Ришвәтчелек аркасында азык-төлек бәясе 30 процентка артык

Россия халкының язмышына шулай язылган булса кирәк. Бездә "майламыйча", ягъни ришвәт бирмичә берни эшләп булмый.

Халык җилкәсенә аяк бөкләп менеп утырган шундый соры­кортлар булмаса, кибет киштәләрендәге азык-төлек продуктларының бәясе 30 процентка арзанрак булыр иде, ди белгечләр.

Бу турыда белми яшәгәндә җиңелрәк булыр иде дә бит. Заманы шундый. Хакимияттәгеләр коррупциягә каршы сугыш игълан иткән чорда яшибез. Россия Федерациясенең "Коррупциягә каршы үзәк" экспертлары да тик ятмый. Өйрәнү-тикшерүләр нәтиҗәсендә, төрле дәрәҗәдәге бюджет акчаларының 20 проценттан артыгы урлануын ачыклаганнар.

Халыкта көндәлек кулланылышта булган сөт һәм ипи бәя­ләренең дә шактые – "кесә катыручы"лар өлеше икән. Тикшерүләр күрсәткәнчә, ипи һәм сөткә гадел, ягъни таланмаган бәя булса, алар арзангарак сатылыр иде. Бу кадәресе исә Россиядә яшәүче 140 миллионнан артык кешенең, шул исәптән тормышта көч-хәл белән очын-очка ялгап баручы әби-бабайларның хәләл пенсияләре көн саен ниндидер намуссызларның кесәсен калынайтуга китә дигән сүз!

Россиядә сөт, ит, яшелчә һәм башка төр азык-төлек продукцияләре җитештерү болай да арзанга төшми. Чыгымнарның әледән-әле табыштан зуррак булуын да авылда продукция җитештерүчеләр яхшы белә. "Коррупциягә каршы үзәк" белгечләре ачыклаганча, сөт бәясенең 4 проценттан артыгы электр, газ һәм су куллануга рөхсәт алганда киткән өстәмә чыгымнар, ягъни әлеге дә баягы "өстәгеләрне" майлау-җайлау өчен тотыла икән. Авыл җирлегендә ферма төзүчеләр раславынча, бинага электр һәм газ кертүне рәсмиләштерү үзе генә дә алтын бәясенә төшә.

Урыннардан алынган мәгъ­лүматлар да шуны раслый. Крестьян-фермер яки гаилә фермасы төзүчеләрне бүген кемнәр генә тикшерми дә, кемнәр генә аның кесәсен капшамый. Россия "Сөт җитештерүчеләр берлеге" җитәкчесе Андрей Даниленко әйтүенчә, бездә һәр фермерга утыздан артык тикшерү органнары туры килә! Ярый ла алар һәрвакыт закон кысаларында гына эш итсә. Ә Кукмара районындагы кебек гаилә фермасы төзергә алынучыларны көн саен "тикшереп" тора башласалар, ни эшләргә?

"Коррупциягә каршы үзәк" белгечләре уздырган тикшерү нәтиҗәләреннән күренгәнчә, сөт җитештерүчеләрдән ришвәт алучылар арасында"Роспотребнадзор", "Россельхознадзор", янгынга каршы хезмәт һәм салым инспекциясе вәкилләре дә бар.

Шәхси хуҗалыкларда продукция җитештерүчеләр эшенә, шул исәптән сыер асраучыларның сөтне кайсы җыючыга, күпмедән сатарга тиешлеген тәгаенләүче җирлекләр дә республикада юк түгел әле. Ә бит боларның барысы да кибет киштәләрендәге сөтнең бәясенә, төгәлрәк итеп әйткәндә, халык кесәсенә суга.