поиск новостей
  • 19.03 "Ләйлә вә Мәҗнүн" Кариев театры, 18:30
  • 19.03 ПРЕМЬЕРА "Флешка, рэп һәм мәхәббәт" Тинчурин театры, 18:30
  • 20.03 "Ут чәчәге" Кариев театры, 13:00
  • 20.03 ПРЕМЬЕРА "Флешка, рэп һәм мәхәббәт" Тинчурин театры, 18:30
  • 21.03 "Анна Ахматова:Вакыт кайтавазы" Кариев театры, 13:00
  • 21.03 "Эх, алмагачлары!" Тинчурин театры, 18:30
  • 22.03 "Корт" Кариев театры, 18:30
  • 22.03 "Ай, былбылым!" Тинчурин театры, 18:30
  • 23.03 "Йосыф" Кариев театры, 18:00
  • 23.03 "Бәхетле көнем" Кариев театры, 13:00
  • 23.03 "Яратам! Бетте-китте!" Тинчурин театры, 17:00
  • 24.03 "Әлифба:Хәрефләр дөньясында" Кариев театры, 13:00
  • 24.03 "Мәдинә" Тинчурин театры, 17:00
  • 26.03 "Мио, минем Мио!" Кариев театры, 18:30
  • 26.03 "Җилкәнсезләр" Тинчурин театры 12:00 һәм 18:30
  • 27.03 "Гөлчәчәк" Кариев театры, 19:00
  • 27.03 "Идегәй" Тинчурин театры, 18:30
  • 28.03 "Ак чәчәкләр кебек..." Кариев театры,18:30
  • 28.03 "Җан Баевич" Тинчурин театры, 18:30
  • 29.03 "Рөстәм маҗаралары" Кариев театры, 13:00
Бүген кемнәр туган
  • 19 Март
  • Татьяна Водопьянова - дәүләт эшлеклесе
  • Камил Гайнуллин - актер
  • Ренат Вәлиуллин - дәүләт эшлеклесе
  • Илшат Вәлиулла - язучы
  • Гөлнур Корбанова - шагыйрә
  • Коттедж төзэргэ кирэк казанда минэм номер 89274905164
  • Баян сатыла. Казан. Тел.:89003238614
  • татар теленең аңлатмалы сүзлеге сатыла, 3 томда, Казан, Татарстан китап нәшрияты, 1981 ел. тел.8 919 647 47 91
  • Казанда оч булмэле фатирнын залына тэртипле кыз эзлим. Бигичев урамы. Риелторсыз 89600347300
  • Исэнмесез! Бенто тортларга hэм капкейкларга заказлар кабул итэм! Казан шэhэре. 89377708700 Динара.
  • Ассаляму алейкум! Казанда, центрга якынрак булган гостинка яисэ булмэ снимать итергэ телим. Риелторсыз. 89872312932 (ватсап)
  • Кому требуется шпаклевка, обои, по городу Казани также Арск обращаться по тел +7 (917) 266-37-64.
  • Яр Чаллыда 2-бүлмәле фатир сатыла:Яңа шәһәр, 30 комплекс. Мәйданы 52 кв.м. Планировкасы әйбәт - распашонка. Җылы, яхшы хәлдә. Хуҗасы сата. Телефон:8-9631571216
  • Хәерле көн! "Салават Купере 2" торак комплексында бөтен унайлыклары булган 2 бүлмәле квартира арендага бирелә. 3 этажда. Өр-яңа ремонт, мебель. "Бәхетле" артында урнашкан. Тәртипле татар гаиләсе эзлибез. Йорт хайваннарсыз. Төп шарт: тәртип, чисталык, вакытында түләү. Риелторларсыз. Элемтәләр өчен телефон: 89534975861
  • Студентлар өчен өстәмә эш. 8-917-880-94-77
Архив
 
25.04.2016 Дин

Рәшидә абыстай: Тикшерә калсалар, Коръән китабын күкрәккә асып, кулга буш сумка тотып чыга идем

Узган атнаны җомга көнне Рәшидә абыстай Исхакый арабыздан китте. Бүген аның өчесе. 2008 елда "Ирек мәйданы" газетасында чыккан интервью белән аны бүген искә алыйк. Рәшидә абыстай журналист Рәшидә Ахмирова сорауларына җавп бирә.

