поиск новостей
  • 29.03 "Рөстәм маҗаралары" Кариев театры, 13:00
  • 29.03 "Кияүләр" Тинчурин театры, 18:30
  • 30.03 "Кәҗүл читек" Кариев театры, 11:00
  • 30.03 "Тапшырыл...ган хатлар" Кариев театры, 18:00
  • 30.03 ПРЕМЬЕРА "Флешка, рэп һәм мәхәббәт"Тинчурин театры, 13:00 һәм 17:00
  • 31.03 "Шәй-бу, шай-бу" Кариев театры, 18:00
  • 31.03 "Өч аршын җир" Тинчурин театры, 17:00
  • 02.04 Хан кызы Турандык. Тинчурин театры, 18:30
  • 03.04 Гомер буе сине көтәм. Тинчурин театры, 18:30
  • 04.04 Кияү урлау. Тинчурин театры, 18:30
  • 05.04 Гастрольләр: Тайна замка на холме. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 11:00 һәм 13:00
  • 05.04 Гастрольләр: Ханума. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 18:30
  • 06.04 Гастрольләр: Мастер и Маргарита. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 07.04 Гастрольләр: Мелодия коралловых бус. Хакасский национальный драм.театр. Тинчурин театры, 17:00
  • 09.04 Җилкәнсезләр. Тинчурин театры, 13:00 һәм 18:30
  • 10.04 Синең хакта… Тинчурин театры, 18:30
  • 11.04 Ядәч! Исемдә! Бер гаилә трагикомедиясе. Тинчурин театры, 18:30
  • 12.04 Флешка, рэп һәм мәхәббәт. Тинчурин театры, 18:30
  • 13.04 Яратам! Бетте-китте! Тинчурин театры, 17:00
  • 14.04 Полиционер. Тинчурин театры, 17:00
Бүген кемнәр туган
  • 29 Март
  • Шәкүр - җырчы
  • Рөстәм Абязов - дирижер
  • Илфат Фәйзрахманов - журналист
  • Мөхәммәт Сабиров (1932-2015) - дәүләт эшлеклесе
  • Айгөл Хәйри - җырчы
  • Ринат Хәйретдинов - көрәшче
  • Никах, юбилей,Туган кон,балалар бэйрэмен,торле кичэлэрне алып барабыз.8-4кэ хэтле шалтыратта аласыз.89393453961
  • Чистаидан иорт сатып Алам чистаинын узенэн 89274905164
  • 1 булмэле фатир моселман гаилэсенэ озак вакытка арендага бирелэ ЖК Салават купере. Собственник ( риелтор тугел!!!)89509488227.
  • Сдается 2-х комнатная квартира по ул. Ф.Амирхана порядочной семье на длительный срок. В квартире есть мебель, рядом остановка, магазины, рынок. Только граждане РФ без животных!!! 8-965-584-66-30 собственник.
  • Продаю листы нержавейки 530х630, толщина 3,5мм, запчасти на УАЗ.тел 89178553159.
  • Коттедж төзэргэ кирэк казанда минэм номер 89274905164
  • Баян сатыла. Казан. Тел.:89003238614
  • татар теленең аңлатмалы сүзлеге сатыла, 3 томда, Казан, Татарстан китап нәшрияты, 1981 ел. тел.8 919 647 47 91
  • Казанда оч булмэле фатирнын залына тэртипле кыз эзлим. Бигичев урамы. Риелторсыз 89600347300
  • Исэнмесез! Бенто тортларга hэм капкейкларга заказлар кабул итэм! Казан шэhэре. 89377708700 Динара.
Архив
 
20.02.2017 Җәмгыять

Дуңгызлык кайдан башлана?

Кибеттә ипи сатып алганда нәрсә турында уйлыйсыз? Үз хокукларыгызны истән чыгармаска кирәк. Илдә яшәүчеләр арасында гаделсезлек, гади халыкны алдау кебек күренешләрдән гарык булучылар “мичкә”се тулып ташыган, ахры. Югыйсә үз хокукларын якларга теләүчеләрнең күбәеп китүен башкача ничек аңлатасың?

