“БӨРКЕТЛӘР” КИНОСЫН ТӨШЕРҮ МӘЙДАНЫННАН РЕПОРТАЖ

“Бөркетләр” дип аталган яңа татар фильмын төшерә башладылар дигәч, кинорежиссер Рамил Төхвәтуллин җитәкчелегендәге төркем янына ашыктык. Без барганда Елга порты ярындагы иске бер корабта егермеләгән кеше мәш килә иде. Г.Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры артисты Нариман Гарифуллин исә әлеге корабны бирмәс өчен җан тырмаша. Ахыр чиктә, бу вакыйгаларның артык куерып китүенә юл куймаган милиционерлар аны машинага утыртып алып киттеләр.

Фильмның төп геройларыннан берсе - Кәрим (аны Нариман Гарифуллин уйный) катнашкан кораб вакыйгасы “Бөркетләр”дә берничә секундны гына үз эченә алса да, аны төшерү вакыты ярты көнгә сузылган. Таләпчән режиссер Рамил Төхвәтуллин исә актерларга: “Сөйләгән сүзләрегез табигый, тамашачыны ышандырырлык булсын”, - дип минут саен тәкрарлап тора.

– Кино – сәнгатьнең иң әһәмиятле төре, – ди Рамил әфәнде. – Монда тамашачыга турыдан-туры мөрәҗәгать итү мөмкинлеге бар. Биредәге актерларның барысы да - театр артистлары. Әгәр алар фильмда да сәхнәдәге кебек уйнаса, ул инде кино кебек кабул ителми. Шуңа күрә репетицияләр күбрәк ясарга туры килә. Спектакльдә уйнаганда шартлылык бар, ә фильмда барысы да тормышчан булырга тиеш. Актерлар артык артистланмасыннар гына инде.

Фильмда Камал, Тинчурин, рус һәм татар яшь тамашачылар театрлары артистларын күрергә мөмкин булачак. Төп геройларны, әлбәттә инде, Г.Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры артистлары уйный. Аларның танылган артистлар Равил Шәрәфи, Ренат Таҗетдин, Әзһәр Шакиров булулары да гаҗәп түгел. Режиссер үзе дә бит: “Мин аларның чын шәхесләр икәнен яхшы беләм һәм кешеләр буларак та бик нык хөрмәт итәм. Төп рольләрне алардан да остарак уйнарлык артистлар бармы икән тагын?” – ди.

Фильмның төп сюжеты да әнә шул өч бабайның эшләренә бәйле. Аларның яшьлекләрен сагынулары, уй-хыяллары да сюжетта чагылачак. Режиссер әйтүенчә, фильм көлкеле ситуцияләргә, комедиягә корылса да, тирән мәгънәгә ия. “Безнең төп максат – яшь буынга йокыга китәргә ирек бирмичә, аларның мәрткә киткәннәрен уятып, гореф-гадәтләребезгә кайтару”, – ди Рамил Төхвәтуллин.

“Бөркетләр”дә гел өлкән буын артистлары гына катнашканга, яшь тамашачыларга фильм кызыксыз булачак, диючеләр дә табылыр. Әмма фильмда төп геройларның берсен “Дилемма” фильмының герое Индира Төхвәтуллина да уйнаячак. “Бөркетләр”дә ул бөтенләй икенче ягы белән ачылачак. Индираның күңеле дә әтисенеке кебек гел сәхнәгә тартыла. Казан дәүләт университетының юридик факультетында укыса да, Мәскәүдәге ГИТИСта да белем алырга исәбе бар икән. Алма агачыннан ерак төшми шул.

Фильм татарча барачак, ә Елга портында төшерелгән сюжетта гел русча гына сөйләштеләр. “Рус милләтеннән булган милиционерны татарча сөйләштерә алмыйбыз бит инде. Монда сәхнә түгел, мәҗбүрилек юк, – ди режиссер. – Кино тормышчан, шул ук вакытта глобаль проблемаларны да колачларга тиеш”.

Сер түгел, татар фильмы юк, дип барыбыз да чаң сугарга ярата. Аны булдыру өчен бер-ике кешенең генә янып-көеп йөрүе җитми шул әле. Елына бер фильм төшерсәң генә дә, татар киносы бар дияргә җирлек булыр иде. Әлегә бездә моның өчен шартлар да тудырылмаган. Аның өчен тәҗрибәле операторлар да, монтаж белгечләре дә булырга тиеш. Кызганыч, режиссер бу эшче көчләрне Мәскәүдән чакыртырга мәҗбүр. Хәер, “Бөркетләр”нең премьерасы да Мәскәүдә узачак икән. Ә Казан тамашачысы исә аны 2009 елның көзендә генә беренче тапкыр карый алачак.

Дмитрий БУНТУКОВ фотосы.