"81нче оныгымны көтәм"

Йөзеннән сафлык, күңеленнән иман нуры бөркелгән Рәшидә абыстай Исхакый белән очрашып сөйләшкәч, гомер көзенә якынлашканда да яфракларын горур җилфердәтеп, төпкә тирән киткән тамырларында нык торучы юан кәүсәле, матурлыгы, тазалыгы белән әллә каян үзенә тартып торган илаһи агачка тиңләдем бу ак әбине. Гади үсемлеккә түгел, ә менә гомере буе кешеләрне бәрәкәтле җимешләре белән туендыручы, сихәтләндерүче, аларга рухи азык өләшүче хикмәтле агачны хәтерләтте көләч йөзле, җитез хәрәкәтле, җор телле өлкән мөслимә. Юкка гына абыстайларның иң асылы, иң тәҗрибәлесе саналмый икән адашым. Бәхет ачкычын иманлы булып яшәүдән, балаларын һәм шәкертләрен дөрес тәрбия кылудан тапкан бу мөхтәрәм шәхес гомере буе башкаларга да шушы хакыйкатьне аңлату, ялгыш юлга тайпылганнарны, адашканнарны туры юлга чыгаруда изге гамәлләр кылып яши. Ул Татарстан мөселманнары диния нәзарәте рәисе, мөфти Госман хәзрәт Исхакыйны тәрбияләп үстергән ана да.

 
– Рәшидә абыстай, Сезгә кайчан абыстай дип дәшә башладылар?
 
– 1975 елда лаеклы ялга чыккач, өйдә ныклап дин дәресләре бирә башладым. Аңарчы да дини йолаларны үтәүдә катнаша, дин нигезләренә төшендерә идем. Шул чакта өстемнән шикаять булып, “кешеләрне агулыйсың” дип, мине КГБга чакырттылар, төрмәгә ябу белән янадылар. Шулчак изге аятьтәге “кяферләрнең җәберләвенә исең китмәсен” дигән сүзләр искә төште дә, “Төрмәдә дә наданнар җитәрлек, мин анда тагын да кирәгрәк”, – дигәч, башка укытмаска дип кул куйдырып җибәрделәр. Шушы хәлдән соң, дин сабагын яшертен генә өйләргә йөреп бирдем. Тикшерә калсалар дип, урамга чыкканда Коръән китабын күкрәккә асып, кулга буш сумка тотып чыга идем. Шул чакларда миңа зурлап абыстай дип дәшә башладылар.
 
– Абыстай булыр идем дигән теләгегез бар идеме?
 
– Шулай 11 яшемдә бер төш күрдем. Яңгыр сибәләп торган кояшлы бер көндә яланда көтү көтәм. Күк йөзе ап-аяз, бер болыт әсәре дә юк. Әнием бу төшемне: “Халыкка нурыңны чәчәрсең, ил өстендә олуг булырсың, балам”, – дип юрады. Аллаһның биргәненә шөкер, шәкертләрем бик күп, барысы да хөрмәтлиләр үземне.
 
– Сезнеңчә, яшәүнең мәгънәсе нәрсәдә?
 
– Аллаһы Тәгаләгә итагатьле булуда, Ул кушканча яшәүдә. Аллаһ безгә күз, колак, аяк-куллар, зиһен, гомер һәм башка бик күп нәрсәне биргән. Уйлап кара әле, балам, ике тамчы мәни суыннан нинди могҗиза тудыра Хак Тәгаләбез. Ай, кояш, су, хайван, үсемлекләрне, яңгырын да безнең өчен яраткан ләбаса. Без газ, су, җылылык һәм башка төр хезмәт күрсәтүләр өчен хөкүмәткә ай саен акча түлибез. Ә Аллаһның һавасын сулаганга, суыннан, җиреннән бәрәкәтләнеп яшәгәнгә, Ул тудырган могҗизаларга Аны тануыбыз, Ул кушканча гыйбадәт кылып яшәвебез белән түләргә тиешбез. Шуңа да уң белән сулны аера башлауга баланы намазга бастыру хәерле. Яшәү мәгънәсе шуннан башлана.
 
– Без хатын-кыз хакында сүз чыкканда Һ.Такташның “Хатын-кызның бөтен матурлыгы, бөтен күрке ана булуда” дигән юлларны кабатларга яратабыз. Бу фикер белән килешәсезме?
 
– Хатын кыз өчен бала табу, ана булу гына аз. Гүзәл зат намаз әһеле булып, балаларына мәгънәле исем биреп, аларны иманлы, тәүфыйклы дәвамчылар итеп үстергәндә, иренә итагатьлелек күрсәткәндә генә  күркәм була ала. Һәр ана кеше мөселман кануннары буенча яшәргә бурычлы.
 
– Нинди истәлекле мизгелләр хәтерегездә аеруча уелып калган?
 
– Иң сөенечле чакларым – балаларымны намаз әһелләре белән кавыштырган көннәрем. Бу хакта гел Аллаһтан сорап йөрдем, чөнки ул чакларда дин тоткан кешеләр аз иде. Намазлы булсалар, кызларымны җир читеннән сорап килсәләр дә бирергә риза идем. Шулай булды да, ике кызымны Ташкенттан кайтып алдылар. Аллаһтан сорап алган яраткан бер киленем, биш киявем бар. Барысы да дин юлында. Оныкларымның бөтенесе дә намаз әһелләре, дини гыйлемлеләр.
 