Телевидение каналларының берсендә баручы “Ревизорро” тапшыруы турында белмәгән-ишетмәгәннәр бик сирәктер. Ап-ак перчатка кигән алып баручы, алдан хәбәр итмичә генә, кафе, ресторан яки кунакханәгә килеп керә дә чисталыкны тикшерә башлый. Менә шунда башлана да инде. Баксаң, кулланучы буларак хокукларыбызны атлаган саен бозалар икән бит. Әллә халык­ның үзаңы уянды, әллә шау-шу­лы тормыш артыннан гына куабыз – үзебезнең арада да “ре­визор”лар шактый күбәйде. Хәт­та мәчеттә дә качып котылырлык түгел.
 
Бүген Лениногорскины рес­публикадан читтә дә яхшы бе­ләләр. Барысына да шәһәр ки­бет­ләренең берсендә килеп чыккан низаг сәбәпче. “Чучкалар каршы” (”Хрюши против”) хәрәкәте вә­кил­ләре сәүдә ноктасында тө­шер­гән видеоны интернетта 110 меңнән артык кеше караган. Бу хайваннарның кибеткә нинди катнашы бар дип аптырамагыз. Сүз илкүләм хәрәкәт турында бара. “Чучкалар каршы” оешмасы вә­килләре үзләрен кул­лану­чы­лар хокукларын яклаучылар дип атый. Алар сатучы­ларның дорфалыгына һәм кибет киштәсендәге куллану вакыты чыккан азык-төлеккә каршы кө­рәшә. Гадәттә, хәрәкәт вәкил­лә­ре алсу төстәге плүш дуңгыз киеменнән йөри. Кибеттә күр­гәннәрен видеога да төшерәләр. Оешма вәкилләре илнең 15 шә­һәрендә бар. Казанда яшәүче тарафдарлар исә социаль челтәр­ләрнең берсендә махсус төркем төзегән. Кибеткә рейдка чыгарга чакырып, хәбәр дә язганнар, тик теләк белдерүчеләр генә әллә ни кү­ренми.

Лениногорскида мондый “ку­нак”­ларны бер дә көтмәгәннәр, күрәсең. Хәрәкәт вәкилләре куллану вакыты чыккан азык-төлекне ике кечкенә арбага төягән. Нә­тиҗәдә сатучылар һәм хәрәкәт вәкилләре арасында низаг чыккан. Кибеткә полиция хезмәт­кәрләрен дә чакыртканнар хәтта. “Көрәшче”ләрнең берсе, шәһәр техникумы студенты Данил Самарин, сатучыларны үзенә ташлануда һәм колакчыннарын өзүдә гаепләп, гариза язган. Соңрак интернетта егетне әлеге кыланмышлары өчен уку йортыннан куарга телиләр, дигән хәбәр дә таралды. Тик әлеге мәгълүматны техникум җитәкчелеге дә, Данил Самарин үзе дә кире каккан. “Техникумда бар да тәртиптә, беркемне дә куарга җыенмыйлар. Дөрес, поли­циягә гариза яздым, тик судның кайчан буласы билгесез”, – диде егет “Ватаным Татарстан” хәбәр­чесенә. Кайбер мәгълүматларга караганда, якын арада хәрәкәт вәкилләре Бөгелмәдә дә шундый ук шау-шулы рейд үткәрергә җыена. Хәзер куллану вакыты чыккан азык-төлек сатучылар турында мәгълүмат җыялар.

Сатып алучыга – “бүләк”


Башкаладагы зур сәүдә челтәрләренең берсендә азык-төлек сыйфатын контрольдә тоту хезмәте бүлеге җитәкчесе Гөлназ Ногманова сүзләренә караганда, яшьләр шул рәвешле үзләренә бәя күтәреп йөри. “Интернетта мондый видеоязмалар кәттә санала. Аларны күп кеше карый. Ди­мәк, яшьтәшләрең арасында бик тиз генә дан казанырга мөмкин, – ди Гөлназ Ногманова. – Кибет киш­тәсендә куллану вакыты чыккан азык-төлек эзләп йөрүчеләр “чучка”лардан башка да җитәрлек. Бездә, гадәттә, гел бер үк сатып алучылар тикшереп йөри. Ишек­тән килеп кергәндә үк таныйбыз үзләрен. Арада яшь егет-кызлар да, өлкән яштәге әби-бабайлар да бар. Миңа калса, алар кулланучылар хокуклары яки сыйфатлы азык-төлек өчен көрәшүчеләр түгел. Бушка ашарга телиләр, шул гына. Олы яшьтәгеләр күбрәк чәй, кәнфит, камыр ризыклары тирә­сендә чуалса, яшьләр спиртлы эчемлекләр арасында куллану вакыты чыккан товар эзли. Күптән түгел генә ун мең сумлык “иске” хәмер тапканнар. Тавышны зурга җибәрмәс өчен, егетләргә “бүләк” тапшырдык. Куллану вакыты чыккан спиртлы эчемлекләрнең ярты бәясенә күңелләренә хуш килгән товар сайладылар. Кайберәүләр эшнең җаен белә, касса янына килгәндә үк куллану вакыты чыккан товар белән бергә үзләренә кирәклесен дә күтәреп киләләр”. Башкаладагы бер супермаркетта махсус акция дә оештырганнар. Киштәдә куллану вакыты чыккан азык-төлек тапкан сатып алучыга шул ук товарның сыйфатлысын бушка бирәләр. Сарыклар да исән, бүреләр дә тук.

