“Кирәкми арбагыз, үзем дә йөри алам!”

Әнисе Алсу кечкенәдән Арчадагы Шекә авылына дәү әти белән дәү әнисенә кунакка кайтып йөри. Әнә шул чакта кызга үзеннән ун яшькә олы егетнең күзе төшә. Шәһәр кызын яшь аермасы да, авылда яшәп калу да куркытмый, ул 18 яшендә кияүгә чыга.

 

– Бер елдан Камил туды. Ми­ңа табиблар балаңны ярып алырга кирәк, оча сөякләрең тар, ди­гәннәр иде. Әмма өлгерми калдылар. Ул вакытта дәү әниебезне югалткан көннәр иде. Борчылып, баланы алданрак таптым. Тулгак башлану белән, район хаста­ханәсенә киттек, – дип сөйли Камилнең әнисе Алсу. – Ә андагы табиб, үзең табып кара, яшь бит әле син, диде. Бик авырлык белән генә балам туды. Баштарак сабыйга зыян килгәндер дип уйлап та карамадык. Бер ел буе балагызда “аю табаны” дип йөрттеләр. Атна саен гипсын алыштырып, яңасын салып җибәрделәр. Бары тик башка белгечкә күренеп карагач кына, сабыйның туганда ук җәрәхәт алганлыгын әйттеләр. Аякларына зыян килгән дип аңлаттылар. Шуннан соң Камилгә операция ясарга кирәк диделәр.  Баламның организмы наркозны кабул итмәде. Инде эшкә тотынабыз дигәндә, улым уянып киткән. Аннан соң тагын, өстәп кадаганнар. Күп еллар узса да, Камил әле дә баш авыртуыннан зарлана. Кан басымы күтәрелеп азаплый.

 

Малайның артка карап торган аякларын операция ярдә­мендә бераз гына булса да алга боруга ирешәләр. Сабый яшь ярымда тәпи дә китә. “Баштарак үзем дә, ирем дә улыбызның кимчелегенә борчылдык. Үзе дә бакчадан уңайсызланып кайта иде. “Әни, ник минем аякларым башкаларныкы кебек түгел? Алар дө­ресләнерләреме?” – дип еш сорады. Үскәч бетә, дип юаттым. Хәзер үзе бар нәрсәне аңлый. Мәктәптә дуслары аптыратмагач, уңай­сызлануы да бетте, йөрергә дә ияләнде”, – ди Алсу.

 

Мәктәпкә аны алты яшендә әзерли башлыйлар. Инвалидлык­ны яңарту өчен, комиссия узасы була. Камилгә  инвалид арбасы, култыксалар язып бирәләр. Ә малай каршы төшә. Бар кешене шаккатырып: “Минем үз аякларым да әйбәт йөри. Сез миңа дигән арбаны да, култыксаларны да берәр мохтаҗ кешегә бирегез”, – ди.

 

Ә бер елдан ул бөтенләй үсеп китә. Әтисенең көтмәгәндә авырып китүе, ул чирнең яман шеш икәне ачыклануы бөтен гаиләне кайгыга сала. Хәтта сабый да әтисенең тиздән китәсен аңлый. Алар гел аның янәшәсендә була. Наил озак авырмый. Берничә айдан үлеп китә. Бала бу хәсрәтне авыр кичерә. Өч ай буе бер кеше белән дә сөйләшми. “Үзем дә, иремне югалткач, авыр хәлдә йөр­дем. Аңыма зыян килгәндәй булды. Улым да сөйләшмичә азап­­лады. Бары тик өч ай узгач, кулыма бер кәгазь китереп тоттырды. Анда рифмалары туры килмәгән бер куплет шигырь иде. “Күктән йолдыз карап тора, ул синме, әтием”, – диелгән. Әк­ренләп без якын кешебезне югал­тканны аңларга өйрәнә баш­ладык. Камил әкиятләр язарга тотынды. “Йолдыз малае” ди­гәне әтисе белән үзе турында”, – ди Алсу.

 

Камил күп кенә бәйгеләрдә дә катнаша икән. Күптән түгел Роберт Миңнуллинның туган кө­ненә бик матур шигырь язган. Әлфия Афзаловага атап язганы да бар. Гим­назиядә узган бер чара да Камилсез үтми. “Ул сабыйны тәр­би­яләгән әнисе Алсуга, дәү әтисе  белән дәү әнисенә рәхмә­тем чиксез. Мондый сабыйлар бик сирәк туа”, – ди гим­назиянең татар теле һәм әдәбияты укытучысы Зөләйха Хафизова.

 

Дөньяга үз карашы бар Ка­милнең. Тирә-яктагы хәлләргә дә фикерен яшереп тормый. “Җир йөзендә дөреслек кими бара. Әгәр мин Президент булсам, ялганламас идем. Балаларын ташлап аерылып киткән әти­ләр­не гаиләләренә кайтарыр, авырган кешеләрне яшәтер идем”, – ди ул. Әнисенә исә кияүгә чыгып, бәби алып кайтырга киңәш итә икән. “Мин әтием кебек диңгез флотына хәрби хезмәткә киткәч, кем сиңа иптәш булыр?” – ди Камил әнисенә. 

 

Россия табиблары гына тү­гел, чит илнекеләр дә опе­ра­циядән соң нәтиҗә буласына тулысынча ышандырмыйлар. Бө­тенләй кагылмаска киңәш итү­челәр, баланы аяксыз калдыру куркынычы барлыгын әйтү­челәр дә булган. Камил исә сер бирә торганнардан түгел. Иртән мәктәпкә шактый араны җәяү бара икән. Бер дә уфтанмый, тормышны яратып, хыялланып йөреп кайта, ди әбисе. Хыялый Камилнең тагын бер теләге бар – әнисе белән диңгезгә барып ял итәсе килә аның! Кем белә, бәлки бу теләк тә чынга ашар?