “исем”не бары суд кына бирә ала. Әмма кешене суд “лаек булмаган варис” дип ачыкласа, аңа бернинди дә байлык эләкмәячәк. Андыйларга төрле махи­на­цияләргә баручылар: ва­сыять­намәне махсус бозучылар, аны урлаучы яки юк итүчеләр, башка варисларны төрле юллар белән читкә этәрергә тырышучылар, мирас калдыручы исән чагында аны бар дип тә белмәүчеләр яки белеп тә, ярдәм итмәү­челәр керә.

Пленум карары тагын бер катлаулы мәсьәләне хәл кылырга ярдәм итә. Мәсәлән, вафат булган кешенең ижди­вениесендә булучының язмышы һәм аның мираска хокукы турында. Суд бу очракта иждивениедәге кешенең үз кереме булу-булмавын да, аның вафат булучы ярдә­мендә күпме вакыт булуын да исәпкә алачак.

Карарда шулай ук мирас кабул итү вакыты да аныкланган. Әгәр калган мирас бәхәсле булмаса һәм ва­сыять­намәдә мирас бер генә ке­шегә васыять ителгән булса, ул йортта яки фатирда ми­раска документлар рәс­ми­ләштерелеп бе­те­релгәнче яши ала. Әгәр варислар берничә булса, барысы да судта гына хәл ителергә тиеш. 


Люция ФАРШАТОВА
Ватаным Татарстан
№ 121 | 19.06.2012
Ватаным Татарстан печать

▲ Өскә
Матбугат-инфо
Матбугат.ру
Ватаным Татарстан
Шәһри Казан
Бердәмлек
Рәшит Ваһапов фестивале
Камал театры
Тинчурин театры
Татар дәүләт филармониясе
Ирек мәйданы
Татарстан яшьләре
Кариев театры
Идел
Өмет
Татарстан китап нәшрияты
Милли Музей
Шаян
Татаркино
Ханский дом
Татар телен һәм ТР яшәүче халыклар вәкилләренең<br />туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе
«Элита»