поиск новостей
  • 19.03 "Ләйлә вә Мәҗнүн" Кариев театры, 18:30
  • 19.03 ПРЕМЬЕРА "Флешка, рэп һәм мәхәббәт" Тинчурин театры, 18:30
  • 20.03 "Ут чәчәге" Кариев театры, 13:00
  • 20.03 ПРЕМЬЕРА "Флешка, рэп һәм мәхәббәт" Тинчурин театры, 18:30
  • 21.03 "Анна Ахматова:Вакыт кайтавазы" Кариев театры, 13:00
  • 21.03 "Эх, алмагачлары!" Тинчурин театры, 18:30
  • 22.03 "Корт" Кариев театры, 18:30
  • 22.03 "Ай, былбылым!" Тинчурин театры, 18:30
  • 23.03 "Йосыф" Кариев театры, 18:00
  • 23.03 "Бәхетле көнем" Кариев театры, 13:00
  • 23.03 "Яратам! Бетте-китте!" Тинчурин театры, 17:00
  • 24.03 "Әлифба:Хәрефләр дөньясында" Кариев театры, 13:00
  • 24.03 "Мәдинә" Тинчурин театры, 17:00
  • 26.03 "Мио, минем Мио!" Кариев театры, 18:30
  • 26.03 "Җилкәнсезләр" Тинчурин театры 12:00 һәм 18:30
  • 27.03 "Гөлчәчәк" Кариев театры, 19:00
  • 27.03 "Идегәй" Тинчурин театры, 18:30
  • 28.03 "Ак чәчәкләр кебек..." Кариев театры,18:30
  • 28.03 "Җан Баевич" Тинчурин театры, 18:30
  • 29.03 "Рөстәм маҗаралары" Кариев театры, 13:00
Бүген кемнәр туган
  • 19 Март
  • Татьяна Водопьянова - дәүләт эшлеклесе
  • Камил Гайнуллин - актер
  • Ренат Вәлиуллин - дәүләт эшлеклесе
  • Илшат Вәлиулла - язучы
  • Гөлнур Корбанова - шагыйрә
  • Коттедж төзэргэ кирэк казанда минэм номер 89274905164
  • Баян сатыла. Казан. Тел.:89003238614
  • татар теленең аңлатмалы сүзлеге сатыла, 3 томда, Казан, Татарстан китап нәшрияты, 1981 ел. тел.8 919 647 47 91
  • Казанда оч булмэле фатирнын залына тэртипле кыз эзлим. Бигичев урамы. Риелторсыз 89600347300
  • Исэнмесез! Бенто тортларга hэм капкейкларга заказлар кабул итэм! Казан шэhэре. 89377708700 Динара.
  • Ассаляму алейкум! Казанда, центрга якынрак булган гостинка яисэ булмэ снимать итергэ телим. Риелторсыз. 89872312932 (ватсап)
  • Кому требуется шпаклевка, обои, по городу Казани также Арск обращаться по тел +7 (917) 266-37-64.
  • Яр Чаллыда 2-бүлмәле фатир сатыла:Яңа шәһәр, 30 комплекс. Мәйданы 52 кв.м. Планировкасы әйбәт - распашонка. Җылы, яхшы хәлдә. Хуҗасы сата. Телефон:8-9631571216
  • Хәерле көн! "Салават Купере 2" торак комплексында бөтен унайлыклары булган 2 бүлмәле квартира арендага бирелә. 3 этажда. Өр-яңа ремонт, мебель. "Бәхетле" артында урнашкан. Тәртипле татар гаиләсе эзлибез. Йорт хайваннарсыз. Төп шарт: тәртип, чисталык, вакытында түләү. Риелторларсыз. Элемтәләр өчен телефон: 89534975861
  • Студентлар өчен өстәмә эш. 8-917-880-94-77
Архив
 
04.10.2011 Җәмгыять

Бүреләр

Минем килен булып төшкән елым иде. Төн уртасында авылда “Янгын! Янгын!” – дип кычкырышкан тавышлар ишетеп, бөтенебез сикереп тордык һәм ишеккә ташландык. Әткәй, елга буенда урнашкан йортларның берсеннән күтәрелгән ялкын телләрен күреп: “Саматлар яна!” – дип сөрән салды. Ирләр, кулларына нәрсә эләкте шуны алып, алдан чапты, без чиләкләр, көрәкләр тотып, алар артыннан теркелдәдек.

Йорт түгел, мунча яна икән. Бездән алда килгән берничә кеше, елгадан су алып менеп, утка сибәләр дә, кабат су буена йөгерәләр. “Тезелеп басыгыз, тулы чиләкләрне бер беребезгә бирешсәк, уңайлырак та, тизрәк тә була!..” – дип кычкырды бер ир. Җәйге көннәр бик эссе торганлыктан, кибеп коргаксыган түбә такталары күкерт сыман шарт-шорт килеп, сикерешәсикерешә дөрли. Барысы да: “Ут бүтән каралтыкурага үрли күрмәсен инде, Ходаем!” – дип, хафалана.

 

Кинәт, каяндыр ут эченнән, башта буылып йөткергән, соңыннан, йөрәк өзгеч итеп улап елаган хатын-кыз тавышы ишетелде:

 

– Коткарыгыыыыз!.. Коткарыгыз, зинһаааар!..

 

– Мунча эчендә кемдер бар ич... Кожан китерегез! Монда бүтәнчә якын килерлек түгел... – диде бер ир.

 

– Хуҗалар кайда икән соң? Йоклап ятмыйлардыр бит инде? – диеште халык.

 

– Теге тавышны Әминәнекенә охшаттым... Я, Раббым, тереләй яна бит! – дип чәрелдәде олы яшьтәге бер апа.

