Баламның тамагы тукмы?

Баласы булган әниләрне әнә шул сорау көн дәвамында борчып тора. Редакция почтасында бакчага йөрүче сабый­ларның да, мәктәптә укучы балаларның да өйгә ашамыйча кайтуыннан зарланып килгән хатлар бар. Кемдер: “Аш салкын иде”,– ди. Ә кайберәүләр тәмле түгел дип зарлана.

Хәзер каникул вакыты булса да, күпчелек бала җәйге лагерьларда ял итә. Республика мәктәпләрендә балаларга нинди ризыклар ашаталар? Сабыйлар алдына ките­рел­гән аш-суларны күзәтеп торучы органнар бармы? Гомумән, балаларны ничек итеп дөрес тукланырга өй­рә­тер­гә соң? Әле­ге сораулар белән ре­спу­бли­каның тук­лану департаменты җи­тәк­чесе Гүзәл Ананьевага мө­рә­җәгать иттек.– Безнең оешма моннан 10 ел элек эшли башлады. Максатыбыз – республика балалар һәм мәктәп учреждениеләрен сыйфатлы, сә­ламәтлеккә файдалы ризык белән тәэмин итеп тору. Ашау-эчү мәсьә­ләсендә бердәм туклану системасы булдыру кирәк. Болай эшлә­гәндә мәктәпләр өчен дә бик уңайлы булыр иде. Безнең оешма респу­бликаның 145 мәктәбенә, 350 балалар бакчасына әзер ризыклар илтә. Биредә пешергән ризыклар Роспотребнадзор тарафыннан тик­ше­релә.

Күп очракта үз продукциясен тәкъдим иткән оешмаларны да кире борырга туры килә. Бары тик сыйфатлы чимал белән генә әзер­либез. Үзе­бездә үстерелгән яшел­чә, үзе­безнең фермерлар җитеш­тергән ит, сөтне сатып алабыз. Моның өчен аукцион оештырыла. Иң яхшыларын, сыйфатлыларын гына сайлап алабыз. Сүз балалар сә­ламәтлеге турында бара бит. Һәрдаим күзәтү уздырыр өчен үз лабораториябез эшләп килә. Һәр ризык шуның аша уза. Озакламый хәләл стандартларга туры килгән цех ачылачак. Департамент әзер­ләгән ризыклар хастаханәләргә дә таратыла. Бу ланч-бокс системасы дип атала. Быелның апреленнән ре­спуб­ликаның 6 районына да хез­мәт күрсәтә башладык. Хәзер Югары Ослан, Биектау, Кайбыч, Тәтеш, Балтач, Питрәч районнарындагы мәктәпләргә дә ашаулар илтәбез. Департамент әзерләп китергән ризыкны җылытып алу, тарату өчен ашханәдә эш­ләү­че­ләр дә азрак кирәк булачак.

Тагын бер максатыбыз – кул хез­мәтен җиңе­ләйтү. Аз кеше эшләп, тиешле хез­мәт хакы да ала алачак. Безнең оешмада балаларны яраткан кешеләр эшли. Ник ди­гәндә, сабыйларга дигән ризыкка аеруча да йөрәк җылысын, кү­ңелеңне биреп эшлисе бит. Кондитер эшләнмәләрен ма­тур итеп бизибез. Ашаганда ба­лалар­ның күңелләре күтәрелеп китсен дибез.Соңгы елларда ашкайнату системасы авырулары ешайды. Шу­ңа да сабыйларның сәламәт­леген кайгыртуны беренче урынга куябыз. Дөрес итеп туклануны балалар бакчасыннан ук башларга кирәк. Шуңа күрә һәр балага витаминнарга бай, кыздырылмаган, майда йөзмәгән ризыклар пеше­рәбез. Бу, әйткә­немчә, бала­ның ашкайнату системасы өчен бик тә мөһим. Бакчада ашасалар да, мәктәп яшенә җиткәч ризыктан йөз чөерүчеләр дә юк түгел.

Җылы ризыкны коры-сарыга алыштырмасыннар иде. Мин үзем, гомумән, пицца ашап йөрү­гә каршы. Ба­ланың күп вакыты мәктәптә уза. Шуңа күрә гаиләдә әти-әниләр аңлату эшләре алып барса, ул аш­ханәдә ашамыйча кайтмас. Хә­зерге вакытта мәктәп яны лагерьларын да ризык белән тәэмин итеп торабыз. Кечкенә балаларга көненә 250 грамм яшелчә кирәк. Шуңа күрә ташкабак, кабакны башка ризыкларга кушып та җибәрәбез. Хәтта кишердән дә печеньелар пешерә башладык. Департамент әзер ашауны балалар бакчасына көненә өч тапкыр алып бара. Бакчага килгәч, ул ризыклар җылыты­лырга тиеш.

Сер түгел, яңа тө­зелгән берничә балалар бакчасында җы­лыту өчен махсус пли­тәләр каралмаганы ачык­ланды. Моны киләчәктә хәл итәрбез.Иң нәни дусларыбызны да онытмадык. Балалар өчен махсус кухня эшли. Без бернинди консервантлар кушылмаган сөт, эремчек, йогырт, наринэ продуктлары ясыйбыз. Тик аның саклану вакыты гына аз. Әмма алар балаларга аллергия чыгармый. Кип­кән бәрәңгеләрне читкә куеп, тәмле һәм файдалы ризыкларны килә­чәктә тагын да күбрәк мәктәпләргә таратырга дип торабыз.

Гөлия Сафина (2 бала анасы):

– Мин балаларымның туклануына бик зур әһәмият бирәм. Кызганыч, мәктәбебездә ланч-бокс системасы түгел. Ашханәдә пешекчеләр үзләре әзерли. Тик улым еш кына ризыктан зарлана. 9 яшендә гастрит авыруы барлыгы ачыкланды. Безнең мәктәпкә дә әлеге системаны кертергә иде.

Зөләйха (күп балалы ана):

– Бакча һәм мәктәптәге ашатуның сыйфаты бик тә мөһим. Минем балаларым ризыкны талымлап тормый. Юк-бар ашатмыйм. Нәкъ авылча – ит, бәрәңге, сөт ашатам.