поиск новостей
  • 29.03 "Рөстәм маҗаралары" Кариев театры, 13:00
  • 29.03 "Кияүләр" Тинчурин театры, 18:30
  • 30.03 "Кәҗүл читек" Кариев театры, 11:00
  • 30.03 "Тапшырыл...ган хатлар" Кариев театры, 18:00
  • 30.03 ПРЕМЬЕРА "Флешка, рэп һәм мәхәббәт"Тинчурин театры, 13:00 һәм 17:00
  • 31.03 "Шәй-бу, шай-бу" Кариев театры, 18:00
  • 31.03 "Өч аршын җир" Тинчурин театры, 17:00
  • 02.04 Хан кызы Турандык. Тинчурин театры, 18:30
  • 03.04 Гомер буе сине көтәм. Тинчурин театры, 18:30
  • 04.04 Кияү урлау. Тинчурин театры, 18:30
  • 05.04 Гастрольләр: Тайна замка на холме. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 11:00 һәм 13:00
  • 05.04 Гастрольләр: Ханума. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 18:30
  • 06.04 Гастрольләр: Мастер и Маргарита. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 07.04 Гастрольләр: Мелодия коралловых бус. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 09.04 Җилкәнсезләр. Тинчурин театры, 13:00 һәм 18:30
  • 10.04 Синең хакта… Тинчурин театры, 18:30
  • 11.04 Ядәч! Исемдә! Бер гаилә трагикомедиясе. Тинчурин театры, 18:30
  • 12.04 Флешка, рэп һәм мәхәббәт. Тинчурин театры, 18:30
  • 13.04 Яратам! Бетте-китте! Тинчурин театры, 17:00
  • 14.04 Полиционер. Тинчурин театры, 17:00
Бүген кемнәр туган
  • 29 Март
  • Шәкүр - җырчы
  • Рөстәм Абязов - дирижер
  • Илфат Фәйзрахманов - журналист
  • Мөхәммәт Сабиров (1932-2015) - дәүләт эшлеклесе
  • Айгөл Хәйри - җырчы
  • Ринат Хәйретдинов - көрәшче
  • Никах, юбилей,Туган кон,балалар бэйрэмен,торле кичэлэрне алып барабыз.8-4кэ хэтле шалтыратта аласыз.89393453961
  • Чистаидан иорт сатып Алам чистаинын узенэн 89274905164
  • 1 булмэле фатир моселман гаилэсенэ озак вакытка арендага бирелэ ЖК Салават купере. Собственник ( риелтор тугел!!!)89509488227.
  • Сдается 2-х комнатная квартира по ул. Ф.Амирхана порядочной семье на длительный срок. В квартире есть мебель, рядом остановка, магазины, рынок. Только граждане РФ без животных!!! 8-965-584-66-30 собственник.
  • Продаю листы нержавейки 530х630, толщина 3,5мм, запчасти на УАЗ.тел 89178553159.
  • Коттедж төзэргэ кирэк казанда минэм номер 89274905164
  • Баян сатыла. Казан. Тел.:89003238614
  • татар теленең аңлатмалы сүзлеге сатыла, 3 томда, Казан, Татарстан китап нәшрияты, 1981 ел. тел.8 919 647 47 91
  • Казанда оч булмэле фатирнын залына тэртипле кыз эзлим. Бигичев урамы. Риелторсыз 89600347300
  • Исэнмесез! Бенто тортларга hэм капкейкларга заказлар кабул итэм! Казан шэhэре. 89377708700 Динара.
Архив
 
29.09.2008 Мәгариф

ТАТАР КЕШЕСЕ! СИН БАБАҢНЫҢ КЕШЕ АШАУЧЫ БУЛМАВЫН ИСБАТЛЫЙ АЛАСЫҢМЫ?

“Мәктәп укучыларына ялган тарих укыталар”. Чаллы шәһәрендәге Татар иҗтимагый үзәге вәкилләре шундый фикердә. Чаллы шәһәрендә яшәүче Ф.Таҗиев (Милли мәҗлес депутаты), Р.Сәгыйдуллин (автоэксперт) һәм М.Ситдыйков (җәмәгать эшлеклесе) инде бер ел чамасы Русия Мәгариф министрлыгы белән судлаша.

– 6 сыйныф укучылары өчен 2003 елда нәшер ителгән “История отечества” (авторлары – А.А.Преображенский, Б.А.Рыбаков) дип аталучы тарих дәреслегендә тарихи ялган тасвирланган. Биредә урыс кешеләренә мәдхия укыла, ә татар халкы турында дөреслеккә туры килмәгән сүзләр тулып ята.

 

Бер генә мисал: дәреслекнең 89нчы битендә учакта кыздырылучы кеше гәүдәсе һәм учак тирәсенә тезелеп утырган кешеләр сурәтләнгән. Рәсем астында аңлатма рәвешендә “Татарлар урысларны шулай кыздырып ашый торган булган”, дип язылган. “Бу безнең милли горурлыгыбызга тия. Шул сәбәпле Русия Мәгариф министрлыгы белән судлашырга мәҗбүрбез”, – ди Фаик Таҗиев. Судлашучылар фикеренчә, РФдә яшәүче башка халыкларны, беренче чиратта, татарларны мыскыл итеп урыс милләтен бөеккә күтәрергә омтылу күренеше дәреслектә ярылып ята. Уку елы башыннан ахырына кадәр авторларның максаты – бөек рус халкы образын булдырып, милли күрә алмаучылык хисләре тудыру, татарларның милли хисләрен сүндерү...