 

Күрше Азат абый, авыз-борынына юеш чүпрәк-чапрак урап, лычма юеш кожанны киде һәм ут эченә кереп югалды.

 

– Тышкы яктан бикле... Зур йозак эленгән, шайтан алгыры!.. – дип, шундук, яңадан безнең каршыда пәйда булды. – Балта яки лом бирегез тизрәк...

 

– Ничек тыштан бикле?! Эчтән бикләнгәндер? – дип, кемдер аңа лом тоттырды.

 

Бераздан шатыр-шотыр китереп каерган, җимерелгән тавышлар килде һәм тынлык урнашты. Ул арада ут эченнән Азат абый күренде.

 

– “Ашыгыч ярдәм” чакыртырга кирәк... исән бугай... – диде ул, кара янып, кеше танымаслык хәлгә килгән гәүдәне чирәмгә салып.

 

Халык “ах” итте. Кемдер, авыр ис чыгарып пыскыган, авырлы, шәрә яшь хатын өстенә тиз генә юеш җәймә япты.

 

– Саматы кайда икән? Әллә балыкка олакканмы?.. Кем бикләгән бу мунчаны?.. – диешеп, аптырауның чигенә чыккан авылдашлар, һаман йөгерешеп, су ташып, янгынны сүндерделәр.

 

“Ашыгыч ярдәм” Әминәне Стәрле сырхаунәсенә алып киткәч тә халык таралырга ашыкмады. Барысы да Саматны көтте. “Ничек күтәрер бу хәбәрне? Хатыны авырлы булмаса, бер хәл. Ике кешенең гомере кыл өстендә! Исән калырлармы?”

 

Без таң беленгәндә генә кайтып киттек. Иртән, олы урамга төшкән әткәй, коточкыч хәбәр ишетеп кайтты.

 

– Самат, Әминәсен бәйләп, мунчага ыргыткан да, бикләп, үзе ут төрткән икән... Милиция эзләп килгән, таба алмыйлар. Качкан, күрәсең, мур кыргыры... – диде ул. – Хуҗиннарның бер баласы да юньле юлда йөрми. Монысы да... Чәчкә кебек баланы урлап, мыскыллагач, Әминәнең туганнары туй ясарга мәҗбүр иткәннәр иде. Абыйлары зур урында утыра, болай гына калдырмаслар. Үзен имәнгә бәйләп яндырачаклар...

 

Саматны шул көннән соң берәү дә күрмәде, әйтерсең, кылган начарлыклары өчен, ләгънәт төшеп, җир йотты.

 

Әминәнең исән калуына бөтенебез дә шаккаттык. Әмма аның карынындагы алты айлык нарасыеның үле гәүдәсен ярып алырга туры килгән. Абыйлары бөтен табибларны йөреп чыкты, сеңелләрен Мәскәүгә кадәр алып барып, әллә ничә операция ясатып, тиресен алыштырттылар. Әминә дүрт ай дигәндә аякка басса да, кул бармаклары кәкрәеп, төрлесе-төрле якка караганын күргәч, йөрәк туктар дәрәҗәгә җитә иде.

 

“Барыбер үз-үземә кул салам, үлсәм яхшырак булыр иде”, – дип үкереп елаган чакларында, туганнары ничек тынычландыргандыр, үзләре генә белә. Кем яшәргә көч, тормышка өмет, кешеләргә ышаныч уяткандыр бу балада, әмма Әминәнең гарип бармаклары бәйләгән шәл-яулыкларны күреп, таң калырлык иде. Бер гөнаһсыз, миһербанлы кызның тырышлыгын күрепме, аны күрше авыл егете сорап килде. Зур итеп туй ясап тормадылар, никах укытып, яши башладылар. Бер ел дигәндә Әминә ике игезәк малай тапты. “Аллаһы Тәгалә тумый калган бала өчен дә биргәндер инде”, – диде барысы да.

 

Саматны әле урманда, әле зиратта, әле әрәмәлектә күрүчеләр булды, ләкин ул авылга кайтмады. Кылган эшләре гафу итәрлек түгел иде шул! Андый җанварның урыны – кырда-яланда, бүреләр арасында булырга тиеш!

 

...Әткәй гомер буе агач тарантас, чана ясау белән бөтен тирә-якка танылган кеше булды. Чана өчен яхшы агачны ул “Бүре чокырыннан” ташыды. Бер баруында, тип-тигез юлда, әле тегендә, әле монда кызыл ит кисәкләре аунаганын күреп, атын туктата ул. Төшеп караса – кеше бармаклары... Арырак, буй-буй сузылган эчәкләр күреп, укшый ук башлый. “Ач бүреләргә тап булган бу бахыр. Кем икән?” – дип, ашыгып, кайтыр юлга борыла...

 

Шул көнне үк авылдашларны җыеп барып, кеше калдыкларының Саматныкы булуын ачыкладылар. Чәйнәлеп, теткәләнеп беткән кием кесәсеннән ашлык алганлык турында Идрисов Самат исеменә бирелгән квитанция табылды... Үзе бүреләрчә яшәгән кешенең үлеменә дә бүреләр сәбәпче булды...


Миләүшә НӘҖМЕТДИНОВА
Татарстан яшьләре
№ 39 | 29.09.2011
Татарстан яшьләре печать

▲ Өскә
Матбугат-инфо
Матбугат.ру
Ватаным Татарстан
Шәһри Казан
Бердәмлек
Рәшит Ваһапов фестивале
Камал театры
Тинчурин театры
Татар дәүләт филармониясе
Ирек мәйданы
Татарстан яшьләре
Кариев театры
Идел
Өмет
Татарстан китап нәшрияты
Милли Музей
Шаян
Татаркино
Ханский дом
Татар телен һәм ТР яшәүче халыклар вәкилләренең<br />туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе
«Элита»