поиск новостей
  • 29.03 "Рөстәм маҗаралары" Кариев театры, 13:00
  • 29.03 "Кияүләр" Тинчурин театры, 18:30
  • 30.03 "Кәҗүл читек" Кариев театры, 11:00
  • 30.03 "Тапшырыл...ган хатлар" Кариев театры, 18:00
  • 30.03 ПРЕМЬЕРА "Флешка, рэп һәм мәхәббәт"Тинчурин театры, 13:00 һәм 17:00
  • 31.03 "Шәй-бу, шай-бу" Кариев театры, 18:00
  • 31.03 "Өч аршын җир" Тинчурин театры, 17:00
  • 02.04 Хан кызы Турандык. Тинчурин театры, 18:30
  • 03.04 Гомер буе сине көтәм. Тинчурин театры, 18:30
  • 04.04 Кияү урлау. Тинчурин театры, 18:30
  • 05.04 Гастрольләр: Тайна замка на холме. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 11:00 һәм 13:00
  • 05.04 Гастрольләр: Ханума. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 18:30
  • 06.04 Гастрольләр: Мастер и Маргарита. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 07.04 Гастрольләр: Мелодия коралловых бус. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 09.04 Җилкәнсезләр. Тинчурин театры, 13:00 һәм 18:30
  • 10.04 Синең хакта… Тинчурин театры, 18:30
  • 11.04 Ядәч! Исемдә! Бер гаилә трагикомедиясе. Тинчурин театры, 18:30
  • 12.04 Флешка, рэп һәм мәхәббәт. Тинчурин театры, 18:30
  • 13.04 Яратам! Бетте-китте! Тинчурин театры, 17:00
  • 14.04 Полиционер. Тинчурин театры, 17:00
Бүген кемнәр туган
  • 29 Март
  • Шәкүр - җырчы
  • Рөстәм Абязов - дирижер
  • Илфат Фәйзрахманов - журналист
  • Мөхәммәт Сабиров (1932-2015) - дәүләт эшлеклесе
  • Айгөл Хәйри - җырчы
  • Ринат Хәйретдинов - көрәшче
  • Никах, юбилей,Туган кон,балалар бэйрэмен,торле кичэлэрне алып барабыз.8-4кэ хэтле шалтыратта аласыз.89393453961
  • Чистаидан иорт сатып Алам чистаинын узенэн 89274905164
  • 1 булмэле фатир моселман гаилэсенэ озак вакытка арендага бирелэ ЖК Салават купере. Собственник ( риелтор тугел!!!)89509488227.
  • Сдается 2-х комнатная квартира по ул. Ф.Амирхана порядочной семье на длительный срок. В квартире есть мебель, рядом остановка, магазины, рынок. Только граждане РФ без животных!!! 8-965-584-66-30 собственник.
  • Продаю листы нержавейки 530х630, толщина 3,5мм, запчасти на УАЗ.тел 89178553159.
  • Коттедж төзэргэ кирэк казанда минэм номер 89274905164
  • Баян сатыла. Казан. Тел.:89003238614
  • татар теленең аңлатмалы сүзлеге сатыла, 3 томда, Казан, Татарстан китап нәшрияты, 1981 ел. тел.8 919 647 47 91
  • Казанда оч булмэле фатирнын залына тэртипле кыз эзлим. Бигичев урамы. Риелторсыз 89600347300
  • Исэнмесез! Бенто тортларга hэм капкейкларга заказлар кабул итэм! Казан шэhэре. 89377708700 Динара.
Архив
 
30.04.2019 Җәмгыять

“Әни, миңа гөл кирәк иде...” Ырым-шырымга ышанасызмы?

Бер көнне танышым “вконтакте”дагы үз битендә шундый эчтәлектәге бик тә уйландыра торган язма калдырган. Дөресрәге, киңәш сораган. Бик хисле, нечкә күңел­ле кеше буларак, язмасы да күңел кылларын тибрән­дерә торган булып чыккан. “Үз фатиры белән яшәүче улым бер көнне: “Әни, миңа гөл кирәк иде”, – дигәч, иң элек күз алдыма зәңгәр чәчәкле орхидея гөле килде.

Өйлән­мәгән, яшь егет йортына нәкъ менә шул гөл ямь өстәр кебек тоелды. Үземдә орхи­деялар­ның андые юк, шунлыктан улым белән кибеткә киттек. Анда чәчәк-гөлләр­нең ниндие генә юк, искит­мәле матурлар... Тик минем күңелгә хуш килгәне генә табылмады. “Ярар, улым, мин­дә гөл­дән күп нәрсә юк, үзем­нән алырсың”, – дидем. Өйгә кайтып, гөл сайлый башлагач, яшь чакта ишет­кән: “Кыз балага әнисе йортыннан гөл алырга ярамый”, – дигән сүзләр искә төште. Нәрсәгә ярамаганы онытылса да, бу сүзләр мине гөл сайлаудан туктатты. Тукта, мин әйтәм, егет кеше­гә әнисе йортыннан гөл алырга ярыймы икән? Уйлана калдым әле...” – дигән ул.
 
Бу әйберләрнең ырым гына икәнен белсәм дә, мине ырымнан да бигрәк ир ба­ланың: “Әни, миңа гөл кирәк иде”, – дигән сүзләре күбрәк уйландырды, ахрысы. Күп­тәнге танышым булганга бе­ләм һәм сокланып күзәтәм: ике уллы танышым  әни җанлы  егетләр үстерде. Әниләр көне, ха­тын-кызлар бәйрәм­нәрендә чә­чәкләр бүләк итүләрен гадәти хәл дип кабул итсәк, иртәгә туган көннәре дигән көнне бу ике егет тә әни­лә­ренә... “безне тудырган өчен”, “бу иң элек синең бәйрәм, әни!”дип чәчәк бәйләм­нәре бүләк итә. Ел саен! Менә шушындый игътибарлы, әни кешегә олы ихтирам күрсәтә белгән  уллар­ның үз фатирына гөл соравы гаҗәп тә түгел бугай...
 
