поиск новостей
  • 28.03 "Ак чәчәкләр кебек..." Кариев театры,18:30
  • 28.03 "Җан Баевич" Тинчурин театры, 18:30
  • 29.03 "Рөстәм маҗаралары" Кариев театры, 13:00
  • 29.03 "Кияүләр" Тинчурин театры, 18:30
  • 30.03 "Кәҗүл читек" Кариев театры, 11:00
  • 30.03 "Тапшырыл...ган хатлар" Кариев театры, 18:00
  • 30.03 ПРЕМЬЕРА "Флешка, рэп һәм мәхәббәт"Тинчурин театры, 13:00 һәм 17:00
  • 31.03 "Шәй-бу, шай-бу" Кариев театры, 18:00
  • 31.03 "Өч аршын җир" Тинчурин театры, 17:00
  • 02.04 Хан кызы Турандык. Тинчурин театры, 18:30
  • 03.04 Гомер буе сине көтәм. Тинчурин театры, 18:30
  • 04.04 Кияү урлау. Тинчурин театры, 18:30
  • 05.04 Гастрольләр: Тайна замка на холме. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 11:00 һәм 13:00
  • 05.04 Гастрольләр: Ханума. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 18:30
  • 06.04 Гастрольләр: Мастер и Маргарита. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 07.04 Гастрольләр: Мелодия коралловых бус. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 09.04 Җилкәнсезләр. Тинчурин театры, 13:00 һәм 18:30
  • 10.04 Синең хакта… Тинчурин театры, 18:30
  • 11.04 Ядәч! Исемдә! Бер гаилә трагикомедиясе. Тинчурин театры, 18:30
  • 12.04 Флешка, рэп һәм мәхәббәт. Тинчурин театры, 18:30
Бүген кемнәр туган
  • 28 Март
  • Ренат Әюпов - режиссер
  • Фирүзә Җамалетдинова - язучы
  • Артур Поляков - мәдәният хезмәткәре
  • Гиоргий Куприянов - дәүләт эшлеклесе
  • Вил Мәһдиев - көрәшче
  • Никах, юбилей,Туган кон,балалар бэйрэмен,торле кичэлэрне алып барабыз.8-4кэ хэтле шалтыратта аласыз.89393453961
  • Чистаидан иорт сатып Алам чистаинын узенэн 89274905164
  • 1 булмэле фатир моселман гаилэсенэ озак вакытка арендага бирелэ ЖК Салават купере. Собственник ( риелтор тугел!!!)89509488227.
  • Сдается 2-х комнатная квартира по ул. Ф.Амирхана порядочной семье на длительный срок. В квартире есть мебель, рядом остановка, магазины, рынок. Только граждане РФ без животных!!! 8-965-584-66-30 собственник.
  • Продаю листы нержавейки 530х630, толщина 3,5мм, запчасти на УАЗ.тел 89178553159.
  • Коттедж төзэргэ кирэк казанда минэм номер 89274905164
  • Баян сатыла. Казан. Тел.:89003238614
  • татар теленең аңлатмалы сүзлеге сатыла, 3 томда, Казан, Татарстан китап нәшрияты, 1981 ел. тел.8 919 647 47 91
  • Казанда оч булмэле фатирнын залына тэртипле кыз эзлим. Бигичев урамы. Риелторсыз 89600347300
  • Исэнмесез! Бенто тортларга hэм капкейкларга заказлар кабул итэм! Казан шэhэре. 89377708700 Динара.
Архив
 
04.06.2008 Мәгариф

ҺАМАН ТЫНГЫ ЮК

Казан шәһәренең Мәскәү районындагы икенче лицей-интернат ачылган вакытында татар-төрек лицее дип атала иде. Ул ачылуга, шәһәрчегебездән Казанга алып килергә укучылар эзли башладым. Ләкин тәүге елларда сәләтле дә, мөмкинлеге дә булган балаларны таба алмадым. Балалары сәләтле булса да, кайбер ата-аналарның матди мөмкинлеге кысан, кайсыбер баланың сәләте чамалы. Лицейда исә бик сәләтле һәм тырыш балалар гына укый ала.

Хәтта "төрек", "татар" дигән сүзләрдән өркүчеләр дә очрады. Имеш, анда ваһһабчылар, муллалар әзерлиләр һәм башкалар. Ниһаять, туганымның баласы алтынчы сыйныфны тәмамлады, аны лицейга сынауга алып килдем. Үземнеке баргач, миңа тагын өч укучы иярттеләр. Шулай итеп тугыз ел элек безнең өлкә укучылары беренче тапкыр лицейга аяк басты. Бер урынга алты дәгъвачы булуга карамастан, алып килгән дүрт укучының икесе лицейга керде. Шуннан боз кузгалды".

