"Яшәми дигән Фазылның тагын дүрт ел гомере булган икән"

Тар гына бүлмәдә әллә ничә кеше ята. Кая таба барганнарын чамалыйлар. Сабыр итәргә тырышалар, әмма авырту газабына түзә алмыйча, дөньясыннан ваз кичүчеләр дә бар. Яннарында ярдәм итәргә килгән якыннары булмаса, тагын да авыррак. Ә менә Казанда урнашкан хоспис­та авыруларны ничек тә тынычландырырга, аз гына булса да матур мизгел, яктылык бүләк итәргә тырышалар. “Биредә 2011 елдан бирле эшлим. Күп авырулар кү­рергә туры килде, – дип сөйли табиб-психотерапевт Юныс Гайнуллин. –  Хосписта төрле кеше­ләр белән очрашасың. Әбиләр дә, ханымнар да, сабыйлар да бар. Безгә килеп эләккән кеше­нең күңеле төшкән була. Алар кеше белән аралашмас хәлгә килә. Инде китәсен аңлаучылары да байтак. Ә кайберләренә үзендә нинди авыру икәнне дә әйтми торабыз. Моны туганнары шулай хәл итә”.

Юныс әфәнде авыруга чире турында әйтүне кирәк дип саный. Җиңел түгел. Ә кайберәүләр, озак калмаганын аңлап, башкарасы эшләрен үти, гафу үтенәсе кешесен таба, кыскасы, шулай итеп  якты дөньядан китәргә әзерләнә икән.

 

– Күңеле төшкән, депрес­сиягә бирелгән кешеләр белән эшләү­челәргә тагын да кыенрак, – ди психотерапевт. – Һәр иртә килгәч тә, авыруларның хәлен белеп чыгам. Аннан соң хезмәт­тәшләрем белән сөй­лә­шәм. Кү­бесенә ярдәм кирәк.  Хез­мәт­тәшләремә барысын да йө­рәккә якын алмаска ки­рәклеген дә аңлатам. Эш тәҗри­бәмнән чыгып шуны аңладым: без барыбыз да акча колына әйләнеп барабыз. Һаман нидер җитми, каядыр ашыгабыз. Тирә-юньдәге  матурлыкны, гү­зәл­лекне күрмибез. Акчага буйсыну бик начар. Берәү дә буш килгәнен, буш китәсен аңлап җиткерми. Яшь чакта бөтен кеше дөнья куа. Үзен мәңгегә кил­гән дип саный. Бары тик олыгая барган саен, без үзебезнең бер­көн китәсен аңлыйбыз. Ме­нә шушы сүзләрне баласы авыру булган әниләргә әйтәм. Бер­кемнең дә әҗәлгә бирешәсе килми. Тик тормыш шулай көйләнгән. Кемдер килә, кемдер китә. Безгә кадәр дә шулай булган, бездән соң да шулай булачак. Әмма хосписка килеп,  үзен уңай эмоцияләр белән баетып, авыруын җиңгән, гомерен озайткан кешеләр бар. Бер районнан Фазыл исемле баланы алып килделәр. Хәле бик авыр булса да, малай Казанга килеп җитте. Ә биредә  әнисе сабый­ның гомерен озынайтты. Ул дингә килде. Улына да догалар өйрәтте. Шул рәвешле, җа­нына да шифа тапты, со­ңын­нан баласын югалткач та сабыр итә алды. Яшәми дигән Фазылның тагын дүрт ел гомере булган икән.

 

Зурлар бүлегендә 18 кеше ята. Ничә яшьтә булуларына карамастан, барысы да яшәү турында хыяллана. “Күбебез үз эченә бикләнгән. Нинди генә чир булмасын, аны җиңәр өчен оптимист булырга кирәк. Бу, беренче чиратта, авыруның туганнарына кагыла. Аларны ышандыру да авыр бит әле. Башта алар кабул итмиләр, аннары бу хәбәр дөрес түгелдер, дип уйлыйлар. Табибларны тыңла­мый­ча, ниндидер үләннәр, тө­нәт­мәләр  эзләүчеләр дә бар, – ди белгеч. – Тормышны ничек бар шулай кабул итәргә өй­рәнсәк, авыруларны да җиңеп була. Бездә никтер психотерапевтка барудан куркалар. Чит илләрдә исә, әз генә проблемасы булдымы, килеп аңа эчен бушаталар, киңәш сорыйлар. Без­нең төп проблемабыз да шунда. Эчкә җыймыйча, баш миенә башка программа бирергә ки­рәк. Мин яшим, дигән кеше яши. Шатлык гормоннары иммунитетны кү­тәрә. Әллә миңа җиңел дисезме? Һәр иртә үземне әзерлим. Көн саен яшәргә санаулы көне калган кешеләрне күрү дә чыныктыра. Дөньяга караш үзгәрә, ни өчен яшәгәнеңне аңлый баш­лыйсың. Күңелеңне бер дә тө­шерергә ярамый. Авырлыкларны җиңә белергә генә кирәк”.

 

Аның белән сөйләшкәннән соң, газета битләрендә язмышлары бәян ителгән, укучыларыбыз белән бергәләп ярдәм кулы сузган авырулар искә төшә. Күбесе арабызда булмаса да, яман чирне җиңгән кызларыбыз бар. Казан кызы Камилә Гый­бадулли­на­ның авыру белән ничек көрәш­кәнен күп яздык. Быел мәктәпне тәмамлаган кыз тиз үсте. Аның дөньяга карашы үзгәрде. Яшәү те­ләге җиңеп чыкты. Ул хәзер элеккеге Камилә түгел. Ашау рәвешен дә, яшәү рәвешен дә үзгәртеп, тормыштан тәм табып яши.  Гүзәл Әхмәтшинага бернинди өмет тә бирүче булмады. Әмма якыннары, әнисе ярдәме белән ул да аякка басты. Димәк, Юныс әфән­де белеп әйтә. Кеше дәвалануда үзе дә катнашырга тиеш. Күңеле белән, рухы белән, уйлары бе­лән...