Шулай да “уйлана калдым әле”, дигән танышыма уйлап тормыйча гына җавап яздым: “N. дускай, ырымнарга ышанма әле син. Әнидән килгән гөл баланың язмышын ничек үзгәртә алсын диген дә теләгән гөлеңне биреп җибәр!”
Бер таныш ханымның да: “Башка чыккач, ярамаганын белә торып, үземнең әнидән гөл алдым. Бөтен гомерем елап үтте”, – дигәнен дә искә төшерде бу сүзләр. Анысы дөрес, тормышында авыр­лык-югалтуларны күп күрде, хәсрәт-сагыш белән җаны өзгәләнгән чаклары күп булды. Тик бөтен хәсрәтле ха­тын-кыз да (ә тормышта андыйлар күпме?!) әнисеннән гөл алмагандыр бит, дип юата белмәгәнмен үзен.
 
Ислам дине һәртөрле юра­­мыш-ырымнарга ыша­ну­ны тыйса да, килешә­сез­дер, тормышта алар шул­­кадәр күп. Никадәр ге­нә язсалар да, юлда очраган кара мәчедән шиклә­нү­че­ләр әле дә бар. Бер чакны аллы-арт­лы ике машина авыл­га керә­без. Кинәт без­дән алда барган машина (безнең авылныкы түгел) чит­кә чыгып туктады. Бие­грәк машинада булгач, аермачык кү­ренә: юлдан кара мәче йөгереп чыгып киткән иде. Иремә әйтәм, болар безне шуңа үткәреп җи­бә­рә, беренче безне чыгарулары, дим. Шулай булып чык­ты да, көзгедән карап ба­рам: без китүгә, алар да кузгалды...
 
Адәм баласында саклану инстинкты бик көчле бит, өстәвенә безне әби-ба­бай­лар әнә шундый ырым-шы­рым белән куркытып тәр­бия­­ләделәр, үстерделәр. Шуңа да күңелгә сеңеп калган мондый әйберләрдән арыну без­нең буын өчен җиңелләрдән түгел (бер чарасы дин, иман ныклыгы). Шуңа күрә туганнардан мә­че баласы алыр­га ярамый, юкса, талашып, этле-мәчеле яшисең дип ышанучылар да (сүз уңаеннан, бала чакта без мәчене гел әти­нең эне­ләре­ннән ала идек, аңа карап, шө­кер, бер генә тапкыр да ач­ула­ныш­кан-үпкә­ләш­кән булмады, инде өченче буын аң­лашып яшибез), буш чиләк­ләр бе­лән очраучылардан куркучыларны да, кичен акча кузгатырга шик­ләнү­че­ләр­не дә, кире борылып кергәч, юл уңсынга көзгегә караучыларны да... тагын әл­лә нинди ырымчыларны кү­рәсең. Билгеле, бүгенге яшь­ләр инде аларны уйлап та бирми. Аларга юлларын ак мәче кис­те ни дә, кара мәче үтте ни (тапталмасын гына),  мондый хо­ра­фатларның һәр­кайсын­нан көләләр генә. Аның каравы, шундый ырым­­­нарга бәйле рәвештә без, өлкән­рәкләр, кайчак шул­кадәр кызык хәлләргә тап булабыз...
 
Безнең халыкта ашаган чакта тончыксаң, кунак ки­лә, дигән юрау бар. Һәм кайбе­рәүләр, тончыккач ук, бер сүз дә дәшмичә, өстәл астына бер-ике мәртәбә шакылдатып алсаң, кунак... кил­мичә кала дип тә ышана. Бер чакны Казандагы дус кызым Зөләйхалар гаилә­лә­ре белән ашап утырганда, кайсыдыр тончыга. Уен-көлке ярата торган, җор телле Зөләйха: “Лифтта калсыннар әле”, – дип, өстәл астын шакылдата... Ә ярты сә­гать­тән ишектә иренең бертуганы Язилә апа: “Ярты сәгать лифтта утырдым”, – дип килеп керә. Шул ук подъ­ездның беренче катында яшәүче Язилә апа, баксаң, гадәттәгечә лифт­та гына менәргә уйлаган һәм бик­ләнеп калган. Шуннан бирле без, берәре­без тончыгуга, шаяртып, лифтта калсыннар әле, дип өстәл астын шакылдатабыз. Аңа карап, килергә уйлаган ке­шенең килми калганы юк.
 
Үз гамәлләренә бераз гына игътибарлы булса, һәр­кем ырымнарның тормышыбызга, киләчәгебезгә, бәхете­без­гә бернинди катнашы югын аңлар иде...

Гөлсинә ХӘБИБУЛЛИНА
Ватаным Татарстан
№ --- | 30.04.2019
Ватаным Татарстан печать

▲ Өскә
 
Матбугат-инфо
Матбугат.ру
Ватаным Татарстан
Шәһри Казан
Бердәмлек
Рәшит Ваһапов фестивале
Камал театры
Тинчурин театры
Татар дәүләт филармониясе
Ирек мәйданы
Татарстан яшьләре
Кариев театры
Идел
Өмет
Татарстан китап нәшрияты
Милли Музей
Шаян
Татаркино
Ханский дом
Татар телен һәм ТР яшәүче халыклар вәкилләренең<br />туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе
«Элита»