 

Сигез елда унике бала барып, җидесе керде. Өчесе инде югары уку йортлары студентлары, шул җөмләдән берсе – МГУныкы. Быел тәмамлаучы ике укучыбызның берсе – алтын, икенчесе көмеш медальгә лаек булды. Эш хәтта медальдә дә түгел. Ул укучылар лицейда бер ел эчендә инглиз һәм төрек телен өйрәнде. Үзебезнең мәктәпләрдә исә 9-10 ел укып та, иң сәләтле укучылар да бер чит телне дә юньләп өйрәнә алмый.

 

Моңарчы газиз телебезне белмәгән булсалар, лицейны бетергәнче татар телен дә яхшы өйрәнәләр. Биредә бер ел укып кайту белән алар элеккеге сабакташларыннан белемнәре белән генә түгел, тәртип, пөхтәлекләре белән дә аерылып тора. Инде лицейны бетергәч, җир белән күк аермасы.

 

Уку әйбәт. Әмма бәгъзе берәүләр яхшы укып та, соңрак әлләни майтара алмый. Лицей тәмамлаганнар исә вуз бетереп эшләп йөри, эшләрендә дә алдынгы. Мин ун лицейчының эшләгән җиренә барып таныштым. Бар җирдә дә бер фикер: булдыклылар, әдәплеләр, инсафлылар. 

 

Вә ләкин шул лицейлар кемгәдер ошамый. Мин белгән тугыз елда аларга һаман тынгы юк. Башкортстанда инде лицейларны бетерделәр, Чабаксарда да япканнар. Тик Татарстанда гына җиде лицей эшләп килә һәм җәбер-золымнан башлары чыкмый.

 

Аллаһының бирмеше – түзәләр, һәм киләчәктә дә түземлелек насыйп әйләсә иде. Чөнки мин быел да ике укучы алып килдем. Аларны сигез теләүчедән сайлап алдык.

 

Үзебезнең Оренбург өлкәсендә дә төрек лицейлары ачылса, яхшы булыр иде дә бит. Тик әле безнең өлкә үзәгендә ачылган ялгыз бер мәктәпнең исемен "Школа №38 с преподаванием татарского языка"дан "Школа №38 с этно-культурном компонентом"га үзгәрттеләр. Кая ди ул лицей?! Менә шундый илдә яшибез, җәмәгать. Шундый федерация.

 

Ә менә күршебез Казахстанда төрек-казах лицейлары шәһәрләрдә генә түгел, шәһәрчекләрдә, район үзәкләрендә дә гөрләп эшли. Төркестан шәһәрендәге халыкара казах-төрек университеты үзе бер шәһәр диярлек. Анда укучы 19 мең студент 29 илдән җыелган. Аларга 10 илдән килгән укытучы, галим белем бирә. Лицей-университетларны бетергәннәр инде киң күләмдә Казахстанда уңышлы эшли. Өстәвенә әле Казахстан Хөкүмәте бик күпләрне Төркиядә укытырга акча кызганмый. Нәтиҗәдә ул ил бик тиз алга бара.

 

Хикмәт Казахстан булуда гына түгел. Төрекләр катнашында ачылган лицейлар хәзер дөньяның кырыктан артык илендә эшли. Аларның саны инде 500 дән артык. Күпчелеге бәйлелектән азат булган мөселман илләрендә булса да, алдынгы саналган Германия, АКШта да төрек лицейлары бар. Бездәгечә кысу, ябу түгел, аларда тагын да ачуны үтенәләр. Чөнки анда файданы бәяли беләләр. Хәер, бездә дә файданы төшенә башладылар, ахры. Казандагы пикетлар, хакимият вәкилләренең чыгышлары шуңа саллы дәлил.

 

Шулай да пикетлар әле Казанда гына оештырыла. Лицейлар бер Казанда гына түгел, югыйсә...


Дамир РӘФЫЙКОВ, Оренбург өлк, Сорочинск
Ватаным Татарстан
№ 105-107 | 04.06.2008
Ватаным Татарстан печать

▲ Өскә
 
Матбугат-инфо
Матбугат.ру
Ватаным Татарстан
Шәһри Казан
Бердәмлек
Рәшит Ваһапов фестивале
Камал театры
Тинчурин театры
Татар дәүләт филармониясе
Ирек мәйданы
Татарстан яшьләре
Кариев театры
Идел
Өмет
Татарстан китап нәшрияты
Милли Музей
Шаян
Татаркино
Ханский дом
Татар телен һәм ТР яшәүче халыклар вәкилләренең<br />туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе
«Элита»