поиск новостей
  • 29.03 "Рөстәм маҗаралары" Кариев театры, 13:00
  • 29.03 "Кияүләр" Тинчурин театры, 18:30
  • 30.03 "Кәҗүл читек" Кариев театры, 11:00
  • 30.03 "Тапшырыл...ган хатлар" Кариев театры, 18:00
  • 30.03 ПРЕМЬЕРА "Флешка, рэп һәм мәхәббәт"Тинчурин театры, 13:00 һәм 17:00
  • 31.03 "Шәй-бу, шай-бу" Кариев театры, 18:00
  • 31.03 "Өч аршын җир" Тинчурин театры, 17:00
  • 02.04 Хан кызы Турандык. Тинчурин театры, 18:30
  • 03.04 Гомер буе сине көтәм. Тинчурин театры, 18:30
  • 04.04 Кияү урлау. Тинчурин театры, 18:30
  • 05.04 Гастрольләр: Тайна замка на холме. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 11:00 һәм 13:00
  • 05.04 Гастрольләр: Ханума. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 18:30
  • 06.04 Гастрольләр: Мастер и Маргарита. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 07.04 Гастрольләр: Мелодия коралловых бус. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 09.04 Җилкәнсезләр. Тинчурин театры, 13:00 һәм 18:30
  • 10.04 Синең хакта… Тинчурин театры, 18:30
  • 11.04 Ядәч! Исемдә! Бер гаилә трагикомедиясе. Тинчурин театры, 18:30
  • 12.04 Флешка, рэп һәм мәхәббәт. Тинчурин театры, 18:30
  • 13.04 Яратам! Бетте-китте! Тинчурин театры, 17:00
  • 14.04 Полиционер. Тинчурин театры, 17:00
Бүген кемнәр туган
  • 29 Март
  • Шәкүр - җырчы
  • Рөстәм Абязов - дирижер
  • Илфат Фәйзрахманов - журналист
  • Мөхәммәт Сабиров (1932-2015) - дәүләт эшлеклесе
  • Айгөл Хәйри - җырчы
  • Ринат Хәйретдинов - көрәшче
  • Никах, юбилей,Туган кон,балалар бэйрэмен,торле кичэлэрне алып барабыз.8-4кэ хэтле шалтыратта аласыз.89393453961
  • Чистаидан иорт сатып Алам чистаинын узенэн 89274905164
  • 1 булмэле фатир моселман гаилэсенэ озак вакытка арендага бирелэ ЖК Салават купере. Собственник ( риелтор тугел!!!)89509488227.
  • Сдается 2-х комнатная квартира по ул. Ф.Амирхана порядочной семье на длительный срок. В квартире есть мебель, рядом остановка, магазины, рынок. Только граждане РФ без животных!!! 8-965-584-66-30 собственник.
  • Продаю листы нержавейки 530х630, толщина 3,5мм, запчасти на УАЗ.тел 89178553159.
  • Коттедж төзэргэ кирэк казанда минэм номер 89274905164
  • Баян сатыла. Казан. Тел.:89003238614
  • татар теленең аңлатмалы сүзлеге сатыла, 3 томда, Казан, Татарстан китап нәшрияты, 1981 ел. тел.8 919 647 47 91
  • Казанда оч булмэле фатирнын залына тэртипле кыз эзлим. Бигичев урамы. Риелторсыз 89600347300
  • Исэнмесез! Бенто тортларга hэм капкейкларга заказлар кабул итэм! Казан шэhэре. 89377708700 Динара.
Архив
 
09.01.2018 Дин

Мулла һәрбер мәет өчен өч мең сум акча ала -мондый хәл дөресме?

Былтыр газета укучыларыбыздан милли-дини яшәешебезнең төрле өлкәләренә кагылышлы йөзләрчә хат алдык. Дингә кагылышлы сорауларга ачыклык кертәсе булганда, табигый, без әүвәл Татарстан мөселманнары Диния нәзарәтенең баш казые Җәлил хәзрәт Фазлыевка мөрәҗәгать итәбез. Бу юлы да ул тәфсилле, тәгаен җавап бирде.

