Динар Фейсханов: «Туган телне белү – горурлык”

-  Әйе,  25  февральдә,  Алла бирсә,  чираттагы  концертым Мәскәүдә узачак һәм иҗатымны үз итүчеләрне ихластан көтеп калам. Концерт  программасы  яңа, тирән  мәгънәле,  уйландыра  торган  җырлардан  төзеләчәк.  Шулай ук  онытылып  барганнары  да  бу кичәдә  искә  төшерелер.  Хәзерге вакытта  минем  үземә  татар җырлары,  моңнары,  тере  музыка тавышына  кушылып  җырлаулар җитми.  Менә  шушы  бушлыкны  тутырырга тырышырмын.

Ә  шаккатырырга  максатым юк,  килгән  тамашачыларымны бай  эчтәлекле  программа  белән сөендерергә,  яңа  җырлар  тыңлап, күңелле  ял  итеп,  күтәренке  кәеф белән кайтуларын телим.

 

-  Дөресен  әйткәндә,  үзебезнең якларда  берничә  концерт   бирү теләге күптәннән инде бар. Ничек язган булыр, бәлки быел, ниһаять, бу  теләгемне  тормышка  ашырырмын.

 

-  Бик  дөрес.  Берүзем  генә  шушы зур  тамашаны  алдыралмас  идем, әлбәттә. Иҗатташларым  арасында сәләтле,  ярдәмчел  дусларым гына.  Мәсәлән,  барлык  концертларымда  катнашучы,  Суыксуда туып-үскән,  безнең  якларның  иң оста  баянчыларының  берсе,  композитор   Минхан  абый  Хөсәинов, бик  көчле,  сәләтле,  оста  гитарачы,  композитор-аранжировщик  Гамиль Махмутов, аның тамырлары  Петрякс  авылыннан.  Күптәннән инде  социаль  челтәрләрдә сәхифәләремне  алып  барган,  минем  турында  төрле  мәгълүматны армый-талмый табып җыйган якташыбыз, Шөбиле егете Рәшит абый Фәйзрахманов. Аның турында оста гитарачы  икәнен  белмәгән  идем, кинәттән  ишеткәч  шаккаттым  һәм шуннан  башлап  ул  безнең  музыкант.  Яңа  гына  кушылган  бас-гитарачыбыз Александр Степанов, рус  егете  булуына  карамастан, безнең  музыканы  җиңел  үз  итте һәм  оста  итеп  уйный.   Барысын да язып бетерерлек түгел, билгеле. 

Барчасына да олы рәхмәт. Аерым рәхмәтемне  чын  күңелдән  минем иҗади  тормышым  белән  кызык-сынуы  өчен  “Туган  як”  газетасы редакциясенә  белдерәсем  килә. Әлбәттә,  мине  сәхнәгә  чыгар-ган  Диләфрүз  апамны  да  рәхмәт сүзләре  белән  искә  алмасам, дөрес булмас.

-  Күбрәк  мәгънәле  җырлар  ярат-канга,  өстенлекне  моңлы  халык җырларына  бирәм.  Безнең  як сәләтле  үзешчән  шагыйрьләргә бай.  Шуларның  берсе  –  ыша-нычлы  дустым,  хөрмәт  иткән  ке-шем,   шөбилеле  Максут  абый Мөхәммәтшин.  Җырларымның иң  күп  өлеше  аның  сүзләренә язылган.  Шулай  ук  искиткеч  ма-тур шигырьләр авторы, рбишчалы Ришат  Рамазановны  да  билгеләп үтәр идем.

Гомумән, безнең якларда талант-лы, моңга бай халык, кабатланмас стиль  бездә,  ләкин,   кызганычка каршы,  ул  югала  бара  шул.  Ни өчендер  Татарстан  артистлары-на  игътибар  күбрәк.  Һәм  бүгенге мөмкинлектән  файдаланып, үзебезнең якташларга мөрәҗәгать итәсем килә:

-  Хөрмәтле  якташлар!  Телебезне,  сәнгатебезне  үстерә  алмасак та, саклап калырга тырышыйк. Бик күп  талантлы  кешеләр  эзсез  юк булды инде, ә алар бит һәрбересе безнең  халык  байлыгы,  халкыбыз горурлыгы  булырга  тиеш.  Югалткач  кына  аңлау – хыянәткә тиң бит ул.

 

-  Әйе,  бик  күп  шул.  Шунысы  кызганыч,  җырлый  белмәгән,  килде-китте  кирәкмәгән  җырлары  аша үзләрен  йолдыз  итеп  санаучы “артистлар”  белән  дөнья  тулды. 

Бөек  шәхесләребез  Илһам  Шакиров,  Әлфия  Авзалова,  Таһир Якупов,  Рафаэль  Ильясов,  Гали Ильясов  һәм  башка  легендар җырчыларыбызның  җырларын тыңлап  үскән  кайбер  кешеләр бүгенге  моңсыз,  җыр  бозучы  “артистлар”  турында  зурлап  сөйли, минемчә, дөрес түгел бу.   Ә  эталон  булып  шәхсән  минем  өчен  элеккеләрдән  иң яраткан  җырчым  Таһир  Якупов, хәзергеләреннән  Зәйнәб  Фәрхетдинова,  ә  үзебезнең  якташла-рыбыздан,  әлбәттә,  Хайдәр  Бигичев һәм Наил Летфуллин.

 

- Төп хезмәтем – медицина ярдәме күрсәтү машинасы йөртүчесе һәм бригадиры.  Шулай  ук   калада үземнең  тавыш  яздыру  студиям бар.

 

-  Килешәм,  начар  хәлгә  төшә киләбез. Ләкин авыллар, минемчә, беркайчан да бетмәс. Хәзер авыр чор кичерсәк тә, бераз вакыт үткәч авылларыбыз янә терелергә тиеш, чөнки шәһәрләрдән тиздән күбесе кире авылга кайта башлар. Ә телебезне  үзебез  сакламасак,  кем  дә сакламас. 

Мин,  мәсәлән,  Мәскәүдә  тудым, белем  алдым,  татар  телен,  билгеле,  укытмадылар.  Үз  телемне ихластан  яратканга  үзем  теләп өйрәндем  һәм  бүген  дә  шуның өстендә  нык  эшлим.  Туган  телне белү – горурлык.

-  Мине  ихтирам  итеп,  алган  интервьюгыз  өчен  зур  рәхмәт.  Алла бирсен,  укучыларыгызның  саны көннән-көн артсын иде. Концерттан  аншлаг  көтмим, күпме булса да, рәхмәтле. Ә  “Туган  як”ны  укучыларга саулык-сәламәтлек,  гаилә  бәхете, дөнья тынычлыгы телим.

 

Җавапларны Румия ХАМЗИНА язып алды.