Яңа елда – яңа канун

“Иҗтимагый контроль” Татарстан кулланучылар җәмгыяте” тө­бәк оешмасы рәисе Ольга Гобәй­дуллина сүзләренә караганда, кибет киштәсендә куллану вакыты чыккан азык-төлек эзләүчеләр, аны видеога төшерүчеләр канун бозмый. “Закон белән тыелмаган очракта, кеше тирә-юньдә күргән бөтен нәрсәне видеога төшерә ала. Әлеге хокукны РФ Кон­ститу­ция­сенең 29 нчы маддәсе тәэмин итә. Аның нигезендә, һәркем мәгълү­матны закон нигезендә эзли, туплый, тапшыра һәм тарата ала. Җәмәгать урыннарында яки керү ирекле булган урында фото һәм видеога төшерү тәүлекнең теләсә кайсы вакытында рөхсәт ителә. Әлеге эшне федераль законнан башка беркем һәм берни дә тыя алмый. Шул исәптән урындагы кагыйдәләр, актлар һәм чикләүләр дә”, – ди белгеч. Моннан тыш, кибеттә “Кулланучылар хокукларын яклау турында”гы закон да гамәлдә. Димәк, сатып алучы теләгән очракта, товар һәм хезмәтләр турында өстәмә мәгъ­лүмат сорый ала. Мәсәлән, киш­тәдәге казылыкны кайчан һәм кайдан алып кайтканнар икәнен белешергә мөмкин.

Сыйфатсыз товар сатып алу аркасында килгән зыянны каплау өчен кибеткә дәгъва белдерергә һәм сатучы әлеге таләп белән килешкән очракта, акчаны кире кайтарырга мөмкин. Сатучы үз гаебен танымаса, Кулланучылар хокукларын яклау һәм кешенең иминлеген тәэмин итү буенча федераль хезмәтнең Татарстандагы идарәсенә мөрәҗәгать итәргә була. Шунысы да мөһим: быелның 1 гыйнварыннан гамәлгә кергән яңа закон нигезендә, сыйфатсыз товар турында башта сатучыга дәгъ­ва белдерергә, мәсьәлә анда хәл ителми икән, шуннан соң гына дәүләт оешмалары ишеген шакырга ярый. Күзәтүче органнар план нигезендә тикшерүләрне өч елга бер тапкыр үткәрә ала.

54 мең сумлык файда

Хәер, үз хокукларын яклаучылар бер кибеттә генә йөри дип уйламагыз. Татарстанда биш елдан бирле гамәлдә булган “Халык кон­троле”нә карата  кызыксыну ел­дан-ел арта. Алдагы ел белән ча­гыш­тырганда, былтыр дәүләт мәгъ­лүмат системасына килеп ирешкән гаризалар саны 46 процентка арткан. Мөрә­җә­гать­ләр­нең 70 процентын хәл ит­кәннәр. Билгеле булганча, системада үзеңне борчыган барлык мәсь­әләләр турында язып калдырырга мөмкин. “Халык кон­троле”ндә исәпкә алынган мө­рәҗә­гать­ләрнең барысы да хәл ителәчәк”, – дип тә ышандырды Татарстанда кеше хокуклары буенча вәкаләтле вәкил Сәрия Сабурская.