Сурәт куймагыз
 
– Җәй көне әти-әниебезнең кабер ташларын алыштырдык. Фотосурәтләрен алып күмеп куйдык. Зиярәт кылырга барганда елмаеп каршы алалар, озатып калалар кебек иде. Ә хәзер нидер җитми сыман. Үземә тынычлык таба алмыйм. Фотоларны күмеп куеп дөрес эшләдекме икән?
 
– Дөрес, саваплы эш эшлә­гән­сез. Бик борчылсагыз, җиде тапкыр “Нәс” догасын укыгыз. Чөнки кабер ташында сурәт торганда әлеге кабер янында укылган догалар кабул булмый, кабергә фәреш­тәләр килми. Фәрештәләр кил­мәгәч, догаларның кабул ителүе шикле. Әлеге шөбһә, шикләнүләр шайтаннан гына.
 
– Кайберәүләр “Фатиха” сү­рә­сен укыганда “мәлики” дип түгел, калын итеп “малики” дип әйтә. Йомшак итеп укырга кирәклеген белмиләр микән­ни?
 
– Газетага яза торган сорау түгел инде бу. Мим авазы нечкә, йомшак булгач, билгеле, “мәлики” рәвешле укылырга тиеш. Тәҗвид, уку кагыйдәләре бар. Нечкә аваздан соң – “ә”, калын аваздан соң “а” укыла. Ләкин мондый ачыклаулар йөзгә бәреп әйтү өчен кулланылмаска тиеш.

Башкаларны ялыктырмагыз
 
– Мәҗлесләрдә Коръән сү­рәләре укыганнан соң, еш кына 15-20 минут дога кылалар. Кулны күтәреп торып, арып бетә­без. Бу – нинди гадәт соң? Болай озаклап дога кылу дөресме?
 
– Бу очракта дөрес түгел дип булмый. Төрле кеше доганы төр­лечә кыла. Кыска гына укыса, дога кылмады, дип дәгъва белдерү­че­ләр дә бар. Кеше шундый бит. Билгеле, чаманы югалтмаска, уртача кылынырга тиеш. Хәтта Пәйгам­бә­ребез Мөхәммәд салләллаһү га­ләй­һи вәсәлләм дога кылганда түгел, намазда, башкаларны ялыктырмас өчен, имам торучы кешегә кыска сүрәләр укырга кушкан. Шул ук халык, сәдакасын алды, юньләп дога кылмады, дип әй­тергә дә мөмкин.
 
Акча бирү дөресме икән?
 
– Без Кече Әтнәдә туып үсеп,  хәзерге вакытта Олы һәм Яңа Әтнәдә яшибез, мәетлә­ребезне туган авылыбыз зиратына җир­либез. Ата-бабадан калган зират дип, һәр елны аны чис­тартуда катнашабыз. Коймасын яңартканда акча бирдек. Шуңа карамастан Кече Әтнә мулласы һәрбер мәет өчен өч мең сум акча ала. Мондый хәл дөресме? Зират җирен сату булып чыкмыймы бу?
 
– Зират җирен сату дип аңламаска кирәк моны. Чынлап та, кайбер авыл Cоветлары чит­тән кеше алып кайтып күмсә­ләр, шул кадәр акча бирелергә тиеш, дигән карар чыгара. Андый карарны кайчагында мәхәллә дә кабул итә. Карар чыккан икән, үтәлергә тиеш. Барыбер икенче авылдан китереп күмгән булып чыгалар бит инде. Койма яңартканда акча биргәннәр икән, ул бер савап алган дип әйтергә кирәк. Карап, җыештырып тору бер дә ансат түгел.
 