– Оныклар дигәннән, Сез бик бай дәү әни, 80 оныгыгыз бар. Аларның исемнәрен белеп бетерә аласызмы?
 
– Олыгая төшкәч, барысы да истә тормый инде. Әти-әниләренә ошатып таныйм. Артып торабыз, 81 нче оныгымны көтәм.
 
– Бергә еш җыеласызмы?
 
– Ирем Гомәр исән чакта аның 70 яшенә барыбыз да җыелган идек. Балалар еш килә, ә соңгы вакытта барлык оныклар белән бергә бик очраша алган юк.
 
– Нәсел шәҗәрәгезне бик зәвыклы итеп эшләткәнсез. Анда ничә кеше барланган?
 
– Әнием Мәрьям, әтием Габдулланың 100 еллыгына багышлап ясалган ул. Бу көнгә без 320 кеше булганбыз. Аллаһның биргәненә шөкер, нәселебездә барыбыз да мәгънәле исемле, иман әһелләребез. Без 12 бала идек, 10ыбыз олыгайганчы яшәдек.
 
– Сез – шигъри җанлы кеше, дистәдән артык китап авторы, 10 сәгатьлек кассеталар җыентыгыгыз бар. “Намаз уку тәртибе” китабы да һәр иман юлындагы кеше  кулында. Иң беренче шигырегезне кайчан иҗат иткәнегезне хәтерлисезме?
 
– 9 яшемдә аякларым сызлый башлагач, шигъри юллар язып, әнине елаткан идем. Аять, хәдисләрдән күбрәк хәбәрдар булган саен аларга нигезләнеп яза башладым. “Җан азыгы” дип аталган җыентыгым дүрт тапкыр нәшер ителде.
 
– Сезнеңчә, бала тәрбияләү ачлык-ялангачлык, юклык чорында авыр идеме, әллә хәзерге барлык заманындамы?
 
– Элек чоры авыр булса да, бала тәрбияләү җиңелрәк иде. Ул чакта аңлаткан, әйткән сүз сеңә, әхлагыбыз да башка иде. Хәзерге чорда иманлы тәрбия бирү катлаулырак, ләкин бу динсез булуга сәбәп түгел. Теләгән һәр кеше Аллаһ кушканча яши ала. Мәчет, мәдрәсәләрнең ишекләре ачык, дини мәгьлүмат, китаплар да бик күп хәзер.
 
Бу сүзләрне үз тормышыннан чыгып әйтә Рәшидә абыстай. Чөнки ул динне эзәрлекләгән дәверләрдә дә уразасын, намазын калдырмый. Балаларын хәләл ризыкландыру өчен умарта, мал-туар асрый, бакчада бил бөгә, тегә, чигә. “Хәрәм ашатмаганга, балаларым авырып бер тапкыр да “больничныйга” чыкканым булмады”, – ди Рәшидә абыстай, 38 ел дәүләткә эшләгән елларын искә алып. Ул бүген 84 яшендә дә һәр көн физкультура ясый, биш вакыт намазын укып, үз-үзен өшкереп, сихәтләнеп тора. “Балаларга йөк булудан куркам, шуңа да намазымны калдырмыйм, ул 366 тамырга шифа”, – ди ак әби. Тормышы бар яклап түгәрәк булса да, җәмгыятебездә яшәп килгән бозыклыкка, динсезлеккә йөрәге әрни аның, шуңа да әйтер сүзләрен җиткерү өчен кулыннан каләмен төшерми. “Балаларым, оныкларым дин юлында булып, гамәлләре, матур яшәүләре белән һәрчак сөендереп торсалар да, ана буларак, үз өстемнән җаваплылыкны төшерә алмыйм. Аллаһтан һәр көн аларның исламнан тайпылмауларын сорап, шайтан адаштырмаса иде үзләрен дип телим, һәрбарчасын күз уңында тотам”. Шулай ди Рәшидә абыстай. Һәр ана кеше үз баласына карата ахыргы көненә кадәр җаваплылык тойса, шундый кайгырту белән кайгыртса, җәмгыятьтә тәрбия эшләре белән баш катырып торасы да булмас иде дә бит...
 
2008 ел.

---
Ирек мәйданы
№ --- | 25.04.2016
Ирек мәйданы печать

▲ Өскә
Матбугат-инфо
Матбугат.ру
Ватаным Татарстан
Шәһри Казан
Бердәмлек
Рәшит Ваһапов фестивале
Камал театры
Тинчурин театры
Татар дәүләт филармониясе
Ирек мәйданы
Татарстан яшьләре
Кариев театры
Идел
Өмет
Татарстан китап нәшрияты
Милли Музей
Шаян
Татаркино
Ханский дом
Татар телен һәм ТР яшәүче халыклар вәкилләренең<br />туган телләрен саклау, үстерү мәсьәләләре комиссиясе
«Элита»