Гариза язучылар акча да эшли әле. “Спиртлы эчемлекләрне законсыз җитештерү һәм сатуга бәйле хәбәрләр өчен бүләкләү каралган. Тикшерү барышында закон бозу очрагы расланса, гариза язучыга бер меңнән өч мең сумга кадәр акча түләнә”, – ди Татарстан мәгълүматлаштыру һәм элемтә министры урынбасары Тимур Зарипов. Республикада яшәүче бер ир-ат шул рәвешле 54 мең сум акча эшләгән. Үз хокукларыңны белеп якларга кирәк! “Дәүләт мәгъ­лүмат системасына иң күп гариза язучылар белән даими элемтәдә торабыз. Кайчак шикаять хәл ител­гәннән соң да, телефоннан шалтыратып тагын бер кат тикше­рүлә­рен сорыйбыз”, – ди Сабурская.

Кайда минем карабодай?


Халык чыннан да үз хокуклары турында награк уйлый, ахрысы. Һәрхәлдә, “Роспотребнадзор”ның Татарстандагы идарәсеннән алынган мәгълүматлар шуны раслый. Былтыр оешмага республикада яшәүчеләрдән кулланучылар хокукларын яклауга бәйле 8 мең 233 гариза килгән. Бу алдагы елга караганда күбрәк. Мөрә­җә­гатьләрнең 60 проценты торак-коммуналь хуҗалык, финанс өл­кәсе кебек хезмәт күрсәтү тармакларына бәйле.

“Татарстан кулланучылар берлеге” белгечләре узган ел барлыгы 260 тикшерү үткәргән. Йөзгә кызыллык китергән сәбәпләр нигездә бер үк: сатып алучыларга тиешле мәгълүмат җиткермиләр, сыйфатсыз товар саталар, үлчә­гәндә хәрәмләшәләр. Мәсәлән, “Ашан” гипермаркетында киш­тәдәге товарларның авырлыгы һәм бәясе нисбәте туры килмәве, бәядә оешма пичәте булмавы кебек кагыйдә бозу очраклары ачыкланган. Моннан тыш, сатып алучылар кибетчеләрнең дорфалыгыннан да зарланган. 2016 ел нәтиҗәләре буенча, “Татарстан кулланучылар берлеге” 15 эшне судка тапшырган. Былтыр карап тикшерелгән 19 эшнең 18е кулланучылар файдасына хәл ителгән. Зыян күләме 841 мең 300 сум тәшкил иткән.

Белгечләр әйтүенчә, бүген республикада кулланучылар хокукларын яклау белән шөгыльләнүче 88 иҗтимагый оешма исәпләнә. “Халык контролен тормышка ашыр­­ганда намус турында онытырга ярамый, – ди “Рос­по­треб­надзор”ның Татарстандагы ида­рәсе вәкилләре. – Иҗтимагый оешмалар фәкать гамәлдәге законнар кысасында гына эш итәргә тиеш”. Белгечләр әйтүенчә, әдәп­лелек чиген дә узарга ярамый.

Чик дигәннән, узган елның җәендә Татарстан мөселманнары Диния нәзарәте дә үзенчәлекле проект башлаган иде. Казан мә­чет­ләренә “ревизор”лар җибәр­деләр. “Оештыручылар мәчеткә гади мәхәллә кешесе буларак килеп, намазда катнаша, соңрак исә күргәннәре хакында сөйли. Бинада чистамы, пөхтәме, вәгазьне нинди телдә укыйлар. Бу – үзенә күрә Казан мәчетләре буенча юл күрсәткече булачак”, – дип сөй­ләде ул чакта нәзарәтенең матбугат хезмәте җитәкчесе Рөстәм Батыров. Яшерен тикшерүчеләр берничә мәхәлләгә барырга да өлгерде. Ә аннары проектны вакытлыча туктатулары турында билгеле булды. Аллаһ йорты кибет түгел, биредә тавыш чыгарырга ярамый дигәннәрдер, бәлки.


Эльвира ВӘЛИЕВА
Ватаным Татарстан
№ --- | 18.02.2017
Ватаным Татарстан печать

▲ Өскә
Матбугат-инфо
Матбугат.ру
Ватаным Татарстан
Шәһри Казан
Бердәмлек
Рәшит Ваһапов фестивале
Камал театры
Тинчурин театры
Татар дәүләт филармониясе
Ирек мәйданы
Татарстан яшьләре
Кариев театры
Идел
Өмет
Татарстан китап нәшрияты
Милли Музей
Шаян
Татаркино
Ханский дом
Татар телен һәм ТР яшәүче халыклар вәкилләренең<br />туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе
«Элита»