Казаннан яки башка бер шәһәрдән алып кайталар, авыл халкы каберен казый, озата. Тегендә кыйммәтсенәләр яки күмәселәре килми. Әле тагын акча сорыйлар дип, тавыш чыгаралар. Сәдака бирмәсәгез күм­дер­мибез дип, әле бер генә мәетне дә җир өстендә калдырганнары юк. Бер имам да мәет өчен акча сорамый. Кемдер шушы рәвешле акча җыеп баеп була дип уйлый икән, авылга кайтсын да мулла булып эшләп карасын. Бик күп авылларга мулла җитми. Зират өчен җаваплы өлкән кеше бар, акчаны ул сорап ала да, җыештыру, чистарту их­тыяҗ­лары өчен тота. Мәхәллә­ләре­безнең яртысында мулла юк, һаман шул имамнарны “төрлән­дерәләр”. Йә никах укыган, йә мәет җирләгән өчен акча ала, дип әйтү­ләре, шул җөмләдән. Менә без мә­чет­не җылыткан, яктырткан өчен, салымын да түлибез. Имам кайдан акча алырга тиеш? Мәчеттә салкын дип, шәхси йортларда җомга укытучы авыллар да бар. Кечкенә авылларда сәдака бик аз керә бит.
 
Зурлап үткәрүгә генә кагыла бу
 
– Әнә Дагстанда өчесен, җидесен, кырыгын, елын үт­кәр­мәү турында нәзарәт карар чыгарган, дип ишеттек. Хәзрәт­ләребез моны ничек аңлатыр икән?
 
Югыйсә, тәңречелек заманында да мондый гадәт киң таралган булган.
– Дагстаннарның ниятен дөрес аңламаган алар. Анда үгезләр суеп, күп кеше чакырып, искә алуны туйдан да зур итеп уздыралар. Менә шушылай күп чыгымнар түгүгә киртә кую өчен генә кабул ителгән чара бу. Әнә заманында зур калым бирмәскә дип карар чыгарганнар. Чөнки күп кенә егетләр өйләнә алмаган. Ме­нә минем “Җәлил хәзрәт дә­ресләре” дигән китабыма гына күз салыгыз. Әҗәткә кереп, мәҗ­лес җыю ярамый, дип язылган анда. Шул аңлату җитмимени инде?! Болай да гаиләгә кайгы килгән. Әҗәткә керү ул – үз өстеңә бер зур мәшәкать-кыенлык алу. Үт­кәрмә­сен – кем гаепли аны?! Җе­назасы укылган, мәет кү­мелгән, эше беткән. Якыннарын гына чакырып, тыйнак кына өчесен, җидесен, кырыгын уздыра икән, аның эше. Үткәрә­сеңме, юкмы, дип сорарга бер­кемнең дә хакы юк. Дагстанда фә­кать зурлап, киң итеп уздыруның кирәк­мәслеге хакында гына сүз бара.

Багучыга барма, башыңа бәла алма

– Соңгы елларда газеталар, радио-телевидение йолдыз­намә-гороскоп бирү белән мавыга. Мөселманнар бу мавыгуга ничек карарга тиеш?
 
– Без – мөселманнар, йолдыз­намәгә тискәре мөнәсәбәттә. Пәй­гамбәребез салләллаһү галәйһи вәсәлләм: “Киләчәкне фараз ит­мәгез, мөнәҗҗимнәр (астрологлар) сүзенә ышанмагыз”, – дип әйтеп калдырган. Шәригатебез моны катгый тыя. Дө­рес, кайбер кешеләр астрология белән астрономияне бутый. Тик аларның икесе – ике нәрсә. Әлбәттә, мөсел­маннар астрономияне өй­рәнергә тиеш. Йолдыз төзелеше, плане­таларның урнашу тәртибенең кеше язмышына кагылышы юк. Ай туа, ай бата. Кояш чыга, кояш бата. Күп нәрсә шуңа бәйле. Астрологияне сихер, ырым-шырым, тыелган әйбер дип карарга кирәк.

---
Ватаным Татарстан
№ --- | 09.01.2018
Ватаным Татарстан печать

▲ Өскә
Матбугат-инфо
Матбугат.ру
Ватаным Татарстан
Шәһри Казан
Бердәмлек
Рәшит Ваһапов фестивале
Камал театры
Тинчурин театры
Татар дәүләт филармониясе
Ирек мәйданы
Татарстан яшьләре
Кариев театры
Идел
Өмет
Татарстан китап нәшрияты
Милли Музей
Шаян
Татаркино
Ханский дом
Татар телен һәм ТР яшәүче халыклар вәкилләренең<br />туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе
«Элита»