 

Мәсәлән, 87-91нче битләрдә рус халкының батырлыгы, ә татарларның вәхшилеге, кыргыйлыгы сурәтләнә. Татарлар каннибалистлар итеп күрсәтелә. Учакта кеше гәүдәсен кыздырып утыручы һәм кеше аяклары кимерүче кешеләр сурәтеннән чәчләр үрә тора.

 

Компьютерда җыелган 6 биттән торган гаризада дәреслектә китерелгән кайбер тарихи фактларның төгәл булмавы, авторларның “монгол халкының үсеш дәрәҗәсе түбән булган” дигән ялган мәгълүмат таратуы телгә алына.

 

– Шушы дәреслек буенча белем алган татар балаларына психологик басым ясала, аларда коллык хисе һәм “комплекс неполноценности” формалаштырыла, анда татарларны тулысынча руслаштыру яки юкка чыгару турындагы күпьеллык планның яшерен формасы салынган. Шундый сорау туа: “великоросс” һәм кеше ашаучыларның балалары бер шәһәрдә, бер дәүләттә яшәргә, бер партада утырырга тиеш микән? Русия шәһәрләре урамнарында рус фашистларының үзләренә охшамаганнары өчен генә бер гаепсез кешеләрне үтерүе, татар һәм яһүд каберлекләрен мәсхәрә итүе – бу шуның ише дәреслекләрнең тәрбия җимеше түгелме? Дәреслек бөтен татар халкының, шул халык вәкилләре буларак, безнең дә намусыбызны һәм горурлыгыбызны мәсхәрә итә. Нәтиҗәдә, татар милләте халкы һәм аларның балалары һәрдаим әхлакый газапка дучар ителә. Балалар мәктәптән еш кына елап кайта; алар үзләренә карата даими рәвештә психологик басым тоя, үзләрен кимсетелгән итеп хис итә, нәтиҗәдә, бу баланың дөньяны танып белү үсешенә, һөнәр сайлавына, җәмгыятьтә тигез шартларда урын табуына, үз дәүләтенең лаеклы гражданины булуына тискәре йогынты ясый. Әлеге дәреслек Русия Федерациясе конституциясенә, халыкара хокукларга һәм әхлакый нормаларга каршы килә, – ди шикаять белдерүчеләр.

 

Алар Русия Федерациясе мәгариф системасыннан һәм сәүдә челтәреннән дәреслекнең бөтен данәсен дә юк итүне, гаепләнүчедән – Русия Федерациясе Фән һәм мәгариф министрлыгыннан, әхлакый зыян китергәне өчен, һәр 3 шикаять автор файдасына да бишәр миллион күләмендә компенсация түләтүне сорый.

 

Гариза 2007 елның 28 августында старт алган иде. Ләкин аны игътибарга алучы юк.

 

– Әлеге тарих дәреслегендәге уйдырмалар Татарстанда инде күптәннән билгеле. Тик моны барысы да күрмәмешкә салыша. Мәскәүгә барып җиткәнче, без бу турыда Татар иҗтимагый үзәге җыелышларында да сөйләдек, рәсемне зурайтып җыелышка алып бардык, аны күрмәгән-ишетмәгән татар зыялысы калмады. Чаллы шәһәре прокуратурасына мөрәҗәгать иттек, аннан, “әлеге дәреслектә татар халкын мыскыл итү турында фактлар юк” дигән җавап алдык. Мәгариф идарәсеннән дә шундый ук эчтәлектәге җавап килде. Мәгариф министрлыгы бөтенләй җавап бирми. Татарча аңламагач, империя телендә яздык. Татарстан Республикасы судлары гаризабызны кире какты. Берничә тапкыр кичектерелгәннән соң, әлеге эш Мәскәү шәһәренең Тверь район судында (гаепләнүче, ягъни РФ Мәгариф министрлыгы адресы буенча) каралды. Китап авторлары судка килүне кирәк дип тапмады. Суд безнең сорауны кире какты. Мәскәү шәһәр судына мөрәҗәгать иттек. Нәтиҗә шул ук. Судта Мәскәүдәге “Ватан” җәмгыяте рәисе, безнең вәкилебез Миначев Мөхәммәт Минһаҗ улы катнашты. Аңа судта: “Сез шәхси мәнфәгатьләрне кайгырту юлында. Бабаларыгызның кеше ашамаганын исбатлагыз”, – дигәннәр. Русиядә татар мәнфәгатьләрен якларга тырышу – бушка вакыт уздыру гына. Хәзер без Русия Югары судына мөрәҗәгать итәргә җыенабыз. Анда да татар файдасына карар чыгармасалар, Европа судына барып җитәчәкбез”, – ди Фаик Таҗиев.

 

Фотода: Дәреслекнең 89 битендәге рәсем. Татарлар учакта кеше кыздырып ашый.


Лилия ЯРУЛЛИНА, Чаллы.
Безнең гәҗит
№ 38 | 24.09.2008
Безнең гәҗит печать

▲ Өскә
Матбугат-инфо
Матбугат.ру
Ватаным Татарстан
Шәһри Казан
Бердәмлек
Рәшит Ваһапов фестивале
Камал театры
Тинчурин театры
Татар дәүләт филармониясе
Ирек мәйданы
Татарстан яшьләре
Кариев театры
Идел
Өмет
Татарстан китап нәшрияты
Милли Музей
Шаян
Татаркино
Ханский дом
Татар телен һәм ТР яшәүче халыклар вәкилләренең<br />туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе
«Элита»